دوران دانشجویی مثل همه ی دوره های زندگی انسان، بازگشت ناپذیر است. دوره ای که دانشجو آن را در اوج انرژی و پرشوری- که خاصیت جوانی است- تجربه می کند. دانشجو، اولین ویژگی اش «دانش» جو بودن است و هیچ کس شکی در اهمیت و اولویت فعالیت علمی در دانشگاهندارد؛ اما سؤال این است که صرف فعالیت علمی در دانشگاه،همه ی آن چیزی است که برای یک جوان مسلمان انقلابی لازم است؟!
خبرنامه دانشجویان ایران: محدثه چیتگرها// دوران دانشجویی مثل همه ی دوره های زندگی انسان، بازگشت ناپذیر است. دوره ای که دانشجو آن را در اوج انرژی و پرشوری- که خاصیت جوانی است- تجربه می کند. دانشجو، اولین ویژگی اش «دانش» جو بودن است و هیچ کس شکی در اهمیت و اولویت فعالیت علمی در دانشگاهندارد؛ اما سؤال این است که صرف فعالیت علمی در دانشگاه، همه ی آن چیزی است که برای یک جوان مسلمان انقلابی لازم است؟!
این یادداشت تلاشی است برای پاسخ به این سؤال.
تخصص، مهارت یا تخصص+مهارت؟!
دانشگاه در شکل آرمانی خودش قرار است جایی باشد تا جوان دانشجو را با توجه به اینکه نیاز جامعه چیست، آماده و به جامعه تحویل دهد. نکته ی قابل توجهی که در این بین وجود دارد این است که «آمادگی» برای ورود به جامعه شامل چه مواردی است؟ آیا صرفاً در متخصص کردن جوان در رشته ی تحصیلی اش، منحصر است یا لازم است مهارت های دیگری به او آموخته شود؟ و آیا همه ی مهارت ها با آموزش قابل انتقال است؟ یا لازم است فرد برای به دست آوردن اش، آن را تجربه کند؟! برای آموزش و تجربه ی مهارت ها چه ساز و کاری در دانشگاه وجود دارد؟
ممکن است بگویید هر کس در دانشگاه درسش را خوب بخواند ناخودآگاه مهارت ها در وجودش رشد می کند؛ در برابر این نظریه باید پرسید مثلا مسئولیت پذیری چگونه در اثر خوب درس خواندن در فرد ایجاد می شود؟! یا صبوری یا تحمل طرف مقابل و یا ... سر کلاس درس شاید شما خوب یاد بگیرید تعریف یک مدیر خوب چیست و مدیریت صحیح چه ویژگی هایی دارد اما مطمئن باشید دانستن این موارد برای اینکه شما یک مدیر عالی باشید کافی نیست!
ساز و کار آموختن و تجربه ی مهارت های مذکور در دانشگاه، فعالیت در تشکل های دانشجویی است. در واقع فعالیت های دانشجویی، آن حلقه ی مفقوده ای است که به دانشجو این امکان را می دهد که مهارت هایلازمبرای موفقیت در جامعه را بیاموزد و تجربه کند. چرا که صفر تا صد این فعالیت ها -که در قالب تشکل های مختلف دانشجویی انجام میپذیرد- توسط خود دانشجویان اداره می شود.
تشکل های دانشجویی در دانشگاه از تنوع خوبی برخوردارند و با رویکردهای مختلفی تشکیل شده اند. برخی از این تشکل ها وجهه ی سیاسی پررنگ تری دارند و برخی صرفا کار علمی می کنند. دسته ای دیگر به دنبال فعالیت های هنری هستند و گروهی با اهداف خیریه ای شکل گرفته اند. خلاصه که طیف تشکل های دانشجویی آنقدر وسیع است که کم پیش می آید سلیقه ی دانشجویی با هیچ کدام شان مطابقت نکند مگر اینکه دانشجوی مذکور از کنکور خسته باشد و حال هیچ کاری را نداشته باشد!فعالیت های دانشجویی، شخصیت جوان تازه وارد دانشگاه شده را در بسیاری از ابعاد کامل می کند:
مسایل اعتقادی و معنوی
در برخی از تشکل های مذهبی تر، برنامه های اعتقادی و خودسازی برای اعضا در نظر گرفته می شود؛ این برنامه ها می تواند شامل کلاس های اعتقادی با حضور اساتید برجسته، دوره های مطالعاتی، هیأت و ... باشد که بسیار از جهت خودسازی مؤثر است.
دانش و بصیرت سیاسی
عموم تشکل های دانشجویی حتی اگر فعالیت سیاسی در اولویت کارشان نباشد، موضع گیری سیاسی خاصی دارند. در واقع برایاثر گذاری در فضای جامعه و مطالبه گری از مسئولین لازم است از اخبار سیاسی کشور و جهان مطلع باشند و در مرحله ی بعد قدرت تحلیل مسائل را کسب کنند. همین امر باعث می شود دانشجو نسبت به وقایع سیاسی کشور حساس شده و آن موارد را پیگیری کرده و به تدریج علاوه بر اینکه به بصیرت سیاسی دست پیدا میکند، بتواند برای دیگران هم روشنگری کند.
بعد اخلاقی
شما وقتی بنا به علاقه تان عضو یک تشکل دانشجویی می شوید به شما مسئولیتی داده می شود که موظف به انجام آن خواهید شد و این یعنی آغاز تمرین برای مسئولیت پذیری و پایبند شدن به تعهدی که داده اید. همچنین کار کردن در کنار چند نفر دیگر به شما می آموزد چگونه با دیگران که همان هم دانشگاهی های تان هستند، علیرغم تفاوت های بسیاری که ممکن است با هم داشته باشید، یک ارتباط خوب و سالم و بدون تنش برقرار کنید. ممکن است بین اعضای تشکل اختلافی پیش بیاید یا شما به دلیلی از دست یکی از اعضا ناراحت شوید، در این موقعیت صبوری را تمرین کرده و همچنین سعی خواهید کرد به طور منطقی درباره ی اختلافات پیش آمده صحبت کرده و آن را حل کنید.
گاهی پیش می آید تشکل ها به جهات مختلف از جمله مواضع سیاسی و فرهنگی بسیار با هم اختلاف دارند و این اختلافات می تواند منجر به دعواهای بی هدف و بچه گانه بین دو تشکل شود. در این فضاست که باید منطق را معیار قرار داد و توان تحمل حرف مخالف را تجربه کرد.
ممکن است برای شما مشکلی به وجود بیاید و اعضای تشکل به شما در رفع آن مشکل کمک کنند و حتی در موقعیتی خاص معنای ایثار را به چشم ببینید یا اگر در تشکلی با هدف خیریه شروع به فعالیت کنید، کمک به همنوع را تجربه خواهید کرد و مرز جهان تان از دایره ی خود و خواسته های تان بسیار وسیع تر شود.
وقتی متعهد می شوید که کاری که به شما محول شده است را دقیق و سر وقت انجام دهید در واقع نظم را در وجودتان قوی و قوی تر می کنید.
ممکن است برای برگزاری برخی برنامه ها مثل همایش های بزرگ احتیاج به دوندگی ها، بی خوابی ها و هماهنگی های بسیاری باشد و این امر تلاش و جدیت را در شخصیت تان به خوبی نهادینه می کند.
توانمندی های علمی
فعالیت در تشکل های علمی (مثل انجمن علمی ها) موقعیت های بسیار خوبی را پیش پای تان قرار می دهد. موقعیت های بسیار جزیی اما مفید مثل اینکه می توانید کتاب های مورد نیازتان را از اعضا یا کتابخانه ی تشکل به امانت بگیرید تا موقعیت های بسیار پر اهمیت مثل آشنایی با دانشجویان سال بالایی که از نظر علمی سواد خوبی دارند و می توانند به خوبی شما را راهنمایی کنند. برایتان حلقه ی مطالعاتی بگذارند. در انتخاب اساتید کمک تان کنند و ...
یکی از مهارت های علمی بسیار مهم در دانشگاه، مقاله ی علمی نوشتن است که داشتن یک همراه متخصص در این زمینه که برای دانشجوی تازه وارد وقت بگذارد و او را به تدریج در این مهارت ارتقا دهد واقعا نعمت بزرگی است.
مهارت ها
فعالیت دانشجویی مهارت هایی را در وجود شما پرورش می دهد که شاید خودتان هم باورتان نشود! یکی از این مهارت ها، مدیریت اقتصادی است. وقتی شما برای برگزاری برنامه های تشکل تان مجبور به جذب بودجه از نهاد های مختلف دانشگاه هستید و در کنار آن باید بودجه ی جذب شده را به نحوی مدیریت و خرج کنید که برخی از برنامه های تان به خاطر نداشتن بودجه لغو نشود، به خوبی این مهارت را کسب می کنید.
همچنین وقتی قرار است از طرف تشکل تان در یک همایش دانشگاهی صحبت کنید، مجبورید فن بیان یاد بگیرید و به خوبی از آن استفاده کنید یا زمانی که می خواهید در جلسه ای با اساتید و مسئولان دانشگاه تان شرکت کنید و به آنها انتقاد کنید یا آنها را درباره ی برگزار شدن برنامه ی تشکل تان قانع کنید، قدرت اقناع پیدا می کنید.
نویسنده شدن از آن مهارت هایی است که جز با نوشتن به دست نمی آید. یکی از لوازم فعالیت در تشکل های دانشجویی این است که نویسنده ی خوبی باشید. وقتی قرار باشد نامه ای به رییس دانشگاه بنویسید و درخواست تشکل تان را در آن مطرح کنید باید نویسندگی را خوب بیاموزید. نشریات دانشجویی یکی از بهترین بسترها برای آموختن و تجربه کردن مهارت های مطبوعاتی است. مهارت هایی که اگر خوب آنها را بیاموزید بعد از فراغت از تحصیل می تواند در پیدا کردن شغل بسیار به شما کمک کند.
در خلال آموختن و تجربه کردن همه ی این مهارت ها، شما این فرصت را پیدا می کنید که آزمون و خطا کنید و این فرصت برای شما فرصتی طلایی است. چرا که در دانشگاه و در یک تشکل دانشجویی، دیگران موقعیت شما را درک می کنند (تازه وارد بودن و بی تجربه بودن) و این مسأله به شما کمک می کند بدون هراس و دغدغه خودتان را مجهز به تجربه کنید، چرا که در جامعه و در موقعیت های رسمی کاری و شغلی تان همچین حقی به شما داده نخواهد شد و ممکن است با یک اشتباه و خطا، آن را از دست بدهید.
همچنین همه ی فعالیت ها و کسب تجربه هایی که در بالا ذکر شد اعتماد به نفس شما را تا حد قابل قبولی بالا می برد و سرمایه ای می شود برای فعالیت های دیگر شما.
حال دانشجویی را تصور کنید که صرفا درس خوانده و اتفاقا خوب هم درس خوانده، ولی هیچ مهارتی کسب نکرده و دانشجویی را در نظر بگیرید که در کنار اینکه فعالیت درسی و علمی اش را خوب پیش برده، مهارت های مذکور را آموخته و تجربه کرده، آزمون و خطا کرده و وارد جامعه شده است؛ به نظرتان این دو دانشجو با هم فرقی ندارند؟! موقعیت های شغلی که به آنها پیشنهاد خواهد شد با هم یکسان است؟! کیفیت زندگی فردی و اجتماعی شان مشابه است؟ موقعیت علمی شان چطور؟ قضاوت با شما...
نکته‌ی بسیار مهمی که در آخر حتماً باید به آن توجه کرد این است که وظیفه‌ی اصلی دانشجو درس خواندن است و نباید به بهانه‌ی لزوم فعالیت دانشجویی و کسب مزایای آن، از کیفیت فعالیت علمی‌اش کاسته شود و آن را در اولویت چندم قرار دهد. دانشجوی مسلمان انقلابی دانشجویی است که در کنار اینکه از نظر علمی در جایگاه برتر است، فعالیت دانشجویی هم داشته باشد.
