به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یادداشت از علی ریاحی‌پور///* از کنار مفهوم حقیقی بعثت به راحتی گذر نکنیم. بعثت یعنی برانگیختگی. حالت برانگیخته شدنِ مردگان از قبر را تصور کنید. پیامبران یک بعثت درونی داشته‌اند و یک بعثت بیرونی. پیامبران اول در درون خود دچار انقلاب و برانگیختگی می‌شدند و حال آنان متحول و دگرگون می‌شد و بعد از آنکه خود در درون مشتعل شدند، آماده برانگیخته کردنِ جامعه گشتند.
برانگیختگی اجتماعی یعنی چه؟
یعنی انقلاب در درون جامعه؛ یعنی انهدام و فروپاشی نظم مستقر در جامعه و سپس بنا گذاشتن نظم مطلوب خود. مشکل نظم موجود جامعه چه بود که پیامبر باید آن را ویران می‌کرد؟ نظم جامعه قبل از پیامبر مگر چه ویژگی خاصی داشت که پیامبر برای تغییر آن، مبعوث شد؟ مأموریت پیامبر، ساختن چه جامعه‌ای بود؟ مهم‌ترین ویژگی جامعه قبل از پیامبران، بالاخص پیامبر بزرگ اسلام، طبقاتی بودن جوامع بود. حاکمان سیاسی، ثروت‌اندوزان، طاغوت‌ها، رهبان و احبار و روحانیت دینی قبل از پیامبر، خود را برتر از مردم می‌دانستند.
آنان یا خدای خود را برتر از خدای سایرین می‌دانستند و یا جنس خلقت و ژن خود را برتر از خلقت دیگران! لذا به این بهانه، دنبال جایگاه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بالاتر از مردم بودند. معنای اصلی شرک در کف جامعه و روابط افراد با همدیگر همین بود. نمود عینی جامعه شرک آلود، جامعه و نظام طبقاتی بود. عده‌ای خود را لایق امکانات بهتر، ثروت‌های بیشتر، جایگاه سیاسی اجتماعی بالاتر و فرصت‌های بیشتر می‌دانستند چون خدای خود یا خلقت و ژن خود را برتر می‌دانستند! معنای بعثت اجتماعی یا برانگیختگی اجتماعی و هدف اصلی بعثت پیامبران هم برهم زدن این جامعه ناعادلانه و طبقاتی بود. نظم طبقاتی را برهم می‌زدند تا نظام عادلانه و جامعه توحیدی را برپا کنند. این هدف اصلی بعثت همه انبیا الهی بود.
قرآن در این باره می‌فرماید:
لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ …. (آیه ۲۵ سوره حدید) "همانا ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنان کتاب و میزان [میزان تشخیص حق از باطل] نازل کردیم تا مردم به عدالت قیام کنند…."
در هر دوره‌ای از حضرات انبیا، اگر این موفقیت حاصل می‌شد و جامعه توحیدی و عادلانه برپا می‌شد، تازه زمینه‌ی تربیت و تزکیه و رشد فضائل اخلاقی و انسانی افراد فراهم می‌شد. یعنی برقراری جامعه عادلانه، مقدمه‌ای بسیار مهم، ضروری، اساسی و واجب برای پرورش جمیع انسان‌ها بود. چرا که هدف نهایی تکامل انسان‌ها بود.
"إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکارِمَ الْأَخْلَاقِ" اینجا معنا پیدا می‌کند. ((به راستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شده ام)). اما اگر چنانچه جامعه عادلانه برپا نمی‌شد، تربیت و تزکیه و رشد اخلاق هم صورت نمی‌پذیرفت! یک عده در جامعه ما، خوش دارند آن هدف اساسی بعثتِ پیامبر یعنی تحقق قسط و عدالت یادآوری نشود.
حرف از قسط و عدالت را فرع و حاشیه می‌دانند. خودشان را در حوزه و مدرسه و دانشگاه و مسجدشان سرگرم کردند به ادعاهای تربیت و تزکیه و دوره‌های تربیتی! غافل از آنکه، تا جامعه عادلانه محقق نشود، تربیت و رشد اخلاقی در کار نخواهد بود! هدف ما از بزرگداشت عید مبعث حضرت رسول اکرم (ص) چیست؟ صرفاً شادی و پخش شیرینی و تبریک گفتن؟ یا اینکه بررسی کنیم که آیا هدف پیامبر در جامعه برقرار شده یا نه؟ آیا آنچه حضرت محمد مصطفی (ص) می‌خواست امروز در جامعه ما وجود دارد؟ اگر وجود ندارد و جامعه هنوز طبقاتی است، چه تکلیفی داریم؟ تکلیف ما، ایمان، صبر و تلاش شبانه‌روزی برای تحقق جامعه توحیدی است. اگر در عید مبعث پیامبر بزرگ اسلام، من و شما به این مسئله رسیدیم و از حالت بی‌تفاوتی، به بی‌قراری و نگرانی رسیدیم پس مبارک باشد این برانگیختگی.
*فعال سیاسی
