خبرنامه دانشجویان ایران: همانطور که در مقالات قبلی به آن اشاره شد؛ «توسعه علم» و «توسعه فناوری» به عنوان دو محور اصلی «اقتصاد دانش بنیان»، می تواند هر کشوری را در مسیر تولید ثروت از محل دانش سوق دهد. اما سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که حلقه وصل میان دانش و کسب ثروت از محلس دانش کجاست؟
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پارک های فناوری (Science park) را می توان به عنوان حلقه وصل توسعه اقتصادی و توسعه علم مطرح کرد. سازمانی که با هدف کسب ثروت با استفاده از ظرفیت دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی می تواند نقش مهمی در «اقتصاد دانش بنیان» داشته باشد. ازجمله اهداف ایجاد این پارکها، افزایش نوآوری در تکنولوژی، توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی متخصصان دانشجویان و محققین است و بسیاری از سیاستگذاران از پارک‌های فناوری، به عنوان بخشی از یک راهبرد برای توسعه ملی استفاده می کنند.
پارک ملی دانشگاه آریزونا
دانلـــود
به طور کلی می توان گفت پارک های فناوری، پایگاه اصلی شرکت های دانش بنیان هستند، که چنانچه قوانین آن رعایت شود میتواند محلی مناسب برای استفاده از نتایج پژوهشی باشد. اهمیت این مسئله بقدری مهم و حیاتی است که یکی از الگوهای متداول کشورهای پیشرفته که میتواند ارتباط سه جانبه بین دولت، دانشگاه و صنعت برقرار کند، تأسیس پارک‌های فناوری است که امروزه کشورهای پیشرفته جهان هزینه های زیادی را برای بهره برداری و استفاده از تمام ظرفیت های علمی آن پرداخت می کنند.
فیلم// پارک فناوری مقابل کاخ سفید
دانلـــود
در این پارک ها چه تولید می شود
در واقع در این مرکاز قرار نیست تولید انبوه و یا یک کارخانه عظیم و طویل صوت گیرد، بلکه پژوهش و تحقیق در راستای رفع نیازهای صنایع مشخص انجام می‌شود. یعنی در این پارکها پژوهش نمی‌کنند که مثلاً به فرمولهای خاص فیزیک، شیمی، یا ریاضیات دست یابند. بلکه پژوهش می‌شود تا مشکل خاص و یا تنگناهای علمی یک صنعت به خصوص را حل کنند. به بیان دیگر، در این مجموعه ها کار پژوهشی و «تکنولوژیک» انجام می گیرد تا آکادمیک.
وضعیت پارک های فناوری در ایران
اگرچه روند رشد پارک های فناوری در کشورهای صاحب تکنولوژی طی یک دهه اخیر افزایش چشمگیری داشته است، اما ایران نیز و با اعلام سیاست های کلی «علم و فناوری» توانسته است با استفاده از ظرفیت بالای دانشگاه ها و فارغ التحصیلان آن قدم های مثبتی را در این زمینه بردارد؛ به نحوی که به گفته اسماعیل قادری فر مدیر کل دفتر تجاری سازی فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری، 32 پارک علم وفناوری و حدود 170 مرکز وواحد فناور در کشور ما فعال است و حدود 3 هزارو 500 شرکت دانش بنیان نیز با در اختیار داشتن در مجموع 25 هزار فناور مشغول فعالیت هستند که 30 درصد آن ها را اعضای هیئت علمی دانشگاه ها تشکیل می دهند و مابقی نیز دانش آموختگان دانشگاه ها هستند.
فیلم// پارک فناوری پردیس/ بهشت فناوری منطقه
دانلــود
محدودیت فضا ومنابع؛2 چالش اساسی پیش روی پارک های فناوری
این تعداد واحد تحقیقاتی به این معنی نیست که این پارک ها توانسته اند تغییرات بزرگ و بنیادین در تولید و اقتصاد کشور بردارند؛ بطوری که اگر از چند واحد انگشت شمار چشم پوشی کنیم اکثر پارک های علم و فناوری هنوز به مرحله «بازدهی» نرسیده اند.
فعالان پارک های علم وفناوری بر این عقیده هستند که محدودیت های مالی و زیر ساخت‌های فضای کار و عدم همکاری مراکز صنعتی از چالش های اصلی این پارک ها است؛ رییس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران درباره این مسئله می گوید: حجم سرمایه گذاری برای توسعه یک پارک در دنیا سالانه به طور متوسط 25 تا 50 میلیون دلار برآورد می شود در حالی که در حال حاضر به جز یکی 2مورد از پارک های علمی کشور که منابعشان کمی بیشتر از حقوق و دستمزد است بقیه پارک ها تنها به اندازه حقوق و دستمزد کارکنان منابع دارندو حجم سرمایه گذاری برای توسعه یک پارک در کشور سالانه به طور متوسط 2.5 میلیارد تومان بر آورد می شود (یعنی کمتر از 3درصد متوسط جهانی) که با این حجم سرمایه گذاری اگر یک پارک علم وفناوری در کشور ما بخواهد به حد نرمال جهانی برسد، حدود 40 سال باید وقت صرف کند.
فیلم// پارک فناوری دانشگاه تهران
دانلـــود
البته در کنار این مشکلات، برقراری رابطه و تعامل با شرکت های بزرگ و فروش محصول فناورانه یکی دیگر از معضلاتی است که این پارک ها با آن دست وپنجه نرم می کنند.
به هر حال تاسیس و حمایت از پارک های علم و فناوری که محل اصلی شرکت های دانش بنیان است، یک امر ضروری در بین دستگاه های کشور است، بطوری که اگر ما بدنبال تولید ثروت از محل دانش یا همان «اقتصاد دانش بنیان» و خروجی گرفتم از این سیل دانشجو و دانشگاه ها هستیم باید با برنامه ریزی درست از این واحد ها حمایت کرد. رهبر انقلاب در اولین سخنرانی نوروزی امسال در مشهد مقدس با تاکید بر لازم بودن بنگاه‌های دانش‌بنیان می گویند: " یکی از لازم‌ترین کارها این است که از بنگاه‌های تولیدی متوسّط و کوچک حمایت بشود؛ یکی از کارها این است که فعّالیّتهای بنگاه‌های دانش‌بنیان تقویت بشود. اینکه ما روی علم و فنّاوری تکیه میکنیم، فقط به خاطر این نیست که میخواهیم نِصاب علمی خودمان را بالا ببریم؛ پیشرفت علم و فنّاوری به پیشرفت اقتصاد کمک میکند؛ بنگاه‌هایی که دانش‌بنیان هستند میتوانند به اقتصاد ملّی کمک کنند."
* گزارش از محمدرضا حیاتی
مطالب مرتبط::
* بازشناسی چالش‌های اقتصاد دانش بنیان در ایران- بخش اول
* بازشناسی چالش‌های اقتصاد دانش بنیان در ایران- بخش دوم
* بازشناسی چالش‌های اقتصاد دانش بنیان در ایران- بخش سوم
* بازشناسی چالش‌های اقتصاد دانش بنیان در ایران- بخش چهارم
* بازشناسی چالش‌های اقتصاد دانش بنیان در ایران- بخش پنجم
* بازشناسی چالش‌های اقتصاد دانش بنیان در ایران- بخش ششم
