به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، شبکه‌های اجتماعی به یکی از منابع اصلی برای اشتراک‌گذاری دستورپخت‌های آشپزی تبدیل شده‌اند و تأثیرات زیادی بر فرهنگ غذایی خانواده‌ها داشته‌اند. اما سوال اصلی اینجاست: آیا این تأثیرات همیشه مثبت بوده‌اند؟
تأثیرات مثبت شبکه‌های اجتماعی بر آشپزی و فرهنگ غذایی
۱. آگاهی بیشتر و تنوع غذایی: بسیاری از بلاگرهای آشپزی، با ارائه دستورپخت‌های متنوع از فرهنگ‌های مختلف، به افراد کمک می‌کنند تا دایره انتخاب‌های غذایی خود را گسترش دهند. همچنین، دسترسی آسان به مواد اولیه نادر و دستورپخت‌های جدید باعث می‌شود خانواده‌ها بیشتر به آشپزی خانگی روی بیاورند.
۲. ترویج سبک زندگی سالم: بسیاری از اینفلوئنسرها و بلاگرها، به ترویج غذاهای سالم، کم‌چرب و گیاهی پرداخته‌اند که به بهبود سلامت خانواده‌ها کمک می‌کند.
۳. آموزش مهارت‌های جدید: با ویدیوهای آموزشی و دستورالعمل‌های مرحله‌به‌مرحله، شبکه‌های اجتماعی به کاربران امکان می‌دهند که مهارت‌های آشپزی خود را تقویت کرده و به راحتی غذاهای جدید تهیه کنند.
تأثیرات منفی محتوای آشپزی در شبکه‌های اجتماعی
۱. افزایش مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی: برخی از محتواها با ترویج استفاده از لوازم آشپزخانه گران‌قیمت و مواد اولیه لوکس، تصویری غیرواقعی از آشپزی ارائه می‌دهند. این نوع محتوا می‌تواند موجب ایجاد توقعات غیرمنطقی در خانواده‌ها شود.
۲. انتشار اطلاعات نادرست: بسیاری از دستورپخت‌ها ممکن است اطلاعات نادرست یا غیرعلمی را منتشر کنند که تأثیرات منفی بر سلامت افراد خواهد گذاشت. عدم نظارت کافی بر این نوع محتواها می‌تواند مخاطبان را به سمت انتخاب‌های غذایی نامناسب هدایت کند.
۳. ترویج غذاهای پرکالری و ناسالم: برخی بلاگرها و صفحات آشپزی، با ترویج غذاهای پرکالری و شیرین، می‌توانند به افزایش مشکلات تغذیه‌ای مانند چاقی و دیابت در جامعه دامن بزنند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
با دکتر مریم حسینی، کارشناس تغذیه، در مورد تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر عادات غذایی مردم صحبت کردیم و سوال‌های‌مان را از او پرسیدیم:
تأثیرات شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ غذایی خانواده‌ها چیست؟
حسینی: "شبکه‌های اجتماعی به طور چشمگیری عادات غذایی خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار داده‌اند. افراد به راحتی می‌توانند دستورپخت‌های متنوع از سراسر دنیا پیدا کنند و از آن‌ها برای تغییر رژیم غذایی خود استفاده کنند. این به نوعی مزیت است، زیرا می‌تواند منجر به آشنایی با غذاهای سالم و مغذی شود. اما در عین حال، این شبکه‌ها می‌توانند منبعی برای ترویج عادات غذایی نادرست نیز باشند. به عنوان مثال، دستورپخت‌هایی که تمرکز زیادی بر روی شیرینی‌جات و غذاهای پرکالری دارند، ممکن است مخاطبان را به سمت انتخاب‌های غیرسالم هدایت کنند."
آیا بلاگرهای آشپزی می‌توانند نقش مثبتی در ترویج تغذیه سالم ایفا کنند؟
حسینی: "قطعاً. برخی بلاگرها، به ویژه کسانی که دستورپخت‌های سالم و متعادل را منتشر می‌کنند، می‌توانند تأثیر مثبتی بر تغذیه خانواده‌ها بگذارند. به طور مثال، بلاگرهایی که به غذاهای گیاهی و کم‌چربی توجه دارند، می‌توانند به افراد کمک کنند تا رژیم‌های غذایی سالم‌تری داشته باشند. اما نکته مهم این است که باید همواره از منابع معتبر و علمی برای دنبال کردن دستورپخت‌ها استفاده کنیم."
آیا شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به تغییر الگوهای غذایی منجر شوند؟
حسینی: "بله، قطعاً. تحقیقات نشان داده است که افراد تحت تأثیر محتوای شبکه‌های اجتماعی تصمیمات غذایی خود را تغییر می‌دهند. به عنوان مثال، در یک مطالعه انجام‌شده در دانشگاه هاروارد، مشخص شد که افرادی که زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، بیشتر به سمت انتخاب‌های غذایی ناسالم می‌روند. این مسئله به دلیل تأثیر تبلیغات و محتوای منتشرشده در این فضاها است."
سازمان‌های بین‌المللی چه می‌گویند
سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در گزارش‌های اخیر خود بر تأثیر رسانه‌ها، از جمله شبکه‌های اجتماعی، بر رفتارهای غذایی تأکید کرده‌اند. این سازمان‌ها هشدار داده‌اند که باید محتوای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی تحت نظارت قرار گیرد تا از انتشار اطلاعات نادرست جلوگیری شود و مردم به سمت انتخاب‌های سالم هدایت شوند.
تحقیقات دانشگاه بیرمنگام نشان داده‌اند که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند عادات غذایی را به ویژه در جوانان تحت تأثیر قرار دهند. این تحقیقات نشان می‌دهند که بسیاری از افراد به‌ویژه در سنین پایین‌تر، تحت تأثیر پست‌های آشپزی و تغذیه‌ای که در این شبکه‌ها مشاهده می‌کنند، قرار می‌گیرند.
در پایان
شبکه‌های اجتماعی تأثیرات گسترده‌ای بر عادات غذایی افراد دارند. از یک سو، می‌توانند به ترویج غذاهای سالم و تنوع در انتخاب‌ها کمک کنند، اما از سوی دیگر، خطرات و چالش‌هایی نظیر ترویج غذاهای ناسالم و اطلاعات نادرست نیز وجود دارد. بنابراین، نظارت بر محتوای منتشرشده و استفاده از منابع معتبر می‌تواند به ترویج تغذیه سالم کمک کند.
