به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ شمارش نهایی آرای انتخابات پارلمانی عراق نشان داد که جریانهای شیعی زیرمجموعه «چارچوب هماهنگی شیعیان» برای سومین دوره متوالی با مشارکت چشمگیر مردم اکثریت را به دست آورده و با کسب ۱۸۷ کرسی نفوذ خود را در صحنه سیاسی و امنیتی کشور تثبیت کردند. این نتایج، علاوه بر تأثیرگذاری در چینش کابینه و ساختارهای امنیتی، پیام روشنی به بازیگران خارجی به ویژه امریکا دارد که تصمیمگیری و سرنوشت ملی عراق در دست مردم است و هیچ قدرت خارجی قادر به تحمیل اراده خود به عراقیها نخواهد بود.
درحالی که امریکا و عمال منطقهای آن با فشارهای سیاسی و پولپاشی گسترده تلاش زیادی کردند مانع پیروزی جریانهای وابسته به مقاومت در انتخابات پارلمانی عراق شوند، مردم با مشارکت چشمگیر خود صحنهای متفاوت رقم زدند. پس از اعلام رسمی نتایج انتخابات از سوی کمیساریای عالی انتخابات عراق، این بار هم جریانهای شیعی در قالب «چارچوب هماهنگی» توانستند اکثریت کرسیها را از آن خود کنند. به گزارش خبرگزاری المعلومه، از مجموع ۳۲۹کرسی پارلمان، ۱۸۷ کرسی به احزاب و ائتلافهای شیعی اختصاص یافت که در صدر این فهرست، ائتلاف «الاعمار والتنمیه» به رهبری محمد شیاع السودانی، نخست وزیر این کشور قرار دارد که توانست ۴۶ کرسی را کسب کند. پس از آن، ائتلاف «دولت قانون» به رهبری نوری المالکی با ۲۸ کرسی و ائتلاف «الصادقون» وابسته به عصائب اهل الحق با ۲۷ کرسی از دیگر بازیگران اصلی بلوک شیعی هستند. ائتلاف «قوى الدوله» که شامل جریان حکمت ملی و النصر است، ۱۸ کرسی به دست آورده و سازمان «بدر» به رهبری هادی العامری نیز ۱۸کرسی را در اختیار دارد. ائتلافهای بزرگ شیعه در بغداد و چند استان دیگر اکثریت را به دست آوردند و نسبت به دور قبلی در سال ۲۰۲۱، تعداد کرسیهای شیعیان افزایش یافته است.
از سوی دیگر، فهرستهای محلی مانند «خدمات» و «واسط اجمل» مجموعاً ۹ کرسی کسب کردهاند. ائتلافهای نوظهوری، چون «الاساس» و «اشراقه کانون» هرکدام هشت کرسی دارند، درحالی که «تصمیم» با شعارهای خدماتی شش کرسی و «حقوق» وابسته به کتائب حزبالله پنج کرسی را به خود اختصاص دادهاند. فهرستهای کوچکتر وابسته به جریانهای شیعی نیز چند کرسی را از آن خود کردند. بنابراین جریانهای شیعی با وجود فشارهای خارجی و تحریم جریانهای سیاسی در مجموع توانستند ۵۷ درصد کرسی را از آن خود کنند که برای سومین دوره متوالی دستاورد بزرگی به شمار میرود.
سنیها صاحب ۷۷ کرسی شدند
جریانهای سنی که از حمایتهای خارجی هم برخوردار بودند، در این دور تلاش زیادی کردند تا بتوانند وزن و جایگاه خود را در پارلمان ارتقا دهند ولی در نهایت به ۷۷ کرسی بسنده کردند. این کرسیها میان چند ائتلاف و فهرست پراکنده توزیع شدهاند که هر کدام در استانهای سنینشین مانند الانبار، نینوا، صلاحالدین، دیالی و کرکوک پایگاه رأی دارند. در صدر این جریان، ائتلاف «تقدم» به ریاست محمد الحلبوسی و فهرستهای وابسته به آن با ۳۳ کرسی قرار دارد.
از سوی دیگر، جریانهای سیاسی کرد هم که این بار با برگزاری انتخابات در استان کرکوک شانس بالایی برای افزایش کرسیهای خود در پارلمان داشتند در مجموع ۵۶کرسی را کسب کردند که میان چند حزب و ائتلاف کردی توزیع شدهاند. در صدر این جریان، حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی با ۲۶کرسی و اتحاد میهنی کردستان با ۱۷کرسی قرار دارند. نخستوزیر عراق این پیروزی را که با مشارکت ۵۶ درصدی مردم رقم خورد، متعلق به همه عراقیها دانست و به کشور «به خاطر پیروزی این ائتلاف و کسب رتبه نخست در انتخابات پارلمانی» تبریک گفت. سودانی همچنین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ائتلاف ما، بازسازی و توسعه، در رتبه نخست قرار دارد، زیرا ما باور داریم که عراق در اولویت است.»
افزایش ۱۴ درصدی مشارکت
با توجه به روند نزولی مشارکت در انتخاباتهای گذشته، بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند که این دوره نیز شاهد کاهش حضور مردم باشد. با این حال، مردم عراق به فراخوانهای سیاسیون و مرجعیت شیعی پاسخ مثبت دادند و روند نزولی مشارکت را متوقف کردند. این درحالی است که مقتدی صدر، یکی از رهبران برجسته شیعی که در دوره قبل ائتلافش ۷۳ کرسی را کسب کرده بود، انتخابات اخیر را تحریم کرد، اما این اقدام او تقریباً بیتأثیر ماند و مردم برخلاف خواست وی عمل کردند، حضور رأیدهندگان با افزایش ۱۴درصدی نسبت به دوره گذشته نشان داد که مردم عراق به فراخوانهای مرجعیت و مقامات عمل کردند و نقش خود را در تعیین سرنوشت کشور جدی گرفتند. اکنون با مشخص شدن چینش کرسیهای پارلمانی عراق، توجهات به سمت ائتلافبندیهای سیاسی و ترکیب دولت آینده معطوف شده است. کارشناسان معتقدند صحنه سیاسی عراق پس از انتخابات شاهد مذاکرات گسترده میان جناحهای پیروز برای تشکیل بزرگترین بلوک و انتخاب نخستوزیر آتی خواهد بود.
در پارلمان ۳۲۹ نفره، هیچ حزبی به تنهایی قادر به تشکیل دولت نیست و به همین دلیل احزاب ناگزیر به تشکیل ائتلاف با دیگر گروهها هستند. این فرآیند پرچالش معمولاً ماهها طول میکشد و نیازمند مصالحه و توافقات پیچیده میان جریانهای مختلف است. با این حال، به دلیل پیشتازی السودانی در انتخابات و استقبال نسبی جریانهای شیعی و سنی از او، برخی تحلیلگران بر این باورند که او شانس بیشتری برای تصدی دوباره نخستوزیری دارد.
خنثیسازی نقشههای امریکا
پیروزی مجدد جریانهای شیعی در انتخابات پارلمانی پیامدهای مهم سیاسی و امنیتی برای عراق دارد. از منظر سیاسی، این موفقیت نفوذ جریانهای شیعی را در چینش کابینه و انتخاب نخستوزیر و ساختارهای کلیدی دولت تثبیت میکند و امکان تأثیرگذاری مستقیم بر سیاست داخلی و روابط خارجی عراق را افزایش میدهد. از لحاظ امنیتی، حضور قدرتمند جریانهای حامی مقاومت در پارلمان، قدرت این جریانها را برای حفظ ثبات داخلی و مقابله با تهدیدهای فرامنطقهای تقویت میکند.
این پیروزی همچنین پیام روشنی به امریکا و متحدانش دارد که تلاشهایشان برای حذف جریانهای مقاومت از دایره قدرت بینتیجه بوده و ملت عراق حاضر نیست سرنوشت خود را به دیکته قدرتهای خارجی بسپارد. این درحالی است که واشینگتن و رژیم صهیونیستی در هفتههای اخیر با تهدیدات فزاینده و احتمال حمله به مواضع گروههای مقاومت سعی داشتند فضای داخلی عراق را مرعوب کنند و نگذارند گروههای شیعی اکثریت پارلمان را به دست بگیرند ولی عراقیها با درک واقعیتهای منطقه و با هدف خنثیسازی نقشه دشمنان، در پای صندوقهای رأی حضور یافتند. امریکا انتظار داشت با ناکامی جریانهای شیعی و ورود نمایندگان موردنظر خود به پارلمان، گروههای حشدالشعبی را منحل کند و برای همیشه از دست این گروهها که سد راه برنامههای استراتژیک واشینگتن به شمار میروند، رهایی یابد، اما بار دیگر تلاشهایش با شکست مواجه شد. بنابراین، پیروزی چشمگیر جریانهای شیعی با حمایت گسترده مردم، واشینگتن و تلآویو را وادار خواهد کرد در راهبردها و سیاستهای خود در قبال عراق تجدیدنظر کنند.
