به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ فیلم جوکر: جنون مشترک (Joker: Folie à Deux) به کارگردانی تاد فیلیپس دنباله‌ای است که مخاطبان و منتقدان انتظار بسیار بالایی از آن داشتند. پس از موفقیت چشمگیر فیلم جوکر 2019، این‌بار فیلیپس تصمیم گرفت با رویکردی متفاوت و جسورانه داستان آرتور فلک را ادامه دهد؛ اما آیا این دنباله همان تأثیرگذاری روانشناختی و اجتماعی فیلم اول را حفظ کرده است؟ در نقد فیلم جوکر: جنون مشترک به این سؤال پاسخ می‌دهیم و این فیلم را از جنبه‌های مهمی مانند فیلمنامه، کارگردانی، بازیگری، تدوین و فیلم‌برداری بررسی می‌کنیم.
بررسی فیلمنامۀ جوکر: جنون مشترک
فیلم جوکر: جنون مشترک تلاشی جسورانه برای ارائه تجربه‌ای متفاوت نسبت به نسخه اول است؛ اما تأثیرگذاری عمیق جوکر 2019 را ندارد. فیلمنامۀ پراکنده با تغییرات ناگهانی لحن فیلم و فقدان عمق روابط شخصیتی باعث شد تا این دنباله انتظار بالای مخاطبان را برآورده نکند. در ابتدای نقد فیلم جوکر: جنون مشترک فیلمنامۀ این اثر سینمایی را بررسی می‌کنیم که انتقادهای فراوانی به آن شده است.
ترکیب ژانرها؛ ریسک بزرگ اما ناموفق
فیلمنامه جوکر: جنون مشترک انتخاب جسورانه‌ای دارد؛ ترکیب ژانر موزیکال با درام روانشناختی. این تصمیم جسورانه برای همۀ مخاطبان جذاب نیست، اما نشان‌دهندۀ تلاش کارگردان برای خلق تجربه‌ای نوآورانه است. ترکیب ژانرها به فیلم حالتی منحصر‌به‌فرد داده است و آن را از بسیاری آثار مشابه متمایز می‌کند.
اگرچه این تصمیم نوآورانه است، اما در عمل نتیجۀ موفقی نگرفت. موزیکال بودن فیلم باعث می‌شود تا لحظات خیالی و ذهنی آرتور فلک به شکل هنری به تصویر کشیده شود، اما این انتخاب در بسیاری از صحنه‌ها از ریتم داستان جدا می‌شود و مخاطب را از فضای تاریک و روانشناختی فیلم دور می‌کند. آهنگ‌ها و اجراهای موزیکال نه‌تنها کمکی به پیشبرد داستان نمی‌کنند، بلکه گاهی احساس می‌شود که فقط برای پر کردن زمان فیلم هستند.
شخصیت‌های پوچ و بی‌هویت
یکی از نقاط ضعف اصلی فیلمنامه که در مقالات سینمایی و نقدهای منتقدان نیز به آن اشاره شده این است که روابط میان شخصیت‌ها پر از باگ، بدون تعمق و فکر است. رابطه بین آرتور فلک (جوکر) و هارلی کویین (لیدی گاگا) که باید یکی از محورهای اصلی داستان باشد، فاقد عمق روانشناختی لازم است. عشق هارلی به جوکر بیشتر شبیه وسواس سطحی است تا رابطه‌ای پیچیده و عمیق. همچنین تحول شخصیتی آرتور فلک در این دنباله نسبت‌به فیلم اول کمتر باورپذیر است و بیشتر بر تکرار همان الگوهای روانی تمرکز دارد.
پیام‌های اجتماعی کمرنگ در فیلم جوکر: جنون مشترک
سری اول جوکر با پیام‌های اجتماعی قوی دربارۀ نابرابری‌های اقتصادی و بی‌عدالتی‌های اجتماعی مخاطبان را تحت‌تأثیر قرار داد؛ اما در جنون مشترک این پیام‌ها کمرنگ‌تر شده‌اند و بیشتر تمرکز روی جنبه‌های شخصی و روانشناختی آرتور فلک است. شاید این تغییر تمرکز برای برخی مخاطبان جذاب باشد، اما برای کسانی که انتظار داشتند فیلم همچنان بر مسائل اجتماعی تأکید کند ناامیدکننده و دلسردکننده است.
داستان پراکنده و فاقد انسجام
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این اثر سینمایی که در نقد فیلم جوکر: جنون مشترک به آن می‌پردازیم داستان پراکنده و فاقد انسجام آن است. برخلاف جوکر 2019 که تمرکز بیشتری روی توسعۀ شخصیت آرتور فلک داشت، این دنباله خط داستانی منسجمی ندارد. در جنون مشترک بسیاری از صحنه‌های احساسی تکرار می‌شوند و پیشرفت داستانی خاصی را نمی‌بینیم. به نظر می‌رسد فیلمنامه بیشتر روی لحظات موزیکال یا صحنه‌های بصری متمرکز شده تا توسعۀ عمیق‌تر شخصیت‌ها یا روایت اصلی.
بررسی کارگردانی تاد فیلیپس در جوکر: جنون مشترک
تاد فیلیپس در فیلم جوکر: جنون مشترک با جسارت به سراغ ترکیب ژانر موزیکال و درام روانشناختی رفته است، اما این رویکرد جسورانه به‌خوبی انتظار مخاطبان را برآورده نمی‌کند. او با استفاده از صحنه‌های موزیکال و روایت‌های موازی تلاش می‌کند تا دنیای پیچیدۀ ذهنی آرتور فلک را به تصویر بکشد، اما در برخی لحظات کارگردانی او بیش از حد روی زیبایی بصری تمرکز دارد و از عمق داستان‌گویی فاصله می‌گیرد.
در بخش دوم نقد فیلم جوکر: جنون مشترک کارگردانی تاد فیلیپس را در این فیلم بررسی می‌کنیم.
جسارت در خلق تصاویر بصری
تاد فیلیپس بار دیگر نشان داد که در خلق تصاویر بصری تأثیرگذار مهارت دارد. استفاده از رنگ‌های سرد و تاریک در صحنه‌های تیمارستان آرکام به‌خوبی فضای تاریک و روانشناختی فیلم را تقویت کرده است. همچنین صحنه‌های موزیکال با رنگ‌های زنده‌تر طراحی شده‌اند که تضادی جالب بین دنیای واقعی و خیالی شخصیت‌ها ایجاد کرده است. این تضاد بصری نه‌تنها جذابیت هنری دارد؛ بلکه نشان‌دهندۀ وضعیت ذهنی ناپایدار آرتور فلک است.
نداشتن انسجام در فیلم
با وجود جلوه‌های بصری زیبا، کارگردانی فیلیپس در برخی لحظات فاقد انسجام لازم است. تغییرات ناگهانی در لحن فیلم (از جدیت دادگاهی به صحنه‌های موزیکال) باعث شده است تا ریتم کلی اثر دچار نوسان شود. این نداشتن انسجام برخی مخاطبان را سردرگم می‌کند و باعث می‌شود به‌خوبی با داستان همراه نشوند.
استفاده هوشمندانه از نورپردازی
یکی دیگر از نقاط قوت کارگردانی تاد فیلیپس، استفادۀ هوشمندانه از نورپردازی است. صحنه‌هایی مانند رقص معروف آرتور در مترو یا لحظات تنهایی او در تیمارستان با نورپردازی دقیق حس تلاطم ذهنی شخصیت را به‌خوبی منتقل می‌کنند. این توجه به جزئیات بصری باعث شده است تا برخی صحنه‌ها حتی بدون دیالوگ نیز تأثیرگذار باشند.
طولانی بودن بیش از حد فیلم
فیلم با مدت‌زمان طولانی خود برخی صحنه‌ها را بیش از حد کش داده که باعث شده است در برخی صحنه‌ها ریتم کلی فیلم بیفتد. صحنه‌هایی مانند دادگاه یا بخش‌هایی در تیمارستان بدون هیچ پیشرفت داستانی خاصی طولانی شده‌اند و باید کوتاه‌تر می‌شدند. این موضوع باعث شده است مخاطبان احساس کنند بخش‌هایی از فیلم غیرضروری است و ریتم داستان دچار افت می‌شود.
موزیکال ناموفق در جوکر: جنون مشترک
در نقد فیلم جوکر: جنون مشترک باید بگوییم که یکی از تصمیم‌های بحث‌برانگیز تاد فیلیپس برای این دنباله تبدیل آن به فیلم موزیکال است؛ اما این انتخاب نه‌تنها موفقیت‌آمیز نیست بلکه باعث می‌شود بسیاری از مخاطبان احساس کنند فیلم هویت خود را گم کرده است. آهنگ‌های فیلم اغلب خسته‌کننده هستند و اجرای آن‌ها توسط خواکین فینیکس که صدای مناسبی برای چنین اجرایی ندارد باعث کاهش کیفیت کلی اثر شده است. حتی طرفداران ژانر موزیکال نیز از این بخش‌ها ناامید شده‌اند؛ چراکه آهنگ‌ها نه‌تنها جذاب نیستند بلکه گاهی ریتم کلی فیلم را مختل می‌کنند.
بررسی بازی‌های فیلم جوکر: جنون مشترک
بازیگری در فیلم جوکر: جنون مشترک به‌شدت تحت‌تأثیر حضور خواکین فینیکس است. فینیکس بار دیگر با نمایش جنون و شکنندگی روانی آرتور فلک مخاطب را مجذوب کرد. در حالی که لیدی گاگا در نقش هارلی کویین انرژی بسیاری به فیلم می‌آورد، اما شیمی بین این دو شخصیت گاهی ناهماهنگ به نظر می‌رسند. هرچند هر دو بازیگر عملکرد قدرتمندی دارند، اما برخی لحظات فاقد عمق احساسی لازم است.
در ادامۀ نقد فیلم جوکر: جنون مشترک به مبحث بازیگری در این فیلم سینمایی می‌پردازیم.
بازی خواکین فینیکس؛ شاهکار و استثنایی مثل همیشه
یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت فیلم جنون مشترک، بازی بی‌نظیر خواکین فینیکس است. خواکین فینیکس بار دیگر با اجرای بی‌نظیر خود در نقش آرتور فلک (جوکر) عمق بیشتری به شخصیت پیچیدۀ جوکر می‌دهد. او با ترکیب حرکات بدن، حالات چهره و صدای خاص خود جنون و شکنندگی روانی آرتور را به شکلی واقعی و تأثیرگذار به تصویر می‌کشد.
فینیکس تسلط کامل روی نقش دارد و لحظات احساسی فیلم را با قدرتی بی‌نظیر هدایت می‌کند. فینیکس نه‌تنها احساسات متناقض شخصیت جوکر را نشان می‌دهد، بلکه با اجرای ظریف خود نشان می‌دهد که چگونه انسان شکسته به نماد جنایت تبدیل می‌شود. او یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت فیلم است که حتی در لحظات ضعیف‌تر فیلمنامه نیز توجه مخاطب را جلب می‌کند.
لیدی گاگا؛ حضوری قوی اما ناهماهنگ
لیدی گاگا در نقش هارلی کویین با جسارت و کنترل بی‌نظیر شخصیت خود را از زن آسیب‌پذیر به فردی قدرتمند و تأثیرگذار تبدیل می‌کند. او با استفاده از توانایی‌های موسیقایی خود صحنه‌های موزیکال فیلم را به لحظات احساسی عمیق تبدیل کرد. صدای او، که گاهی عمداً ناهنجار و گاهی پرقدرت است، به‌خوبی وضعیت روانی متزلزل شخصیتش را منعکس می‌کند. هرچند نقش او محدود است، اما در هر صحنه‌ای که حضور دارد توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند.
گاگا با اجرای آهنگ‌های موزیکال احساسات شخصیتش را به شکلی متفاوت منتقل می‌کند؛ اما شیمی بین او و فینیکس گاهی ضعیف است و رابطۀ عاشقانه آن‌ها عمق کافی را ندارد تا مخاطب را تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین برخی معتقدند گاگا بیشتر به‌خاطر توانایی خوانندگی‌اش انتخاب شده تا بازیگری‌اش؛ چراکه اجرای او در برخی صحنه‌های موزیکال قوی‌تر از لحظات دراماتیک است.
نقد بهترین فیلم های خارجی و ایرانی در سایت اهل سینما
نقد فیلم جوکر: جنون مشترک نشان داد که همیشه بازی خوب بازیگر فیلم ضعیف را سرپا نگه نمی‌دارد. اگرچه جنون مشترک ممکن است برای برخی مخاطبان جذاب باشد، اما برای کسانی که انتظار داشتند ادامه‌ای قوی‌تر از نسخۀ اول را ببینند تجربه‌ای ناامیدکننده است. جوکر: جنون مشترک با وجود تلاش‌های فنی قابل‌توجه در زمینۀ فیلم‌برداری و تدوین، تجربه‌ای منسجم و جذاب برای مخاطبان خلق نکرد.
اگر شما هم به‌دنبال سایتی می‌گردید که نقد بهترین فیلم‌ها، سریال‌ها و انیمه‌های جهان را در آن بخوانید سایت اهل سینما به آدرس www.fromcinema.com در دسترس شماست. نویسنده‌های این سایت همگی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان سینما و هنر هستند و نقدهای تخصصی و جذابی را برای شما می‌نویسند. کافی است وارد سایت اهل سینما شده و در دنیای سینما غرق شوید.
