به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ هر تشکل دانشجویی از شورای مرکزی و شورای عمومی تشکیل شده است. مجمع (شورا) عمومی به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم گیری و سیاستگذاری در تشکل است. مجمع عمومی در تشکل، یکی بیشتر نیست و آن مرکب از کلیه اعضا این تشکل (اعم از فعال و غیرفعال) است که جلساتش به دو صورت عادی و فوق العاده برگزار می شود.
شورای مرکزی تشکل به عنوان بالاترین رکن اجرایی است که بسته به هر تشکلی تعداد اعضا متفاوت است و از چندین کمیته ی مختلف تشکیل شده که در انتخابات از سوی دانشجویان یا اعضا به صورت مستقیم انتخاب می شوند.
گفتنی است که هیات نظارت دانشگاه، وظیفه‌ی نظارت بر حسن اجرای انتخابات را بر عهده دارد و تشکلهای اسلامی موظفند دو هفته قبل از برگزاری هر گونه انتخابات، تاریخ پیشنهادی خود را به صورت کتبی در زمینه انتخابات برای هماهنگی با مسئولین ذیربط به هیئت نظارت دانشگاه اعلام نمایند.
هیئت نظارت دانشگاه می تواند با صلاحدید، نماینده خود را که حتی المقدور از اعضای هیئت منصفه است برای نظارت بر انتخابات معرفی نماید. در این صورت تشکل نیز با انتخاب و معرفی یک نماینده )به صورت مکتوب) از جانب خود موظف به همکاری با نماینده هیئت نظارت دانشگاه است. نماینده هیئت نظارت بر روند اجرای انتخابات، بدون دخالت در امور اجرایی، نظارت نموده و نحوه برگزاری و انطباق انتخابات با مفاد اساسنامه مصوب را به صورت کتبی و مستند به هیئت نظارت دانشگاه گزارش مینماید.
شیوه های انتخابات اعضای شورای مرکزی
تفاوت در شیوه‌ی انتخابات، عموما در شیوه ی مشارکت دانشجویان یک دانشگاه در انتخابات است. و عمدتا به سه شیوه برگزار می شود:
انتخابات آزاد: در این روش، تشکل از سوی هیئت نظارت دانشگاه اجازه برگزاری انتخابات به صورت آزاد بین تمامی دانشجویانی که در آن دانشگاه تحصیل می کنند را داراست. بدین صورت که کاندیداهای مزبور جهت شرکت در انتخابات با ثبت نام و طی روند تایید آموزش، کمیته انضباطی و شورای احراز صلاحیت هر تشکل، می توانند خود را در معرض رای دانشجویان قرار دهند. و نکته ی شاخص همانطور که ذکر شد اجازه ی شرکت تمامی دانشجویان آن دانشگاه در انتخابات وجود دارد که البته به دلیل صراحت قانونی در آئین نامه تشکل های اسلامی دانشگاهیان مبنی بر اینکه هر دانشجویی که می خواهد در انتخابات شرکت کند می بایست به عضویت آن تشکل درآید، فرم عضویت نیز در کنار صندوق رأی توزیع می گردد.
شاید این سوال پیش بیاید که اگر دانشجویی عضو یکی از تشکل های دانشجویی دانشگاه بود می تواند به عضویت تشکل دیگر در آید؟ که پاسخ مثبت است و با توجه به اینکه هر دانشجو صرفاً می تواند در یکی از تشکل های دانشجویی عضو باشد، آخرین فرم عضویت ملاک خواهد بود.
انتخابات بین اعضا: در برخی از دانشگاه ها، اساسنامه‌‌ی تشکل تنها افرادی را که تا مدت زمانی پیش از انتخابات به صورت رسمی فرم عضویت تشکل را تکمیل کرده و مورد تائید هیئت نظارت دانشگاه قرار گرفته اند را مجاز به شرکت در انتخابات می داند. بدین صورت تشکل مزبور باید تا پیش از موعد انتخابات اقدام به عضوگیری از میان تمامی دانشجویان دانشگاه تا حد امکان نماید.
انتخابات مجمع عمومی: همانطور که ذکر شد، مجمع عمومی بالاترین نهاد تصمیم گیر هر تشکلی است. لذا در برخی از آنها انتخابات بدین صورت است که پس از رسمیت یافتن هر جلسه مجمع عمومی، هیأت رئیسه ای به شرح زیر انتخاب می شود:
الف) رئیس
ب) نایب رئیس
ج) منشی
و در جلسه ی انتخابات شورای مرکزی تشکل، اعضای مجمع عمومی حق رأی دارند که در برخی تشکل ها با کارت عضویت شناخته میشوند و پس از کسب اکثریت آرا، تعداد افرادی که برای شورای مرکزی معین شده به آن راه می یابند.
پس از طی هر کدام از سه روش مذکور انتخابات، با توجه به قابلیت‌ها و آمادگی‌ها، هر یک از اعضاء شورای مرکزی و اعضای علی البدل ریاست یک کمیته را برای مدت یک سال عهدهدار می‌شود که مسئول کمیته ها با رای اکثریت مطلق اعضای شورای مرکزی انتخاب میشوند.
بدین ترتیب هر تشکل به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برآمده از رای بدنه عادی دانشجویی است و برخی از فضاسازی ها که آنها را وابسته به جریانات سیاسی یا انتصاب از سوی حکومت است اصلا در این ساز و کار جائی ندارد. برخلاف بسیاری از تشکلهای یکبارمصرفی که عمدتا با روی کار آمدن هر جریان سیاسی خاص از سوی آنها تنها برای مصارف انتخاباتی و توجیه کننده و بازوی سیاسی آنها در دانشگاه ها شکل میگیرند.جالبتر اینجاست که انگ حکومتی زدن به تشکلهای مستقل دانشجویی عمدتا از سوی کسانی است که خود با انتصاب از سوی جریانات سیاسی و مدیران دانشگاهی اجازه فعالیت یافته اند. مساله ای که مقام معظم رهبری نیز دو مرتبه در طول سه سال اخیر در رابطه با آن هشدار دادند.
