نکته ی جالب تر این است که تا پیش از رسانه ای شدن اعتراض یک صنف خاص، مردم که مخاطبان اصلی سریال تلویزیونی هستند به نکته ی مورد نظر معترضان پی نمی برند. مردم حتی انتقادها و طنز در مورد اصناف را واقعی تلقی می کنند زیرا گاه همان چیزهایی را در سریال تلویزیونی می بینند که در واقعیت و زندگی روزمره ی خود با آن روبرو می شوند.
خبرنامه دانشجویان ایران: محمدامین هاشمی// در چند روز گذشته بار دیگر شاهد یک اعتراض تکراری و نخ نما نسبت به یک سریال تلویزیونی بودیم. این بار کانون وکلا نسبت به نقش وکیل در سریال تلویزیونی "تنهایی لیلا" اعتراض کرد. «... متأسفانه در سریال تلویزیونی مورد اشاره که نمایش آن از سوم مردادماه سال جاری به کارگردانی آقای محمدحسین لطیفی از شبکه سه سیما آغاز شده است، آنچنان چهره وقیح و پلیدی از وکلای دادگستری به نمایش گذارده شده است که قضاوت افکار عمومی را به شدت در خصوص یکی از شریف ترین مشاغل و پاکدامن ترین اقشار جامعه که عهده دار امر دفاع و احقاق حقوق شهروندان هستند، به چالش کشیده است...» این بخشی از نامه ای است که جمعی از وکلای دادگستری خطاب به رئیس سازمان صدا و سیما منتشر کرده اند. ابراز ناخشنودی وکلا از این سریال واکنش کارگردان، برخی رسانه ها و حقوقدانان را برانگیخت.
محمدحسین لطیفی کارگردان این مجموعه‌ی تلویزیونی می گوید فقط به صدا و سیما پاسخگوست زیرا تلویزیون ممیزی های خاص خود را دارد، به این ترتیب صدا و سیما باید به هرگونه اعتراضی پاسخ دهد. همچنین لطیفی ابدا نمی پذیرد که توهینی به یک شغل یا قشر خاص انجام شده باشد.
یکی از حقوقدانانی که مخالف انتشار نامه ی اعتراض بوده است، به خوبی عدم توهین به شغل وکالت را در سریال تشخیص داده و بیان می کند: «در این سریالی که من دیدم، ابدا تعمیم داده نمی‌شود. تعابیری که در این نامه به کار رفته، تعابیری است که یک‌سری شعارهای غیرواقعی را به ذهن می‌آورد. چه کسی می‌تواند مدعی شود تمام وکلا خوب‌اند؟ تمام مهندسان خوب‌اند؟ و همه خوب‌اند؟ در بین تمام مشاغل افراد خادم و افراد بدکار وجود دارند و این انتظار که با تمسک به پاره‌ای شعارها، یک صنف یا گروه را مصون از انتقادات بدانیم، نه حقوقی است و نه با قواعد فرهنگی جور در می‌آید.»
پیش از این نیز در جریان سریال "در حاشیه" ساخته ی مهران مدیری، شاهد اعتراض و حاشیه سازی گسترده ی جمعی از پزشکان بودیم. در همان زمان نیز برخی از وکلای دادگستری به نقش وکیل در آن سریال اعتراض کردند. در حالی که به اذعان دیالوگ های بازیگران وی یک وکیل قلابی بود.
نقطه ی مشترک این اعتراضات نسبت یه سریال های تلویزیونی عدم همراهی مخاطبان سریال با معترضین است. به طوری که در زمان سریال "در حاشیه" موجی در شبکه های اجتماعی علیه پزشکان معترض شکل گرفت. نکته ی جالب تر این است که تا پیش از رسانه ای شدن اعتراض یک صنف خاص، مردم که مخاطبان اصلی سریال تلویزیونی هستند به نکته ی مورد نظر معترضان پی نمی برند. مردم حتی انتقادها و طنز در مورد اصناف را واقعی تلقی می کنند زیرا گاه همان چیزهایی را در سریال تلویزیونی می بینند که در واقعیت و زندگی روزمره ی خود با آن روبرو می شوند. بنا بر این افکار عمومی اعتراضی نمی کنند. همان طور که پس از پخش سریال "در حاشیه" روند مراجع به پزشکان کمتر نشده است، پس از پخش سریال "تنهایی لیلا" نیز کسی در مورد شغل وکالت دیدگاه منفی نمی یابد و مردم همچنان برای امور حقوقی خود به وکلا مراجعه می کنند.
اکنون باید دید چرا نقش منفی یک بازیگر باعث همزاد پنداری جمعی با بدی های او می شود؟ چه برداشتی باعث شده است تا جمعی از وکلا( ونه همه ی آنها ) به پخش سریال "تنهایی لیلا" اعتراض کنند.
کارگردان سریال- آقای محمدحسین لطیفی- پاسخ جالبی به معترضان می دهد. «اگر شاید من پس‌فردا در یک فیلم یا سریالی خواستم راننده تاکسی‌ای را نشان بدهم که جیب مسافرش را می‌زند، آیا باید در قبال نمایش چنین چیزی به همه تاکسی‌داران و تاکسیرانی پاسخ‌گو باشم؟ پس در این مملکت نباید هیچ حرفی بزنیم و هیچ نقدی کنیم، چون «همه خوبیم» دیگر و در هیچ قشری هم بد نداریم! آیا وکلایی که این نامه را نوشته‌اند، حتی یک نفر را در صنف خود نمی‌شناسند که قانون را قلب کند؟ ما در فیلم‌ها و سریال‌ها یک نفر را از یک صنف یا قشر نمایش می‌دهیم و مسلما آن را به همه اهالی آن صنف یا قشر تعمیم نمی‌دهیم.»
در همین راستا بینندگان سریال هم هرگز همه ی وکلا را بد و نقش منفی بازی زندگی نمی دانند. هم اکنون در همه ی فیلم ها و سریال هایی که در سطح دنیا در حال پخش شدن هستند نقش منفی ماجرا حتما شغلی دارد. اما شاهد اعتراض اصناف مختلف دنیا به تلویزیون ها نیستیم.
با بررسی در مورد سبک و سیاق اعتراض اصناف به سریال های تلویزیونی در داخل کشورمان نیز مشاهده می شود اعتراض از سوی اصنافی سر می زند که به طور پیش فرض خود را صاحب فضیلت می دانند. برای مثال بار ها در مجموعه ها و فیلم های داخلی رانندگان وسایل نقلیه باری در حال انتقال مواد مخدر نشان داده شده اند. اما این بدان معنا نیست که این قشر شریف و زحمتکش -که نبود آنها اقتصاد کشور را به بن بست می رساند- قاچاقچی مواد مخدر هستند. به همین ترتیب اعتراض یا تجمعی نیز از سوی رانندگان در اعتراض به فیلم ها و مجموعه های تلویزیونی مشاهده نمی شود.
در باره ی علل این اعتراض به سه نکته می توان اشاره کرد که در صورت یافتن راه حلی برای آنها، دیگر شاهد چنین مجادلات بی هوده ای نخواهیم بود.
1. کم بودن ظرفیت انتقادپذیری: متاسفانه ظرفیت انتقاد پذیری ما به صورت فردی بسیار کم است. وقتی همین افراد در قالب یک اجتماع و گروه خاص ظاهر می شوند همان کم ظرفیتی فردی به شکلی بسیار قوی تر به گروه منتقل می شود. همان طور که وقتی افراد در گروه قرار می گیرند مجموع توانایی های گروه از جمع توانایی های تک تک افراد بیشتر خواهد بود، می توان نتیجه گرفت انتقاد ناپذیری افراد هم در گروه تقویت می شود. به نظر می رسد از دوران کودکی در خانواده و همچنین در مدرسه آموزش های لازم برای نقد کردن و انتقاد شنیدن وجود ندارد. به همین دلیل حتی در دانشگاه ها بسیاری از دانشجویان از اظهار نظر یا پاسخ به سوال می ترسند، زیرا می ترسند مورد انتقاد قرار گیرند. در ذهن بسیاری از ما انتقاد با تمسخر و تخریب یکسان تعریف می شود. به همین شکل وقتی می خواهیم انتقاد کنیم، گاه ان قدر تند عمل می کنیم که شخص مقابل حالت دفاعی به خود می گیرد.
2. تعمیم نابه‌جا: مسأله ی تعمیم دادن عیب یک نفر به بقیه ی هم قطارانش بسیار شایع است. کسانی که به یک نقش منفی در سریال های تلویزیونی انتقاد می کنند در واقع این عیب را به خود تعمیم می دهند، در حالی که سازندگان مجموعه به هیچ وجه چنین قصدی نداشته اند. با وجودی که احادیث و روایات زیادی در مورد قضاوت کلی و تعمیم دادن در دین وجود دارد، این خصلت در ما ریشه دوانده است و در مکالمات روزمره افراد دیده می شود. مثلا وقتی یک نفر خطایی انجام دهد یا ویژگی بدی داشته باشد کل همشهریانش متهم به آن رفتار می شوند. البته در مورد نقش وکیل در سریال "تنهایی لیلا" واقعا در عموم مردم چنین برداشتی دیده نمی شود که همه ی وکلا اعمال غیرقانونی انجام می دهند. اما بخشی از جامعه ی وکلا اعمال غیر قانونی وکیل را به خود تسبت دادند، همانطورکه بعضی پزشکان فقط نیمه ی خالی لیوان سریال "درحاشیه" را دیدند.
3. تکبر: برخی افراد تصور می کنند تحصیلات، شغل خاص و ثروت به آنها در مقابل انتقاد مصونیت می بخشد. متاسفانه رواج احساس دانایی و روشنفکری باعث شده است افراد زیادی در هر مقوله ای اظهار نظر علمی ارائه دهند. در همین راستا این افراد خود را از هر گونه اشتباه و گناه مصون می دانند. بنابر این هر نوع انتقاد یک حمله به منظور تخریب فرض می شود و باید از خود در مقابل ان دفاع کنند. البته هرگز روی سخن با قشر یا صنفی خاص نیست و این نوع تکبر در همه جا و در همه ی اصناف وجود دارد. تجربه ی زیاد، تحصیلات عالی، ثروت و قدرت هرکدام می توانند عامل تکبر باشند. این به خود شخص بستگی دارد که ضعف ها و ناتوانی های طبیعی اش را در نظر داشته باشد و از انتقاد به عنوان پلی برای پیشرفت استفاده کند. بدیهی است که هیچ کس انسان کامل نیست و تا اشتباه هست، انتقاد هم باید باشد. باید در هر جا، هر مقام و با هر تحصیلاتی که هستیم، باور داشته باشیم مصون از اشتباه و بی نیاز از نقد نیستیم و خوب بودن ما بستگی به قدرت و ثروت و تحصیلات ندارد.
متاسفانه تا زمانی که در آرمانشهر زندگی نمی کنیم و انسان ها تبدیل به انسان کامل نشده اند، خطا و اشتباه در اعمال وجود دارد. نقد سازنده بهترین راه برای اصلاح کژی هاست. باید درک کنیم جایگاهمان تضمین کننده ی درستی و راستی ما نیست بلکه خود باید به جایگاه و مقام وزن دهیم. از رئیس جمهور تا کارگر ساده ی روزمزد ساختمانی، هر کس طبق وظیفه و عملکرد مشخص خود مورد قضاوت دیگران قرار می گیرد و بدین ترتیب باید برای نقد شنیدن آماده شود.
