به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛
پدافند غیرعامل و نقش شرکتهای دانشبنیان در کاهش آسیبپذیری انرژی صنایع
در سالهای اخیر، پدافند غیرعامل به یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت زیرساختهای حیاتی کشور تبدیل شده است. برخلاف برداشتهای رایج، پدافند غیرعامل صرفاً به حوزههای نظامی محدود نمیشود، بلکه مجموعهای از تدابیر فنی، مدیریتی و طراحی را در بر میگیرد که هدف آنها کاهش آسیبپذیری، افزایش تابآوری و حفظ تداوم عملکرد زیرساختها در شرایط بحران است.
یکی از مهمترین حوزههایی که امروز بهطور مستقیم با پدافند غیرعامل گره خورده، انرژی و بهویژه مصرف انرژی در صنایع است.
انرژی صنعتی؛ یکی از محورهای اصلی پدافند غیرعامل
صنایع کشور سهم قابلتوجهی از مصرف کل انرژی را به خود اختصاص میدهند. وابستگی گسترده به سیستمهای انرژی متمرکز، مصرف بالای سوخت و نبود انعطافپذیری در طراحی بسیاری از تأسیسات صنعتی، باعث شده است که این بخش در شرایط بحرانی مانند افت فشار گاز، قطعی انرژی یا حوادث غیرمترقبه، آسیبپذیری بالایی داشته باشد.
از دیدگاه پدافند غیرعامل، هرچه یک سیستم انرژی متمرکزتر و پرمصرفتر باشد، ریسک توقف کامل تولید در زمان بحران افزایش مییابد.
تأثیر عددی بهینهسازی انرژی در کاهش آسیبپذیری
بررسیهای فنی و گزارشهای تخصصی نشان میدهد که اجرای راهکارهای بهینهسازی مصرف انرژی در صنایع میتواند بهطور میانگین ۱۰ تا ۳۰ درصد کاهش مصرف انرژی را به همراه داشته باشد.
در برخی بخشها مانند تجهیزات گرمایشی، موتورهای الکتریکی و سامانههای حرارتی، این کاهش مصرف مستقیماً منجر به:
- کاهش فشار بر شبکههای انرژی
- کاهش احتمال قطعی یا افت عملکرد در شرایط بحران
- افزایش پایداری فرآیند تولید
میشود؛ نتایجی که همگی در چارچوب اهداف پدافند غیرعامل تعریف میشوند.
تابآوری زیرساخت؛ شاخص کلیدی پدافند غیرعامل
در ادبیات تخصصی، یکی از معیارهای مهم پدافند غیرعامل، تابآوری (Resilience) زیرساختها است. تابآوری بهصورت عددی با شاخصهایی مانند:
- کاهش زمان خاموشی (Downtime)
- سرعت بازگشت به شرایط عادی
- میزان حفظ عملکرد در شرایط اختلال
اندازهگیری میشود. مطالعات نشان میدهد که زیرساختهایی که با رویکرد غیرمتمرکز و کممصرف طراحی شدهاند، میتوانند زمان خاموشی ناشی از بحرانها را بهطور محسوسی کاهش دهند و سریعتر به چرخه تولید بازگردند.
نقش شرکتهای دانشبنیان در تحقق پدافند غیرعامل
در این میان، شرکتهای دانشبنیان نقش تعیینکنندهای در پیادهسازی عملی پدافند غیرعامل در صنایع دارند. این شرکتها با توسعه فناوریهای بومی و متناسب با شرایط اقلیمی و صنعتی کشور، راهکارهایی ارائه میدهند که بهطور همزمان:
- مصرف انرژی را کاهش میدهد
- وابستگی به سیستمهای متمرکز را کم میکند
- ایمنی و پایداری زیرساخت را افزایش میدهد
چنین راهکارهایی باعث میشود صنایع نهتنها در شرایط عادی، بلکه در شرایط بحرانی نیز قادر به حفظ حداقل عملکرد خود باشند.
گرمایش تابشی؛ نمونهای همراستا با اصول پدافند غیرعامل
در میان فناوریهای نوین حوزه انرژی، سیستمهای گرمایش تابشی صنعتی بهعنوان یکی از گزینههای مؤثر در راستای پدافند غیرعامل مطرح شدهاند. این سیستمها با انتقال مستقیم انرژی حرارتی به افراد و سطوح، نیاز به گرمکردن کل حجم هوا را کاهش میدهند و در نتیجه، مصرف انرژی بهطور محسوسی پایین میآید.
ساختار غیرمتمرکز این سامانهها نیز باعث میشود که بروز اختلال در یک بخش، کل مجموعه صنعتی را از کار نیندازد؛ ویژگیای که از منظر پدافند غیرعامل یک مزیت راهبردی محسوب میشود.
نمایشگاه پدافند غیرعامل (پدکس ۱۴۰۴)؛ تمرکز بر تابآوری زیرساختها
نمایشگاه ملی صنایع بومی پدافند غیرعامل (پدکس ۱۴۰۴) بهعنوان یکی از مهمترین رویدادهای تخصصی کشور در این حوزه، از ۲ تا ۵ بهمنماه ۱۴۰۴ در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار میشود.
این نمایشگاه با هدف معرفی فناوریها، محصولات و راهکارهای بومی در حوزه افزایش تابآوری زیرساختهای حیاتی، میزبان شرکتهای دانشبنیان، صنایع، سازمانها و متخصصان حوزه انرژی و پدافند غیرعامل خواهد بود.
حضور شرکتهای فناور و دعوت به بازدید
در نمایشگاه پدافند غیرعامل ۱۴۰۴، شرکتهای فعال در حوزه انرژی و زیرساختهای صنعتی، از جمله شرکت دانشبنیان اخگرتابش، به ارائه تجربیات اجرایی و راهکارهای بومی خود در زمینه افزایش تابآوری صنایع میپردازند. این شرکت با تمرکز بر طراحی و اجرای سامانههای نوین گرمایش صنعتی، تجربه اجرای بیش از ۱۳۰۰ پروژه موفق در صنایع مختلف کشور را در کارنامه خود دارد؛ پروژههایی که با هدف کاهش مصرف انرژی، افزایش پایداری سیستمها و همراستایی با اصول پدافند غیرعامل اجرا شدهاند.
بازدید از این رویداد، فرصتی ارزشمند برای مدیران صنعتی، کارشناسان، دانشجویان و فعالان حوزه انرژی است تا با رویکردهای عملی پدافند غیرعامل، راهکارهای کاهش آسیبپذیری زیرساختها و فناوریهای بومیسازیشده در حوزه انرژی از نزدیک آشنا شوند و درباره آینده زیرساختهای صنعتی کشور به تبادل نظر بپردازند.
