به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از تسنیم؛ سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) یکی از شایعترین اختلالات هورمونی در زنان سنین باروری است که میلیونها زن در سراسر جهان را درگیر میکند. این بیماری تنها به مشکلات قاعدگی یا ناباروری محدود نمیشود، بلکه با اضافهوزن، اختلالات متابولیک، افزایش هورمونهای مردانه، و از همه مهمتر، افسردگی، اضطراب و کاهش کیفیت زندگی همراه است.
درمان PCOS معمولاً چالشبرانگیز است و بسیاری از بیماران، حتی با دریافت دارو، همچنان از مشکلات روانی و جسمی رنج میبرند. در سالهای اخیر، توجه پژوهشگران به نقش تغذیه درمانی بهعنوان یک رویکرد کمخطر و مؤثر در کنترل علائم این بیماری جلب شده است.
یکی از الگوهای غذایی نوظهور که توجه زیادی را به خود جلب کرده، رژیم غذایی MIND است؛ رژیمی که ترکیبی از اصول رژیم مدیترانهای و DASH بوده و در ابتدا برای حفظ سلامت مغز و پیشگیری از اختلالات عصبی طراحی شد. این رژیم بر مصرف سبزیجات برگ سبز، میوهها (بهویژه انواع توت)، غلات کامل، مغزها، حبوبات، ماهی و روغن زیتون تأکید دارد و در عین حال مصرف غذاهای فراوریشده، چربیهای ناسالم و قندهای ساده را محدود میکند. شواهد قبلی نشان دادهاند که این الگوی غذایی میتواند التهاب، استرس اکسیداتیو و اختلالات متابولیک را کاهش دهد؛ عواملی که همگی در بروز و تشدید PCOS نقش دارند.
در یک کارآزمایی بالینی تصادفیشده که اخیراً انجام شده است، پژوهشگران اثر رژیم MIND کمکالری را بر سلامت روان، کیفیت زندگی مرتبط با PCOS، شاخصهای بدنی و وضعیت هورمونی زنان مبتلا به PCOS بررسی کردند. در این مطالعه، 52 زن دارای اضافهوزن یا چاقی و مبتلا به PCOS، به مدت 8 هفته بهطور تصادفی در دو گروه رژیم MIND و رژیم کنترل قرار گرفتند. پیش و پس از مداخله، شاخصهایی مانند افسردگی، اضطراب، کیفیت زندگی ویژه PCOS، نمره پرمویی، وزن، BMI و هورمونهای جنسی ارزیابی شد.
نتایج این مطالعه بسیار قابل توجه بود. پس از 8 هفته، زنانی که از رژیم MIND پیروی کرده بودند، کاهش معنیداری در نمرات افسردگی و اضطراب نسبت به گروه کنترل نشان دادند. علاوه بر این، برخی ابعاد کیفیت زندگی مرتبط با PCOS، بهویژه حوزههای عاطفی و تصویر بدنی (مانند نگرانی از پرمویی)، در گروه رژیم MIND بهطور محسوسی بهبود یافت. هرچند هر دو گروه کاهش وزن و BMI را تجربه کردند، اما این بهبود در گروه MIND اندکی بیشتر بود. جالب توجه اینکه تغییرات هورمونی بین دو گروه تفاوت چشمگیری نداشت، که نشان میدهد اثرات مثبت رژیم MIND لزوماً فقط از مسیر هورمونها اعمال نمیشود.
چرا این یافتهها اهمیت دارند؟ چون زنان مبتلا به PCOS اغلب سالها با اضطراب، افسردگی و نارضایتی از بدن خود زندگی میکنند و درمانهای دارویی بهتنهایی پاسخگوی این مشکلات نیستند. این مطالعه نشان میدهد که یک الگوی غذایی هدفمند میتواند بهعنوان یک ابزار مکمل و مؤثر، سلامت روان و کیفیت زندگی این بیماران را بهبود ببخشد؛ آن هم بدون عوارض جانبی داروها.
پژوهشگران معتقدند که اثرات مثبت رژیم MIND احتمالاً از طریق کاهش التهاب، بهبود حساسیت به انسولین و تأثیر بر مسیرهای عصبی–روانی اعمال میشود. اگرچه این مطالعه در مدتزمان نسبتاً کوتاه و با حجم نمونه محدود انجام شده است، اما نتایج آن چشمانداز امیدوارکنندهای را برای استفاده از مداخلات تغذیهای در مدیریت جامع PCOS ترسیم میکند.
در نهایت، این تحقیق پیام روشنی دارد: تغذیه فقط برای کنترل وزن نیست. انتخاب الگوی غذایی مناسب میتواند ذهن، احساسات و کیفیت زندگی زنان مبتلا به PCOS را نیز دگرگون کند. شاید در آیندهای نهچندان دور، رژیمهایی مانند MIND بهعنوان بخشی جداییناپذیر از درمان استاندارد PCOS در کنار درمانهای پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.
