به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، پایگاه خبری «نشنال اینترست» در گزارشی به انتخابات روز دوشنبه در کانادا پرداخته است. در حالی که کانادا خود را برای انتخابات فدرال سرنوشتساز در ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (دوشنبه 8 اردیبهشت) آماده میکند، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با حملات تحریکآمیز خود علیه حاکمیت کانادا، سایهای سنگین بر فضای سیاسی این کشور انداخته است. او با زیر سؤال بردن استقلال کانادا و حمله به رهبران آن، تمرکز انتخابات را از مسائل داخلی به نبردی برای دفاع از غرور ملی تغییر داده و تلاش میکند تا اراده کانادا را در این برهه حساس تضعیف کند.
حمله هدفمند به حاکمیت کانادا
کارزار ترامپ علیه کانادا در دسامبر ۲۰۲۴ آغاز شد، زمانی که او در پلتفرم Truth Social نوشت: «چرا سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار به کانادا یارانه میدهیم؟ این بیمعنی است! بسیاری از کاناداییها میخواهند کانادا ایالت پنجاهویکم آمریکا شود. آنها در مالیات و حفاظت نظامی صرفهجویی زیادی خواهند کرد. ایده عالی است. ایالت پنجاهویکم!!!» این ادعای جسورانه شوخی نبود. او اخیراً در مصاحبه با مجله تایم تأکید کرد: «واقعاً شوخی نمیکنم» و افزود که آمریکا نیازی به منابع کانادا، از جمله چوب، انرژی یا خودرو، ندارد.
این اظهارات بخشی از استراتژی گستردهتر برای تضعیف خودمختاری کانادا است. ترامپ با به تصویر کشیدن کانادا بهعنوان کشوری وابسته، قصد دارد اعتماد عمومی به رهبران آن را متزلزل کرده و در آستانه انتخابات تفرقه ایجاد کند. حملات او نهتنها حزب لیبرال حاکم، بلکه حزب محافظهکار مخالف را نیز هدف قرار داده و لحظهای نادر از آسیبپذیری سیاسی برای کشوری که به ثباتش معروف است، به وجود آورده است.
انتخابات کانادا زیر فشار
زمانبندی حملات ترامپ اتفاقی نیست. انتخابات کانادا قرار بود بهعنوان رفراندومی درباره نزدیک به یک دهه حاکمیت حزب لیبرال تحت رهبری جاستین ترودو برگزار شود. دوره ترودو با رسواییهای سیاسی، بحرانهای مسکن و مهاجرت، و اعتراضات کامیونداران اتاوا در سال ۲۰۲۲ همراه بود که محبوبیت لیبرالها را کاهش داد. استعفای ترودو، حزب را در آشوب فرو برد و تا ژانویه ۲۰۲۵، نظرسنجیها نشان میداد که پیر پوآلیور، رهبر محافظهکاران، با کارزار انتخاباتی «عقل سلیم» خود که بر افزایش هزینههای زندگی و مقررات دولتی تمرکز داشت، پیشتاز است.
اما در ۱۴ مارس ۲۰۲۵، با انتخاب مارک کارنی، رئیس سابق بانک کانادا و بانک انگلستان، بهعنوان رهبر حزب لیبرال و نخستوزیر، ورق برگشت. تخصص اقتصادی و جایگاه بینالمللی کارنی، لیبرالها را احیا کرد و آنها را با ۴۲ درصد حمایت در برابر ۳۸ درصد محافظهکاران، طبق نظرسنجیهای ۲۵ آوریل، در صدر قرار داد.
دخالتهای ترامپ این پویایی را مختل کرده است. او با به تصویر کشیدن کانادا بهعنوان کشوری زیردست، هر دو حزب را وادار کرده تا کمپینهای خود را به سمت دفاع از حاکمیت ملی سوق دهند، موضوعی که برنامه داخلی پوآلیور را به حاشیه رانده و رهبری تازهکار کارنی را به بوته آزمایش گذاشته است.
هدف قرار دادن رهبران کانادا
حملات ترامپ شخصی و استراتژیک بوده است. او آشکارا پوآلیور را تحقیر کرده و او را «دوست من نیست» خوانده و از اظهارات «منفی» او انتقاد کرده، در حالی که پوآلیور سعی داشته از رویارویی مستقیم اجتناب کند. در حرکتی غافلگیرکننده، ترامپ ادعا کرد که «ترجیح میدهد با یک لیبرال سروکار داشته باشد» تا یک محافظهکار، و تلویحاً مذاکره با کارنی را آسانتر دانست. این اقدام به نظر میرسد برای تضعیف شتاب محافظهکاران و به تصویر کشیدن پوآلیور بهعنوان رهبری ناتوان در برابر فشارهای آمریکا طراحی شده است.
کارنی نیز با چالشهایی مواجه بوده است. او در گفتوگوی تلفنی ماه گذشته با ترامپ سعی کرد لحنی دیپلماتیک برقرار کند و بعداً این مکالمه را «دوستانه» توصیف کرد و گفت که ترامپ با او بهعنوان نخستوزیر رفتار کرده است. با این حال، اشارههای مکرر ترامپ به کانادا بهعنوان «ایالت پنجاهویکم» این تلاشها را تضعیف کرده و کارنی را وادار ساخته تا بین مقاومت و دیپلماسی تعادل برقرار کند. شعار کمپین او، «آرنجها بالا»—الهامگرفته از حرکت گوردی هاو، اسطوره هاکی—به فریادی برای مقاومت در برابر تهاجم آمریکا تبدیل شده و با رأیدهندگانی که سخنان ترامپ را تهدیدی مستقیم میبینند، همصدایی کرده است.
تبعات اقتصادی و سیاسی
تحریکات ترامپ فراتر از کلمات است. تعرفههای دولت او به کسبوکارهای کانادایی، بهویژه در بخشهای تولید و انرژی، ضربه زده است. کارنی با تعمیق روابط تجاری با فرانسه و بریتانیا و سرمایهگذاری در صنایع داخلی واکنش نشان داده، اما فشار اقتصادی ادامه دارد. ادعای ترامپ مبنی بر اینکه آمریکا «به هیچچیز از کانادا نیازی ندارد»، تجارت سالانه ۱.۲ تریلیون دلاری بین دو کشور را که برای هر دو اقتصاد حیاتی است، نادیده میگیرد و نشانهای از تشدید احتمالی تنشها پس از انتخابات است.
از نظر سیاسی، دخالتهای ترامپ احزاب مخالف را به تکاپو انداخته است. ایو-فرانسوا بلانشه، رهبر بلوک کبکوآ، توانایی کارنی در مدیریت بحران را زیر سؤال برده، در حالی که پوآلیور او را متهم میکند که به اشتباه فکر میکند میتواند ترامپ را مهار کند. حزب نیودموکرات و بلوک کبکوآ، که نماینده گروههای کلیدی رأیدهندگان هستند، نظارت بر رهبری کارنی را تشدید کردهاند و برتری شکننده لیبرالها را تهدید میکنند.
ملتی در دوراهی
در حالی که تنها دو روز به انتخابات باقی مانده، کانادا با چالشی بیسابقه مواجه است. کمپین ترامپ برای تضعیف حاکمیت این کشور، کاناداییها را در دفاع متحد کرده، اما شکافهای سیاسی عمیقی را نیز آشکار کرده است. توانایی کارنی در نشان دادن قدرت و مدیریت روابط با آمریکا، بهویژه در کبک که بلوک کبکوآ نفوذ دارد، حیاتی خواهد بود. پوآلیور نیز باید روایت را بازپس گیرد، بدون اینکه رأیدهندگانی را که از نفوذ آمریکا نگراناند، بیگانه کند.
برای اکنون، کانادا استوار ایستاده است. شعار «آرنجها بالا»ی کارنی با مردم همنوا شده و نمادی از تابآوری در برابر فشارهای خارجی است. با این حال، با سایه سنگین ترامپ، نتیجه انتخابات تعیین خواهد کرد که آیا کانادا میتواند استقلال خود را حفظ کند یا زیر فشار جاهطلبیهای همسایهاش فرو خواهد رفت. یک چیز قطعی است: این آخر هفته لحظهای تعیینکننده برای آینده این ملت خواهد بود.
