به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ محمود مهرداد شکریه در گفتگو با مهر درباره تمهیدات این دانشگاه در جذب، نگهداشت و جلوگیری از مهاجرت اعضای هیئت علمی و نیروهای نخبه علمی توضیح داد: موضوع مهاجرت پدیدهای جهانی است و مختص کشور ما نیست. در تمام کشورهای دنیا مهاجرت اتفاق میافتد؛ حتی در کشورهای پیشرفتهای مانند اتریش نیز این مسئله وجود دارد. در واقع، جابهجایی نخبگان امری طبیعی است، چراکه افراد همواره بهدنبال فرصتهای بهتر برای رشد علمی و حرفهای خود هستند.
وی اظهار کرد: با این حال، در کشور ما با توجه به سابقه طولانی تاریخی در حوزه علم و دانش و نقش مؤثر دانشمندان ایرانی و مسلمان در بنیانگذاری بسیاری از علوم، مسئله مهاجرت نخبگان اهمیت ویژهای دارد. هرچند در مقاطعی، جوامع اسلامی از قافله فناوری و دانش عقب ماندند، اما ریشههای عمیق علمی ما همچنان پشتوانهای ارزشمند برای احیای جایگاه علمی کشور به شمار میرود. در دوران گذشته، حدود پنج یا شش قرن مسلمانان بر علم جهان حاکم بودند و مراکز علمی کشورهای اسلامی محل آموزش و پژوهش برای بسیاری از دانشمندان دیگر سرزمینها بود. در واقع، بسیاری از علوم پایه از دل تمدن اسلامی شکل گرفت و اندیشمندان غربی برای فراگیری دانش، به سرزمینهای اسلامی سفر میکردند.
شکریه در ادامه خاطر نشان کرد: اما امروز شرایط برعکس شده است. پس از انقلاب اسلامی در ایران، توجه ویژهای به علم و فناوری شد و تمام تلاش کشور بر این بوده است که فاصله علمی با جهان غرب کاهش یابد. خوشبختانه با رشد سالانه ۱۱ تا ۱۲ درصدی در تولید علم، پیشرفتهای چشمگیری حاصل شده و بسیاری از شکافهای گذشته پر شده است؛ هرچند هنوز مسیر طولانی در پیش داریم.
او افزود: در کنار این پیشرفتها، مسئله اقتصادی نیز یکی از عوامل مؤثر بر مهاجرت است. ممکن است استادی بگوید حقوقی که در خارج از کشور دریافت میکند چند برابر درآمد او در داخل است، بنابراین ترجیح دهد به خارج مهاجرت کند. این تصمیم در نهایت به انتخاب شخصی هر فرد بازمیگردد و نمیتوان کسی را الزام کرد که حتماً بماند. مگر آنکه ما فضایی فراهم کنیم تا اعضای هیئت علمی احساس کنند دانشگاه بستر لازم را برای ماندن و فعالیت آنها مهیا کرده است.
رئیس دانشگاه علم و صنعت خاطر نشان کرد: یکی از برنامههای مهم و جدی ما در این زمینه، ساخت واحدهای مسکونی ویژه اساتید است؛ بهویژه برای اعضای جوان هیئت علمی که تازه وارد دانشگاه میشوند و با انگیزه و علاقه فراوان کار میکنند، اما مشکلاتی مانند نداشتن مسکن، آنها را آزار میدهد. به همین دلیل، دانشگاه در تلاش است با احداث و واگذاری مسکن به اساتید، این دغدغه مهم را برطرف کند و شرایط بهتری برای ادامه خدمت آنان فراهم سازد.
ضرورت حمایت وزارت علوم در حفظ انگیزه اعضای هیئت علمی
وی بیان کرد: بخشی از برنامههای حمایتی نیز به اصلاح و بهروزرسانی نظام حقوقی اعضای هیئت علمی مربوط میشود. خوشبختانه در این زمینه اقداماتی انجام شده، اما با توجه به نوسانات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی، لازم است ترمیم حقوقها بهصورت مستمر انجام شود. ازاینرو، از وزارت علوم نیز انتظار داریم در این زمینه همراهی و حمایت لازم را داشته باشد تا بتوانیم حقوق متناسبتری پرداخت کنیم و انگیزه و جاذبه لازم برای اساتید حفظ شود.
شکریه توضیح داد: از سوی دیگر، دانشگاه با ایجاد جاذبههای علمی و فراهمکردن امکانات پژوهشی تلاش میکند اساتید را در کشور نگه دارد. در این راستا، با اعطای گرنتهای پژوهشی و تأمین منابع لازم، شرایطی فراهم میشود تا اعضای هیئت علمی بتوانند آزمایشگاههای خود را تجهیز کرده و نیازهای علمیشان را برطرف کنند. هدف اصلی ما حفظ این سرمایههای ارزشمند انسانی است، هرچند پدیده مهاجرت، همانند سایر کشورها، در دانشگاههای ما نیز بهصورت طبیعی وجود دارد.
وی تصریح کرد: خوشبختانه در دانشگاه ما آمار مهاجرت اعضای هیئت علمی نگرانکننده نیست و میتوان گفت وضعیت نسبتاً باثباتی داریم. با این حال، در برخی دانشگاهها نشانههایی از نگرانی وجود دارد و آمارها حاکی از آن است که باید برای حل این مسئله، راهکارهای مؤثری اندیشیده شود. ما نیز با درک اهمیت موضوع، از هماکنون پیشبینیهای لازم را انجام دادهایم و در حال برنامهریزی و تلاش برای حفظ این سرمایههای ارزشمند هستیم. بدون تردید، اساتید ما سرمایه اصلی دانشگاه بهشمار میروند؛ چراکه سرمایه انسانی، مهمتر از سرمایههای مالی، فضاهای آموزشی و تجهیزات آزمایشگاهی است.
