به گزارش گروه سیاسی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در روزهای اخیر گمانهزنیهایی در مورد تلاشهای حذف بسیج مردمی عراق موسوم به حشدالشعبی شنیده میشود. اگرچه محور شرارت همیشه از ظرفیتهای خود در راستای تضعیف محور مقاومت استفاده کرده اما به نظر میرسد اخبار منتشر شده در مورد تلاش برای انحلال حشدالشعبی از سوی آمریکا صحت ندارد و برخی جریانات با اهداف و اغراض خاص این مسئله را پیگیری میکنند.
درخواست برای انحلال حشد الشعبی پس از فروپاشی دولت «بشار اسد» در سوریه مطرح شده و بتدریج تبدیل به فشار سیاسی علیه دولت بغداد شده است. در واقع، سرنگونی کم هزینه و سریع دولت بشار اسد زمینه این درخواست و فشار را فراهم کرده است، چرا که آمریکا و رژیم صهیونیستی به این جمعبندی رسیدند که حلقه های مقاومت ضعیف شده و امکان حذف حشد الشعبی به عنوان یکی از حلقه های مهم مقاومت وجود دارد.
این فشار در حالی است که حشد الشعبی در جریان سرنگونی دولت بشار اسد سیاستی همسو به دولت بغداد در پیش گرفته و ضمن توقف حملات علیه رژیم صهیونیستی، از مداخله در بحران سوریه نیز خودداری کرد.
موضوع دیگر اینکه فشارها برای انحلال حشد الشعبی در حالی است که نیروهای حشد الشعبی در سال ۲۰۱۶ به طور رسمی در نیروهای مسلح عراق ادغام شده و بخش رسمی از نیروی نظامی عراق محسوب میشوند. در واقع، هدف اصلی از افزایش شدید فشار بر دولت عراق برای انحلال حشد الشعبی این است که ارتش عراق از ظرفیت نیروی مردمی تهی شود.
تهی شدن از نیروی مردمی سبب میشود ارتش نیز در عمل و ضعیف شود. این اشتباهی بود که دولت بشار اسد نیز مرتکب شده بود و با منحل کردن نیروهای مردمی عملاً بخش مهمی از توان دفاعی و نظامی خود را از بین برد و همین اقدام نیز عامل مهمی در سرعت فروپاشی دولت اسد بود.
با توجه به اینکه حشد الشعبی نیروی رسمی نظامی عراق محسوب میشود، انحلال آن باید با تصویب پارلمان نیز همراه باشد و دولت به تنهایی نمیتواند در این خصوص تصمیم بگیرد.
«غنی الغضبان» کارشناس امور سیاسی و امنیتی عراق در این زمینه عنوان کرد: "دولت عراق نمی تواند نیروهای حشد الشعبی را به طور کامل منحل کند، زیرا تشکیل آن با اکثریت پارلمانی تصویب شده است و هر تصمیمی برای انحلال آن مستلزم موافقت پارلمان است."
نکته مهم دیگر این است که حشد الشعبی در سال ۲۰۱۴ و پس از تهاجم داعش به عراق با فتوای آیت الله سیستانی مرجع عالی قدر عراق تشکیل شد. بنابراین برای انحلال این سازمان نیز تلاش کردند رضایت آیت الله سیستانی را به دست بیاورند که در عمل محقق نشد.
نماینده ویژه سازمان ملل در امور عراق تلاش داشت در خصوص انحلال سازمان حشد الشعبی با آیت الله سیستانی دیدار کند که این موضوع با مخالفت مرجع عالی قدر عراق مواجه شد. بنابراین تفاوت مهمی که حشد الشعبی در عراق با نیروهای مردمی در سوریه دارد این است که حشد الشعبی حمایت مرجعیت عراق را با خود دارد.
به اعتقاد برخی کارشناسان حوزه عراق، خواسته آمریکا انحلال حشدالشعبی نبوده و در واقع آنها خواستار انحلال سایر فصائل مقاومت عراق و قرار گرفتن گروههای مذکور ذیل حشدالشعبی با هدف منظبط کردن آنهاست که این خبر موجب سوء برداشت توسط برخی رسانهها و طرفداران مقاومت شده است.
علاوه براین، به باور گروهی از کارشناسان ساختار بسیج مردمی عراق در سالهای اخیر در صحنه سیاسی عراق کاملا نهادینه شده و امکان حذف آن وجود ندارد. عبدالکاظم حسن الجابری –تحلیلگر عراقی- در گفتگو با ایسکانیوز به تحلیل این موضوع پرداخت.
وی در خصوص اخبار منتشر شده در این خصوص گفت: این گونه اخبر در واقع پروپاگاندا از سوی رسانههای بعثی و رسانههای عربی وابسته به دشمنان عراق است. وی با تاکید بر اینکه در اصل صحبتی در مورد انحلال حشد الشعبی، پایان دادن به نقش آن یا حذف این گروه در کار نیست، افزود: حتی اگر جریاناتی بخواهند این مسئله را پیگیری کنند، باید بدانند که چنین امکانی وجود ندارد و هیچکس نمیتواند حشد الشعبی را منحل کند.
این تحلیلگر عراقی با یادآوری سخنان نخست وزیر عراق در این ارتباط خاطر نشان کرد: دولت عراق از طریق نخست وزیر السودانی اعلام کرده که صحبتی از انحلال حشد در میان نیست و این مقام عراقی تایید کرد که حشد منحل نخواهد شد و این گروه یک نیروی منظم رسمی است که تحت دستورات فرمانده و رئیس کل نیروهای مسلح فعالیت میکند.
وی افزود: حتی آمریکا هم به نوبه خود اعلام کرد که با حشد الشعبی دشمنی ندارد و آمریکاییها نیز به خوبی میدانند که حشد الشعبی یک نیروی منظم و زیرمجموعه فرمانده کل قوا است. الکاظمی در مورد انگیزه منتشر کنندگان چنین اخباری تصریح کرد: برخی گروهها و جریانات که شرایط منطقه آنها را دچار طمع کاذب کرده، میخواهند از تجربیات سوریه در عراق کپی کنند و به هیمن دلیل اخبار کذب انحلال حشد را منتشر می کنند تا نیروهای شیعه را مرعوب و محور مقاومت را در وضعیتی نامناسب به تصویر بکشند.
این تحلیلگر عراقی با تاکید مجدد بر اینکه هدف این جریانات تبلیغات رسانهای علیه محور مقاومت است، اظهار کرد: اگرچه در شرایط کنونی منطقهای و بینالمللی، فشارهای اقتصادی و ... با هدف فروپاشی عراق و یا بروز شوکهای امنیتی در آن جریان دارد اما وضعیت عراق کاملا با سوریه متفاوت است و امکان تحقق آرزوهای دشمنان در کشور ما وجود ندارد.
توصیه رهبر انقلاب به نخست وزیر عراق
حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی عصر امروز در دیدار آقای «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر عراق با قدردانی از اقدامات خوب آقای السودانی در جهت آبادانی و امنیت گفتند: عراق هر مقدار که آبادتر و همراه با امنیت بیشتر باشد به نفع جمهوری اسلامی ایران نیز خواهد بود.
ایشان با اشاره به ارتباط خوب میان دولت و ملت عراق، وحدت و انسجام میان مذاهب و قومیتهای مختلف عراق را بسیار ضروری و مهم برشمردند و خطاب به اقای السودانی افزودند: همانگونه که جنابعالی تصریح کردید، حشدالشعبی نیز یکی از مؤلفههای مهم قدرت در عراق است که باید در جهت حفظ و تقویت بیش از پیش آن اهتمام داشت.
رهبر انقلاب اسلامی حضور نیروهای اشغالگر آمریکایی در عراق را غیرقانونی و برخلاف منافع مردم و دولت عراق خواندند و تاکید کردند: قرائن و شواهد حاکی از تلاش آمریکاییها برای تثبیت و گسترش حضور خود در عراق است که باید در مقابل این اشغالگری با جدیت ایستاد.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به تحولات منطقه بهویژه شرایط سوریه تاکید کردند: نقش دولتهای بیگانه در این قضایا کاملاً مشهود است.
در این دیدار که آقای پزشکیان رئیس جمهور نیز حضور داشت، آقای «شیاع السودانی» نخست وزیر عراق با ابراز خرسندی از مذاکرات خود در تهران اظهار امیدواری کرد این مذاکرات و توافقهای انجام شده در تهران، روابط دو کشور را بیش از پیش گسترش و تعمیق دهد.
نخست وزیر عراق، «مردم» ، «حشد الشعبی»، «وحدت و انسجام ملی» و «مرجعیت» را از مؤلفههای قدرت در عراق برشمرد و با اشاره به تجاوزگریهای رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان تاکید کرد: موضع اصولی عراق حمایت از مردم غزه و لبنان و مقاومت در منطقه بوده است.
حشدالشعبی قابل انحلال نیست
شیخ « همام حمودی» رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق در مراسم سالگرد فرماندهان پیروزی (سپهبد حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس) در عراق افزود: تصمیم انحلال حشد الشعبی نه در اختیار نخست وزیر و نه رئیس جمهور و نه هیچ یک از مسئولان است.
وی با بیان اینکه کسی نمیتواند سازمان حشد الشعبی را منحل کند، تاکید کرد: این تصمیم به دست مردم است، به دست این مردم شهید پرور که با تشکیل حشد الشعبی معجراتی را ساختند.
رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق با بیان اینکه «آنها (مردم عراق) صاحب تصمیم هستند»، افزود: حشد الشعبی سرچشمه قدرت ما است و به هر شکل ممکن از آن دست نمی کشیم.
وی افزود: حشد الشعبی رمز ثبات، پیشرفت، سازندگی و امنیت کشور عراق است [بنابر این] آیا باید از امنیت خود دست برداریم و یکی از قوای خود را از دست بدهیم ؟.
شیخ حمودی ادامه داد: مردم عراق، باهوش، با بصیرت، دانا و دارای تجربیات زیادی هستند و تحت تاثیر حرف ها و شنیده ها قرار نمی گیرند و بر اساس حکمت و بصیرت و شجاعت در مورد کشور خود تصمیم می گیرند.
حشد الشعبی یا بسیج مردمی عراق به بخشی از نیروهای مبارز عراق گفته میشود که از سال ۲۰۱۴ با هدف مبارزه علیه داعش سازماندهی شدند. این سازمان از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروههای مسلح شیعه هستند اما برخی گروههای سنی مذهب و مسیحی و ایزدی نیز در آن حضور دارند.
حشد الشعبی در سال ۲۰۱۴ و پس از سقوط موصل در ۵ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی به دستِ نیروهای داعش در پاسخ به فتوای مراجع دینی عراق به ویژه آیتالله سید علی سیستانی تشکیل شد. این سازمان در روز ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش این کشور رسمیت پیدا کرد.