به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ به همین بهانه با حجت الاسلام سید مرتضی حسینی، دبیر اول کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و از اعضای شورای فرهنگ عمومی کشور درباره جوانان و مسائل پیش روی آنها، که همواره یکی از دغدغه های اصلی کمیسیون فرهنگی مجلس است، گفتگو کرده ایم.
- جایگاه جوانان در متون دینی اسلام و سیره اهل بیت (ع) چگونه تعریف شده است؟
توجه به جوانان در روایات و سیره اهل بیت (ع) هم در مسائل تربیتی و آموزشی و هم در واگذاری مسئولیت ها به آنها بسیار قابل توجه است. در تاریخ اسلام داریم که پیامبر اکرم (ص) اکثر مسئولیت ها را به جوانان واگذار می کرد و کمتر افراد مسن و سالمند را به کار می گرفت. از جمله در ماجرای واگذاری مسئولیت سپاه اسلام به جوانی به نام اسامه. همان طور که در تاریخ اسلام آمده پیامبر اکرم (ص) پس از بازگشت از حجة الوداع سپاهی از انصار و مهاجر که در آن افراد سرشناسی مانند ابوبکر و عمر و ابو عبیده و سعد وقاص شرکت داشتند، ترتیب داد و با دست خود پرچمی به اسامه داد و به او دستور داد: «به نام خدا و در راه خدا نبرد کن.»
- خب، چرا رسول خدا جوانی به نام اسامه را به فرماندهی سپاه اسلام برگزید؟
در واقع رسول اکرم با این اقدام قصد داشت به مردم و به خصوص بزرگان صحابه بفهماند، مقام و موقعیت های اجتماعی، جزء لیاقت و کاردانی چیز دیگری نمی خواهد و این جایگاه هیچ گاه در گرو سن و سال نیست.
در نهج البلاغه نیز حضرت علی (ع) به این نکته در خصوص جوانان اشاره کرده که هرگاه به مشورت نیازمند شدى، نخست از مشورت با جوانان آغاز کن؛ زیرا ذهن آنان تیزتر و حدس آنان سریعتر است. پس مسئله را به میانسالان و پیرمردان، واگذار تا در آن نقّادى کرده، بهترین را برگزینند؛ چرا که تجربه آنان، بیشتر است. جوانان دارای ویژگی هایی چون شجاعت، عدم محافظه کاری و نیروی بدنی قوی و سالم هستند. شاید به لحاظ تجربه از میانسالان و پیرمردان کمتر باشند ولی توان مضاعف دارند که باعث می شود استفاده از آنها در بسیاری از کارها بر سالمندان و پیرمردان ارجحیت داشته باشد.
از سویی در روایات داریم که یک شب نماز شب خواندن جوان به هزار شب نماز شب خواندن پیران ارزش دارد. چرا که خواب جوان، برایش لذت بخش است که آن را رها می کند و به عبادت مشغول می شود، در حالی که پیران خود به خود خواب ندارند که بخواهند از آن بگذرند، بنابرین چون خوابش نمی برد بلند می شود و نماز می خواند. جوان اگر بتواند از شهوت جوانی اش بگذرد مورد توجه است وگرنه در پیران که هنر نیست. براین اساس در روایات ما به ارزش های فصل جوانی بسیار تاکید شده و جایگاه ویژه ای برای آن در نظر گرفته شده است.
چنانکه در نامه 31 نهج البلاغه حضرت علی (ع) در وصیت به فرزندش امام حسن (ع) فرموده اند: همانا دلِ جوان ، مانند زمینِ کشت ناشده است که آنچه در آن افکنده شود، مىپذیرد. امیدواریم مسئولان ما هم به این اعتقاد برسند که باید کارها را بیشتر به جوانان بسپارند تا به پیرمردان. کما اینکه امام على علیهالسلام در نهج البلاغه در بیان صفات یاران حضرت مهدى(عج) می فرماید که آنها جواناند و کهنسالان در میان آنان اندک. مانند سرمه در چشم و نمک در زاد و توشه، که کمترین قسمت توشه، نمک است.
- شما به موضوع جوانی در صفات یاران حضرت مهدی (عج) اشاره کردید. مقام معظم رهبری نیز بارها در سخنان‌شان به موضوع اعتماد به جوانان در واگذاری مسئولیت ها به آنها تاکید کرده اند اما در عمل دیده می شود که اعتقاد و اعتماد زیادی به جوانان دربخش های مختلف وجود ندارد. نظر شما در این خصوص چیست؟
بله، همین طور است. من از سردار جعفری، فرمانده سپاه شنیدم که گفت آقا دو، سه بار به من تاکید کرده اند که شما وقتی فرمانده تیپ شدی، چند سالت بود؟ چرا می ترسید کار را به جوانها بدهید؟ ایشان می گفت بعد از این صحبت آقا من همه هم و غمم را در این گذاشتم که در بدنه سپاه از جوانها استفاده کنم، هر چند که ممکن است به خاطر این کار مورد شماتت برخی افراد قرار بگیرم. ما باید مسئولیت ها را به جوانها بدهیم. چرا که خلاقیت و شجاعت بالایی دارند و آنها هستند که می توانند کارها را پیش ببرند.
- در دولت کنونی اعتماد به جوانها چقدر است؟
متاسفانه در دولت اعتماد و اعتقادی به جوانها نیست. دولت به همان پیرمردها اعتقاد دارد که اکثرشان کار خود را کرده اند و دیگر توان انجام خیلی از کارها را ندارند. دیگر از کسی که 70- 65 سالش است، توقع انجام خیلی از کارها وجود ندارد. البته در بخش های اجرایی کشور جایگاه هایی وجود دارد که آن جایگاه ها اگر در اختیار افراد سالمند باشد، اشکالی ندارد. یعنی بخش هایی که خیلی در آنها کار اجرایی وجود ندارد ولی در بخش مدیریت اجرایی باید مسئولیت ها و کارها را به جوانان بسپاریم.
- جدی ترین مسائل و مشکلات پیش روی جوانان کشور متوجه چه موضوعاتی است؟
متوجه بخش های ازدواج، اشتغال، هویت شخصیتی و تهاجم فرهنگی است. من در دیدارهایی که با وزیر ورزش و جوانان داشته ام یک سری مشکلات جوانان از جمله بحث وام ازدواج را مطرح کرده ام. گفته ام الان بعضی ها میلیاردها تومان پول می گیرند، ولی جوانی که می خواهد ازدواج کند برای 2-3 میلیون وام باید یک سال در نوبت بماند و بعد هم این قدر او را گرفتار پیچ و خم اداری می کنند تا پشیمان شود. ولی اگر کسی بخواهد 40 میلیون برای بچه دو ماهه اش وام بگیرد، چون عضو هیات مدیره بانک است به راحتی امکان پذیر است.
در بخش مسکن جوانان هم این مشکلات وجود دارد. الان اگر جوانی بخواهد خانه ای بخرد باید پولی را در بانک مسکن سپرده گذاری کند تا 2-3 برابر سپرده اش وامی را به او بدهند. خب، یک جوان پول این سپرده گذاری را از کجا بیاورد؟ اگر وام هم بگیرد باید با سود بالا پس بدهد که با درآمد ماهانه ای که دارد چطور می تواند این وام را پس بدهد؟ از طرف دیگر با 50 میلیون که نمی تواند خانه بخرد، 30 -40 میلیون هم باید از این طرف و آن طرف قرض بگیرد تا بتواند خانه ای بخرد. این موضوع از مشکلات جوانان ماست که باید برایش راه حلی پیدا شود. من مخالف این موضوع هستم که می گویند مسکن مهر تورم زا بوده و تورم در ایران به خاطر مسکن مهر ایجاد شده است. تورم به خاطر 80 هزار میلیاردی که در اختیار 30 نفر بوده، ایجاد شده، نه 40 هزار میلیاردی که در بخش مسکن مهر برای قشر نیازمند جامعه هزینه شده و آنها صاحبخانه شده اند. البته با همه اینها من بخش فرهنگ را مهمتر از مشکلات دیگر جوانان چون ازدواج و اشتغال می دانم.
- چرا؟
چرا که نبود زیر ساخت های فرهنگی باعث شده که جوانان ما امروز در بخش ازدواج و حتی اشتغال مشکل پیدا کنند. امروز افراد تحصیل کرده ما حاضر نیستند شغلی پایین دستی پیدا کنند و حتما دنبال کار پشت میزی و مسئولیت اجرایی هستند. او دنبال این نیست که صنعتی را ایجاد کند و به واسطه آن جمعی را دعوت به کار کند. ایجاد این دیدگاه نیازمند بسترسازی فرهنگی است. در ازدواج هم همین طور است. البته نمی گویم موضوع ازدواج و اشتغال نیاز و مشکل اصلی جوان امروز ما نیست ولی بستر سازی فرهنگی بسیاری از مشکلات این بخش را حل می کند.
- رویکرد مجلس و کمیسیون فرهنگی در حل مشکلات جوانان چگونه است؟
کمیسیون فرهنگی مجلس در بحث افزایش جمعیت که از تاکیدات مقام معظم رهبری است، طرحی را آماده کرده که بخشی از آن به موانع ازدواج جوانان اختصاص پیدا کرده است و در این بخش برخی مفاد و سیاست های تشویقی در راستی ازدواج جوانان در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال وزارت علوم و وزارت مسکن را مکلف با ایجاد خانه های دانشجویی کرده ایم تا دانشجویی که در دوران دانشجویی ازدواج می کند، مشکل مسکن نداشته باشد. بر اساس این طرح این خانه ها باید در ظرف 5 سال ایجاد شود. همچنین کسانی که صاحب فرزند باشند دراین طرح در اولویت خواهند بود. یا در طرح دیگری مقرر کرده ایم سربازانی که دارای مدرک تحصیلی لیسانس به بالا هستند مثل کادر حقوق دریافت کنند و باز کسانی که ازدواج کرده اند در اولویت این طرح قرار می گیرند. امیدواریم با ارائه این طرح در صحن علنی مجلس و تصویب آن بسیاری از مشکلات جوانان در بخش های مختلف رفع شود.
- جوانان الان بهتر و معنوی تر هستند یا جوانان دوران انقلاب؟
جوانان ما الان معنوی تر هستند. امروز می بینیم که با این حجم از شبکه های مجازی، اینترنتی و ماهواره ای که در زمان جنگ هیچ کدام از اینها نبود، جوانان ما این طور پرشور در مراسم اعتکاف شرکت می کنند. البته نمی توانیم بگوییم جوانان الان بهتر هستند یا جوانان دوره انقلاب، به هر حال اگر امروز هم حادثه ای در کشور پیش بیاید احساس ما این است که جوانان امروز ما از جوانان دوره انقلاب و سال های جنگ تحمیلی کمتر نخواهند بود.
منبع: هفته نامه رایحه مهر استان قزوین
