به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ دانشگاه های پزشکی مانند دیگر مراکز آموزش عالی مشکلات آموزشی بسیاری دارند که هر ساله بیانه و درخواست هایی از سوی دانشجویان، اساتید هیئت علمی و حتی وزارت بهداشت را شاهد هستیم؛ یکی از مشکلاتی که بسیار موجود و دست و جاگیر شده است نبود جسد برای تشریح است؛ این کمبود به عقیده برخی از کارشناسان باعث شده است که بازار سیاه فروش جسد در تهران رونق بگیرد.
اساتید رشته علوم تشریح معتقدند کمبود جسد تاثیر منفی بر کیفیت آموزش علوم تشریحی گذاشته است. آنها اعتقاد دارند برای تربیت پزشکان ماهر و زبده نیازمند ابزار، لوازم و پیش‌نیازهای آموزشی هستند که جسد در بخش علوم تشریح یکی از اصلیترین این نیازهاست. مسئله کمبود جسد در دانشگاه‌ها به اندازه‌ای است که یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور مجبور شده پس از حدود ۸سال برای در اختیار داشتن جسد، به دانشگاه دیگری حدود ۱۲ کامپیوتر با لوازم جانبی چون پرین‌تر و اسکنر ارائه کند تا ۲ جسد در اختیار داشته باشد.
دانشکده های پزشکی برای تشریح و آموزش از بازار سیاه جنازه می خرند شنیده شده اجساد مجهول‌الهویه ای که به پزشکی قانونی تحویل داده می‌شود برای تشریح تحویل دانشکده پزشکی نمی شود و دانشگاه ها برای تشریح اجسادی را از بازار فروش جنازه می خرند ازطرفی پزشکی قانونی بازار مافیای خرید و فروش جسد را با این اقدام خود رونق داده است، البته این مشکل نظرهای شرعی و عرفی هم دارد.
این موضوع را یکی از دانشجویان علوم پزشکی تهران نیز در گفت‌وگو با قانون مطرح کرده بود.
استان بزرگی مثل تهران با جمعیت حدود 15 میلیون نفر در هر هفته طبق آمار حدود 100 جسد مجهول‌الهویه دارد که شهرداری از خیابان‌ها جمع‌آوری می‌کند و تحویل پزشکی قانونی می‌دهد.
پزشکی که حالا در یکی از مناطق محروم مشغول گذراندن دوره طرح است، می گوید:« چند سال پیش که دانشجوی دانشگاه آزاد بودم، دانشگاه سه جسد برای گذراندن واحدهای آناتومی در اختیار داشت. دانشجویان دوره عمومی پزشکی، در طول تحصیل، باید ٩ واحد آناتومی گردن، تنه و اندام را بگذرانند که حدود سه ترم می شود، این در حالی است که سه جسدی که دانشگاه ما در اختیار داشت، بیش از سه سال بود که مورد استفاده دانشجویان قرار می گرفت و به دلیل تشریح های مکرر، تقریبا تجزیه شده و قابل استفاده نبود. این در حالی است که هر ترم باید یک جسد در اختیار دانشجویان قرار گیرد.»
وی ادامه می دهد:« مشکل بیشتر دانشگاه های علوم پزشکی کمبود جسد است، دانشگاه ما هم همین سه جسد را به زحمت تهیه کرده بود، یکی از آنها مربوط به یک اعدامی بود که خانواده نداشت و دانشگاه به قیمت ١٠ میلیون تومان از سازمان پزشکی قانونی خریده بود، یکی دیگر مربوط به یک بی خانمان بود و یکی دیگر هم معلوم نبود از کجا آمده بود.»
در خصوص حل کردن مشکل احکامی این موضوع مراجع تقلید فتواهایی نیز صادر کرده اند.
یکی از روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز در این ارتباط استفتایی با این مضمون برای دفتر مقام معظم رهبری ارسال کرد: «در شرایط فعلى به دست آوردن جسد انسان کافر ممکن نیست و از طرفى جامعه اسلامى هم محتاج پزشکانى ماهر و زبردست است تا از این نظر به خودکفایى برسد، لذا خواهشمند است نظر مبارک خود را در مورد تشریح در شرایط فعلى مرقوم فرمایید.» ایشان اعلام کردند که «اگر نجات نفس محترمى یا کشف مطالب پزشکى جدیدى که جامعه به آن نیازمند است و یا دستیابى به اطلاعاتى راجع به یک بیمارى که زندگى مردم را تهدید مى‌کند منوط به تشریح باشد، این عمل جایز است. ولى سزاوار است که تا حد امکان از جسد متعلق به مسلمانان استفاده نشود لکن در صورت عدم امکان، مانعى ندارد.»
ایشان همچنین در خصوص خرید جسد کفار برای جلوگیری از تشریح اجساد مسلمانان نیز پاسخ دادند که «واجب است تا حد امکان از جسد میت مسلمان استفاده نشود.»
با این فتاوی فقهی مشکل کمبود جسد تا حدودی مرتفع شده بود که سال گذشته نیز مجددا بحث کمبود جسد در دانشگاه‌ها به رسانه‌ها کشیده شد تا اینکه دکتر شجاعی رییس سازمان پزشکی قانونی گفت: «در ارائه اجساد به دانشگاه‌های علوم پزشکی مشکلی نداریم ولی تعداد اجساد تعریف شده است. اینکه آنها بیش از حد نیاز برای تشریح جسد می‌خواهند معقول نیست. دانشگاه‌های علوم پزشکی باید بدانند که سازمان پزشکی قانونی در ارائه جسد با یکسری محدودیت‌های شرعی و همچنین افکار عمومی مواجه است. این سازمان در حد معقول می‌تواند اجسادی را به دانشگاه‌های علوم پزشکی تحویل دهد.»
این در حالی است که همچنان دانشگاه های پزشکی مشکل آموزشی کمبود جسد برای تشریح رادر سال 96 نیز خواهند داشت
