به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در دنیای امروز، مدیریت منابع آب به یکی از چالش های اساسی جوامع بشری تبدیل شده است. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و نیاز های متنوع آب، اهمیت تکنیک های نوین در تصفیه و استفاده مجدد از آب ها بیشتر از هر زمان دیگری احساس می شود.
یکی از این تکنیک ها، تبدیل فاضلاب بهداشتی به آب شیرین است که به وسیله دستگاه تصفیه آب صنعتی انجام می شود. این فرآیند نه تنها می تواند به کاهش آلودگی محیط زیست کمک کند، بلکه به تأمین منابع آبی پایدار و بهینه سازی مصرف آب نیز منجر می شود. در این مقاله، به بررسی روش ها و فناوری های مختلف مورد استفاده در این زمینه، از جمله مزایا، چالش ها و آینده‌ی این تکنیک خواهیم پرداخت.
تصفیه فاضلاب بهداشتی چیست؟
تصفیه فاضلاب بهداشتی به معنای حذف آلاینده ها قبل از ورود به منابع آب است. آب خالص در طبیعت وجود ندارد و تنها در آزمایشگاه ها تولید می شود. تمایز بین آب تمیز و آلوده به نوع ناخالصی، مصرف و عوامل آلوده کننده بستگی دارد. آلودگی آب های طبیعی از تخلیه فاضلاب به آب های زیرزمینی و سطحی ناشی می شود. بنابراین، تصفیه فاضلاب و حذف آلاینده ها در چرخه طبیعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
تصفیه فاضلاب بهداشتی امری ضروری و مورد توجه کشورهاست. هدف اصلی آن حذف میکروب های بیماری زا قبل از ورود آب آلوده به منابع زیر زمینی و سطحی است. انتشار این عوامل باعث گسترش بیماری ها و خطر پاندمی می شود. همچنین فاضلاب به محیط زیست آسیب می زند و مشکلاتی نظیر بوی نامطبوع و تجمع حشرات ایجاد می‌کند. تخلیه فاضلاب به آب های زیرزمینی و سطحی خطرات زیادی مانند اکسیداسیون مواد آلی و کاهش اکسیژن برای حیات آبزیان را به همراه دارد. افزایش ازت و فسفر ناشی از فاضلاب نیز کیفیت آب را تهدید کرده و استفاده از آن را برای اجتماعات و صنایع غیر ممکن می سازد.
روش های تبدیل فاضلاب بهداشتی به آب شیرین
-
تصفیه فیزیکی فاضلاب بهداشتی
در اولین مرحله از فرآیند تصفیه فاضلاب، یکی از ضروری ترین اقدام ها، جمع آوری ذرات جامد و معلق موجود در آب است. برای این منظور، از تجهیزاتی تخصصی مانند آشغال گیر ها استفاده می شود. این تجهیزات نقش بسیار مهمی در مرحله اولیه تصفیه دارند. از دلایلی که این مرحله اهمیت ویژه ای دارد، می‌توان به افزایش کارایی و عملکرد بهتر تجهیزات در مراحل بعدی اشاره کرد. اگر این ذرات و تکه های بزرگ مواد آلوده کننده به درستی جمع آوری نشوند، ممکن است دستگاه های مربوطه در مراحل بعدی کار دچار مشکلات جدی شوند.
این موضوع به معنای عدم جمع آوری مناسب آلودگی هاست که به تدریج باعث گرفتگی و انسداد تجهیزات می شود. در نتیجه، فشار زیادی به آن ها وارد می‌گردد که می تواند منجر به کاهش عمر مفید این تجهیزات و افزایش هزینه های عملیات تصفیه شود. بنابراین، مرحله جمع آوری ذرات جامد و معلق بسیار حیاتی است و نادیده گرفتن آن می تواند مشکلات جدی در کل فرآیند تصفیه ایجاد کند.
-
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب بهداشتی
در دومین گام از تصفیه فاضلاب، با توجه به نوع آلاینده ها، از روش تصفیه بیولوژیکی فاضلاب بهداشتی استفاده می شود که شامل میکروارگانیسم های هوازی و بی هوازی است. این میکروارگانیسم ها مواد آلی را به عنوان مواد غذایی تجزیه می‌کنند که در نهایت منجر به تشکیل لجن می شود. بخشی از این لجن ها دوباره به فرآیند تصفیه وارد می شود، در حالی که قسمتی از آن توسط هاضم ها جمع آوری و خارج می شود. روش های بیولوژیکی به دو دسته هوازی و بی هوازی تقسیم می شوند، که نمونه های پرکاربرد شامل پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی بی هوازی ABR و روش هوادی گسترده EASS هستند. تولید کنندگان می توانند این پکیج تصفیه فاضلاب و پکینگ مدیا معلق را به صورت سفارشی طراحی کنند تا متناسب با نوع و مقدار آلاینده ها، روش های مناسب را پیاده سازی نمایند.
-
تصفیه شیمیایی فاضلاب بهداشتی
تصفیه شیمیایی فاضلاب بهداشتی فرآیندی بسیار حیاتی برای حفظ سلامت محیط زیست و جلوگیری از آلودگی منابع آب است. در این مرحله، پساب که از مرحله قبلی می آید، به صورت قابل توجهی از مواد آلی خود را از دست داده است، اما همچنان نیاز به گند زدایی دارد تا اطمینان حاصل شود که هیچ گونه میکروبی در آن باقی نمانده است.
بنابراین، گند زدایی به وسیله کلر و همچنین سایر مواد شیمیایی انجام می شود و این امر باعث می شود که پساب با کیفیت بالا و بدون آلودگی میکروبی از پکیج خارج گردد. این کیفیت بالا به ما این امکان را می دهد که پساب تصفیه شده را با خیال راحت در محیط زیست رها کنیم یا حتی از آن برای مصارف خاصی مانند آبیاری استفاده کنیم. به این ترتیب، علاوه بر پاکسازی آب، اثرات منفی بر منابع آب زیرزمینی و سطحی نیز به حداقل می رسد.
مراحل تبدیل فاضلاب بهداشتی به آب شیرین
مراحل تبدیل فاضلاب بهداشتی به آب شیرین شامل چندین مرحله کلیدی است. ابتدا، فاضلاب جمع آوری و به تصفیه خانه منتقل می شود. در این مرحله، ذرات بزرگ و مواد جامد از طریق فرایند های جانبی همچون غربالگری و ته نشینی جدا می‌شوند. سپس، با استفاده از روش های بیولوژیکی، میکروارگانیسم ها به تجزیه مواد آلی و کاهش آلاینده ها کمک می‌کنند. بعد از آن، مرحله تصفیه شیمیایی که شامل افزودن مواد شیمیایی برای حذف آلاینده های باقی مانده است، انجام می شود. در نهایت، آب تصفیه شده به روش های مختلفی مانند میکروفیلتراسیون و اسمز معکوس به آب شیرین تبدیل می شود، که قابل استفاده مجدد برای مصارف مختلف خواهد بود.
نقش پکیج تصفیه فاضلاب در تصفیه فاضلاب بهداشتی چیست؟
پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی یکی از مهم ترین و اساسی ترین تجهیزات مورد استفاده در ایران به شمار می رود. این سیستم های تصفیه معمولاً شامل انواع مختلف مخازن هستند که می توانند از جنس فلز، بتن یا پلی اتیلن ساخته شوند. این مخازن با استفاده از روش ها و تکنولوژی های متنوع، قادرند تا آلاینده های موجود در پساب ها را به طور مؤثری کاهش دهند. فرآیند تصفیه انجام شده در این سیستم ها، امکان استفاده مجدد از فاضلاب را در صنایع مختلف فراهم می‌کند و به این ترتیب، به حفاظت از محیط زیست نیز کمک می‌کنند. علاوه بر این، این تجهیزات در کاهش خطر شیوع بیماری های واگیر میان انسان ها، حیوانات و پرندگان نیز نقشی کلیدی دارند. شرکت رابین سبز آبان ، به عنوان یکی از تولید کنندگان مطرح، انواع مختلف پکیج های تصفیه فاضلاب بهداشتی را با حفظ استاندارد های روز دنیا طراحی و تولید می‌کند.
