به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یادداشت از مسعود براتی/// در خبرها آمده بود که رئیس جمهور آذربایجان الهام علیاف به چین سفر کرده و در این سفر مشارکت جامع راهبردی دو کشور چین و آذربایجان اعلام شده است. چرا این خبر برای ما مهم است؟ باشد، تصمیم به تقویت روابط با چین میگیرند. معنای دیگر این گزاره این است که این کشورها قدرت آمریکا را در نظام بینالملل در حال افول میبینند و به تغییر معادلات قدرت یا همان تغییر نظم توجه جدی دارند. متاسفانه در ایران هنوز هستند کسانی که به عنوان نخبه سیاسی معتقدند آمریکا قدرت بلامنازعه و فعال مایشاء در صحنه بینالملل است و معتقدند اگر هم میخواهیم با دیگر کشورها مانند چین همکاری کنیم باید ابتدا رضایت آمریکا (بخوانید رفع تحریم و FATF) را جلب کنیم و سپس به دنبال همکاری با دیگران برویم.
تقریبا همان چیزی که آقای همتی وزیر سابق اقتصادمان در نشست گروه بریکس در مسکو بیان کرد. اهمیت دیگر این خبر برای ما خصوصا این است که بخشی از توافقات صورت گرفته بین آذربایجان و چین مربوط به همکاری در ابتکار یک کمربند و یک جاده است. این ابتکار که از سال ۲۰۱۲ مطرح شده و سرآغاز پویشهای کریدوری در دنیای در حال تغییر شده است، برای ایران نیز اهمیت دارد. توافق دو کشور روی تقویت مسیر میانی این ابتکار بوده است (راهآهن باکو-تفلیس-قارص، کریدور شمال-جنوب و کریدور میانی). مسیری که البته رقیب مسیرهایی که از ایران میگذرد است.
طبق طرحهای منتشر شده دو مسیر از ایران قابل تصور است. یکی از سمت شمال ایران و دیگری از جنوب که هنوز بالقوه است. لذا مسیری که مورد توافق چین و آذربایجان است در صورت بالفعل شدن، جذابیت مسیرهای ایران را تحت تاثیر قرار میدهد. البته طبیعی است کشورها برای تامین و توسعه منافع مشروع خود با یکدیگر همکاری کنند و از فرصتهای ایجاد شده استفاده کنند. غیرطبیعی این است که در ایران به نظر میرسد توجهی به فرصتهای موجود خصوصا در میانه تنشهای اقتصادی چین و آمریکا وجود ندارد و تمامی توجهات به مذاکرات غیرمستقیم و البته متزلزل ایران و آمریکا جلب شده است.
وضعیت فوق برای آنکه بتوانیم تحولات واقعی بینالملل را درست ببینیم و از فرصتهای آن به درستی استفاده کنیم و تهدیدهای آن را مدیریت کنیم، مناسب نیست. نشانههای زیادی وجود دارد که به ما نشان میدهد در یک نقطه بزنگاهی در صحنه بینالملل قرار داریم که به اعتراف اکثر کارشناسان معادلات قدرت در دهههای آینده را رقم میزند. لذا در این لحظه تاریخی نباید دچار غفلت شد.
