به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ERP مخفف عبارت "برنامه‌ریزی منابع سازمانی" است و به نوعی نرم‌افزار یا سیستم اشاره دارد که برای برنامه‌ریزی و مدیریت فعالیت‌های روزانه کسب‌وکارها مانند زنجیره تأمین، تولید، خدمات، مالی و سایر فرآیندها استفاده می‌شود.
برنامه‌های ERP می‌توانند به‌صورت مجزا به‌عنوان نرم‌افزار به‌عنوان خدمات (SaaS) ارائه شوند، اما یک مجموعه کامل از برنامه‌های ERP، سیستمی جامع تشکیل می‌دهند که می‌تواند فرآیندهای مختلف کسب‌وکار را به طور مؤثر با یکدیگر ارتباط دهد. سیستم‌های ERP معمولاً از طریق پایگاه‌های داده مشترک، چه در محل (On-Premise) و چه در فضای ابری (Cloud)، جریان داده‌ها را بین برنامه‌های مختلف ممکن می‌کنند.
ERP تمامی بخش‌های یک سازمان را به هم متصل می‌کند. استفاده از سیستم ERP باعث بهبود عملکرد و مدیریت پروژه می‌شود و به برنامه‌ریزی، بودجه‌بندی، پیش‌بینی و ارائه گزارش‌های دقیق درباره وضعیت مالی و فرآیندهای سازمان کمک می‌کند. امروزه سیستم‌های ERP برای کسب‌وکارهای کوچک، متوسط و بزرگ در صنایع مختلف به یک ابزار ضروری تبدیل شده‌اند.
تاریخچه سیستم ERP
- 1913: یک مهندس به نام فورد ویتمن هریس مدل EOQ را توسعه داد. این مدل یک سیستم تولید مبتنی بر کاغذ برای برنامه‌ریزی تولید بود.
- 1964: شرکت ابزارسازی بلک اند دکر اولین راه‌حل برنامه‌ریزی مواد موردنیاز (MRP) را که مدل EOQ را با یک رایانه اصلی ترکیب می‌کرد، به کار گرفت.
- دهه 1970 تا 1980: با پیشرفت فناوری رایانه، نرم‌افزارهای مفهومی توسعه یافتند که فعالیت‌های تجاری فراتر از تولید، مانند مالی، داده‌های منابع انسانی، و مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) را نیز شامل می‌شدند.
- 1983: نسل دوم برنامه‌ریزی مواد موردنیاز (MRP II) معرفی شد که شامل ماژول‌ها و اجزای اصلی تولید بود و وظایف تولید را در یک سیستم داده‌های مشترک یکپارچه کرد.
- دهه 1990 تا 2000: گروه گارتنر اصطلاح ERP را برای تمایز از سیستم‌های صرفاً MRP ابداع کرد. سیستم‌های ERP گسترش یافتند تا هوش تجاری (BI) و عملکردهای دیگر مانند اتوماسیون نیروی فروش (SFA)، اتوماسیون بازاریابی، و تجارت الکترونیک را نیز پوشش دهند.
- 2000-2005: نرم‌افزارهای ERP مبتنی بر ابر وارد بازار شدند و تولیدکنندگان ERP محصولات "مبتنی بر اینترنت" را ارائه کردند که به‌عنوان جایگزینی برای مدل‌های سنتی کلاینت-سرور در محل عمل می‌کردند.
- امروز: مدل‌های تحویل جدید مانند Software-as-a-Service (SaaS) و Anything-as-a-Service (XaaS) در دسترس هستند. دسترسی از راه دور مبتنی بر وب برای راه‌حل‌های ERP ابری، راه‌حل‌های موبایل، امنیت و یکپارچگی با صنایع در حال تغییر و فناوری‌های هوشمند را ارائه می‌دهد. سیستم‌های ERP مدرن شامل ادغام با فناوری‌های هوشمند پیشرفته مانند هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML)، اتوماسیون فرآیندهای رباتیک (RPA)، اینترنت اشیاء (IoT)، پردازش زبان طبیعی (NLP)، پایگاه‌های داده در حافظه (In-Memory Databases)، و حتی رسانه‌های اجتماعی برای ارائه راه‌حل‌های جامع برای هر صنعت هستند.
مزایا نرم‌افزار ERP
استفاده از نرم‌افزار برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) می‌تواند برای سازمان‌ها در صنایع مختلف بسیار مفید باشد. در اینجا برخی از مزایای کلیدی آورده شده است:
بهبود کارایی و بهره‌وری اتوماسیون وظایف دستی و ساده‌سازی جریان‌های کاری از طریق راه‌حل‌های ERP منجر به بهبود کلی کارایی و افزایش بهره‌وری می‌شود.
وقتی وظایف روتین به‌طور خودکار انجام می‌شوند و ورود داده‌های دستی حذف می‌شود، کارکنان می‌توانند بر فعالیت‌های با ارزش‌تر تمرکز کنند.
توانایی‌های بهتر در تصمیم‌گیری دسترسی بلادرنگ به داده‌های دقیق و به‌روز شده که توسط راه‌حل‌های ERP فراهم می‌شود، به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا تصمیمات آگاهانه‌ای را به‌سرعت اتخاذ کنند.
قابلیت‌های گزارش‌دهی و تحلیل یکپارچه، بینش‌های ارزشمندی از عملیات ارائه می‌دهند، روندها، الگوها و فرصت‌های تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها را شناسایی می‌کنند که عملکرد را بهینه کرده و اهداف استراتژیک را محقق می‌کنند.
رضایت مشتری بهبود یافته با استفاده از نرم‌افزار برنامه‌ریزی منابع سازمانی، داده‌های مرتبط با مشتری متمرکز می‌شوند و سازمان‌ها می‌توانند مدیریت ارتباط با مشتری را بهبود بخشند.
داشتن دید ۳۶۰ درجه از تعاملات مشتری به شخصی‌سازی استراتژی‌های تعامل، ارائه تجربیات بدون وقفه به مشتریان و ایجاد روابط طولانی‌مدت کمک می‌کند.
مدیریت زنجیره تأمین ساده‌تر یک سیستم ERP مدیریت زنجیره تأمین را با بهبود مدیریت موجودی، فرآیندهای تأمین و پیش‌بینی تقاضا بهینه می‌کند.
اتوماسیون در این زمینه‌ها منجر به کاهش زمان‌های تأخیر، کمینه‌سازی کمبودها و بهبود کلی عملکرد زنجیره تأمین می‌شود.
چه زمانی کسب‌وکار شما به ERP نیاز دارد؟
توسعه کسب‌وکار معمولاً بر اهدافی متمرکز است که با رشد کوتاه‌مدت و بلندمدت شرکت همسو باشد و همچنین چالش‌های احتمالی کسب‌وکار را تحلیل کند. انجام تحلیل منظم سیستم‌ها و فرآیندهای فعلی به شناسایی زمان مناسب برای یکپارچه‌سازی سیستم ERP کمک می‌کند.
یک راه‌حل ERP زمانی باید در نظر گرفته شود که سیستم‌ها و فرآیندهای فعلی کسب‌وکار:
- دیگر کارآمد نباشند یا به صورت ناکارآمد عمل کنند (مانند ایجاد گلوگاه‌های عملیاتی).
- دیگر توانایی پشتیبانی از رشد شرکت را نداشته باشند.
- فاقد الزامات امنیتی به‌روز برای کاهش ریسک باشند.
ماژول‌های نرم‌افزار ERP
ماژول‌های رایج ERP چیست؟ راه‌حل‌های ERP معمولاً شامل چندین ماژول نرم‌افزاری مختلف هستند که به‌طور جداگانه بر اساس نیاز به مدیریت فرآیندها و وظایف خاص خریداری می‌شوند. هر ماژول ERP بر جنبه‌های مختلف کسب‌وکار تمرکز دارد.
ماژول‌های رایج ERP وظایفی مانند مدیریت موجودی، برنامه‌ریزی محصول، تدارکات، فروش، مالی، بازاریابی و منابع انسانی را پوشش می‌دهند. در اینجا لیستی از ماژول‌های ERP که به طور گسترده استفاده می‌شوند، آورده شده است:
ماژول حسابداری و مالی
این ماژول توسط انواع کسب‌وکارها استفاده می‌شود. به طور موثر کتاب‌ها را می‌بندد، گزارش‌های مالی ایجاد می‌کند، به مدیریت ریسک‌های مالی کمک می‌کند و حساب‌های دریافتنی و حساب‌های پرداختنی را ردیابی می‌کند.
ماژول مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)
ماژول مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در سیستم‌های ERP به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا روابط خود را با مشتریان بهبود ببخشند. این ماژول ابزارها و قابلیت‌هایی را فراهم می‌کند که به مدیریت تعاملات با مشتری، پیگیری سرنخ‌ها، و بهینه‌سازی فروش و خدمات کمک می‌کند.
ماژول تولید
یک بخش مرکزی از نرم‌افزار ERP. وظیفه اصلی آن ساده‌سازی فرآیندهای تولید پیچیده و اطمینان از تطابق تولید با تقاضا است. این ماژول معمولاً شامل برنامه‌ریزی مواد، زمان‌بندی تولید، ایجاد BOM (لیست مواد) و سفارشات تولید، مدیریت تولید، کنترل کیفیت و موارد دیگر است.
ماژول مدیریت موجودی
این ماژول با هدف نظارت بر مواد، کالاهای نیمه‌تمام و کالاهای تمام‌شده در محل انبار است. می‌تواند قیمت‌ها را مدیریت کرده و محاسبات هزینه واحد را انجام دهد، کاتالوگ‌ها را صادر کند، موجودی را با تولید و حمل‌ونقل همگام‌سازی کند و بارکدها، دسته‌ها، شماره‌های سریال و SKU ها را تولید کند.
ماژول تدارکات
این ماژول به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا مقدار مورد نیاز مواد و خدمات را خریداری کنند. خرید را با صدور سفارشات خرید، فاکتورها و اسناد دیگر و مدیریت بازگشت‌ها خودکار می‌کند.
ماژول فروش
ماژول فروش به برقراری ارتباط موثر با مشتریان کمک می‌کند. از داده‌ها برای افزایش فروش و پیدا کردن بهترین معاملات استفاده می‌کند. سفارشات، چرخه‌های عمر کالاها، قراردادها و صورتحساب را مدیریت می‌کند، از تیم‌های فروش پشتیبانی می‌کند و گزارش‌های فروش را تولید می‌کند.
ماژول منابع انسانی
ماژول منابع انسانی در سیستم ERP همه چیز را مربوط به پرسنل، مشاغل و حرفه‌ها مانند استخدام، حقوق و دستمزد و حضور و غیاب مدیریت می‌کند. می‌تواند وظایف مهم دیگری را نیز انجام دهد. به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا از روش‌های دستی منابع انسانی به فرآیندهای خودکار تبدیل شوند.
انواع رایج سیستم‌های ERP
یک راه‌حل ERP در قالب‌های مختلفی برای پاسخ به نیازهای کسب‌وکار و محیط‌های فناوری مختلف ارائه می‌شود. در اینجا سه نوع رایج آن آورده شده است:
ERP در محل (On-premise ERP):
این سیستم‌ها به‌طور محلی روی سخت‌افزار و سرورهای شرکت شما نصب شده و توسط تیم فناوری اطلاعات داخلی مدیریت می‌شوند. این نوع سیستم‌ها کنترل کامل بر امنیت و نگهداری نرم‌افزار را فراهم می‌آورند.
ERP ابری (Cloud ERP):
یک پلتفرم ERP مبتنی بر ابر که در سرورهای تأمین‌کننده میزبانی شده و از طریق اینترنت قابل دسترسی است. این سیستم انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری و هزینه‌های اولیه کمتر را ارائه می‌دهد. تأمین‌کننده ERP مسئول بروزرسانی‌ها و نگهداری سیستم است.
ERP ترکیبی (Hybrid ERP):
ترکیبی از عناصر سیستم ERP در محل و ابری است که امنیت سیستم‌های در محل را با انعطاف‌پذیری خدمات ابری ترکیب می‌کند.
بهترین نرم‌افزار های ERP ایرانی
- ستکا ERP
- شماران سیستم
- همکاران سیستم
- پگاه سیستم
- آرین سیستم
- سامیکس
- رسام
- تیمیار
- برهان سیستم
نتیجه‌گیری
در نهایت، نرم‌افزار ERP به عنوان یک راه‌حل یکپارچه برای مدیریت منابع سازمانی، به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که فرآیندهای مختلف خود را به‌طور مؤثرتر مدیریت کرده و عملکرد کلی خود را بهبود بخشند. از مدیریت مالی و منابع انسانی گرفته تا بهینه‌سازی عملیات تولید و فروش، ERP می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا در محیط‌های رقابتی امروزی پیشرفت کنند. انتخاب یک نرم افزار ERP مناسب بستگی به نیازهای خاص هر کسب‌وکار، مقیاس آن، و چالش‌های موجود دارد. به‌طور کلی، یک سیستم ERP می‌تواند نه تنها به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کمک کند، بلکه نقش مهمی در تسهیل رشد و توسعه بلندمدت کسب‌وکار ایفا کند.
