به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از الف، حجم، ساختار و پویایی جمعیت از مهم‌ترین متغیرها در هر برنامه‌ریزی محسوب می‌شوند. متخصصان و سیاستگذاران، جمعیت را عاملی می‌دانند که کمیت و کیفیت آن در کنار سایر عوامل در پیشرفت و توسعه جوامع تعیین‌کننده است و در این میان جمعیت جوان (جمعیت گروه سنی ٢٩-١٥ ساله) به دلیل ویژگی‌های منحصر به این گروه سنی و از این نظر که بیشترین تغییرات و گذارهای وضعیت زندگی از قبیل فراغت از تحصیل، ورود به بازار کار، انتقال به بزرگسالی، ازدواج و تشکیل خانواده، تولد فرزندان، رفتارهای پرخطر، مهاجرت و غیره در سنین جوانی رخ می‌دهد، از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
جمعیت‌ها در بستر فرآیند انتقال جمعیتی (انتقال از باروری و مرگ و میر بالا به باروری و مرگ و میر پایین) در معرض گذارهای ساختار سنی جمعیت قرار گرفته و برای مدتی تورم جوانی (افزایش در نسبت جمعیت ٢٩-١٥ ساله به کل جمعیت) را تجربه می‌کنند. پس از آغاز کاهش سریع سطح باروری از اواسط دهه ٦٠ در ایران و ورود جمعیت متولدین این دوره به سنین جوانی، کشور وارد مرحله تورم جوانی شده است.
بر اساس سرشماری سال ١٣٩٠بیش از ١/٢٤ میلیون نفر از جمعیت ١/٧٥ میلیون نفری کشور (بیش از ٣٢درصد) را جمعیت جوان تشکیل می‌دهد. تعداد جمعیت جوانان در سال ١٣٨٥ حدود ٢٥ میلیون نفر بوده است که بیش از ٣٥ درصد جمعیت ٥/٧٠ میلیون نفری کشور را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در سال ١٣٧٥ حدود ١٧ میلیون نفر از جمعیت ٦٠ میلیون نفری را جوانان تشکیل می‌داده‌اند که حدود ٢٨ درصد کل جمعیت بوده است.
دوره ١٣٨٥ تا ١٣٩٠ دوره‌ای است که کشور در اوج تورم جوانی قرار داشته است. در این سال‌ها از هر سه نفر جمعیت کشور حدودا یک نفر در سنین جوانی واقع شده است، ولی پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که در سال‌های آینده تعداد جمعیت جوانان کاهش خواهد یافت و در واقع کشور در حال خروج از مرحله تورم جوانی و ورود به مرحله میانسالی است.
براساس پیش‌بینی‌های انجام شده کل جمعیت جوانان کشور در سال ١٤٠٠ به بیش از ٢٠میلیون نفر کاهش خواهد یافت که بیش از ٢٤ درصد کل جمعیت کشور خواهد بود و در سال ١٤٠٥ این جمعیت باز هم با کاهش مواجه خواهد بود و حدود ١٩ درصد کل جمعیت کشور را جوانان تشکیل خواهند داد.
رشد جمعیت جوان، نیروی انسانی مورد نیاز که به‌عنوان یکی از عوامل تولید اقتصادی شناخته می‌شود را فراهم می‌کند. بازار کار به دلیل همبستگی تنگاتنگ عرضه نیروی کار با حجم و میزان رشد جمعیت به ویژه رشد جمعیت جوان و مسائل مختلف مرتبط با آن از اهمیت فراوانی برای جمعیت‌شناسان و سیاستگذاران برخوردار است.
دراین میان شاخص‌های نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری جوانان شاخص مفیدی برای نشان دادن وضعیت بازار کار جوانان به عنوان گروهی تعیین‌کننده در جامعه است. نرخ مشارکت اقتصادی جوانان نشان دهنده درصدی از جمعیت جوان است که نیروی کار خود را عرضه می‌کنند و نرخ بیکاری جوانان نشان می‌دهد که چه نسبتی از جمعیت فعال جوان بیکار هستند.
نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت جوان بر اساس سرشماری سال ١٣٩٠ برابر با ٣٧ درصد و نرخ بیکاری این جمعیت بیش از ٢٥ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ مشارکت و بیکاری برای کل جمعیت کشور به ترتیب برابر با ٣٨ و ٧/١٤درصد برآورد شده است.
این ارقام حاکی از این است که در سال ١٣٩٠ بیش از ٢/٢ میلیون نفر از جمعیت فعال ٨/٨ میلیون نفری جوانان کشور بیکار بوده‌اند. لازم به ذکر است که در این سال کل جمعیت بیکار در کشور برابر با ٦/٣ میلیون نفر بوده است، بنا بر این بیش از ٦٠درصد کل بیکاران کشور را جوانان تشکیل می‌دهند.
