متاسفانه گاهی شاهد هستیم در بخشهایی که تولید مرغوب داخلی روی دست تولیدکنندگان داخلی مانده، کالای خارجی وارد میشود و در بسیاری از موارد هم پای رانت و عدهای ویژهخوار در میان است. در حالت کلی اگر به دنبال رسیدن به یک اقتصاد پویا و غیر وابسته، رفاه اجتماعی، افزایش نرخ اشتغال، سرمایهگذاری برای نسلهای آینده و... هستیم، چارهای جز حمایت از تولید داخلی و مصرف کالای ایرانی نیست.
خبرنامه دانشجویان ایران: زهرا سعیدی مبارکه*// نامگذاریهای سالانه مقام معظم رهبری همانطور که ایشان در جمع زائران و مجاوران حرم امام رضا(ع) فرمودند «با هدف جهت دادن به سیاستهای اجرایی و عملکردی مسئولان حکومتی» و «توجه دادن افکار عمومی به مسائل و نیازهای مهم کشور» صورت میگیرد.
میتوان گفت در چند سال اخیر که ایشان شعارهای اقتصادی را مطرح کردهاند، به نوعی یک ریلگذاری بر مبنای گفتمان اقتصاد مقاومتی بوده است، بر همین اساس عنوان حمایت از کالای ایرانی را نیز باید در راستای تلاش برای تحقق اقتصاد مقاومتی ارزیابی کرد.
مصرف کالای ایرانی سبب افزایش تولید و اشتغال و متعاقب آن کاهش وابستگی اقتصادی کشور و رسیدن به هدف نهایی گفتمان اقتصاد مقاومتی خواهد شد. حمایت از کالای ایرانی مستلزم مولفهها و پیششرطهایی است، در مرحله نخست باید نسبت به هویت ایرانی خودمان باور ذهنی و تعصب داشته باشیم، سپس باید با اصلاح الگوی مصرف و اصلاح سبک زندگی یک عزم ملی در جهت مصرف کالای داخلی در کشور شکل گیرد که خود مردم میتوانند بیشترین نقش را در این زمینه، ایفا کنند. در کنار موارد فوق که نیاز به فرهنگسازی دارد، مجموعهای از اقدامات برای حمایت از کالای ایرانی ضروری است که وظیفه نهادهای حاکمیتی ازجمله دولت، مجلس و قوه قضائیه است.
قاچاق، بزرگترین ضربه را به تولید داخلی وارد کرده است، مبارزه با قاچاق نیازمند همکاری قوای سهگانه است و باید خلأهای قانونی در این ارتباط پوشش داده شود، خوشبختانه در این زمینه در مجلس و کمیسیون اقتصادی -که بنده نیز عضو آن هستم- لایحه اصلاح قانون مقابله با قاچاق کالا و ارز به نتایج خوبی رسیده است.
دولت باید با حمایت از تولیدگران و سرمایهگذاران نخستین قدم را در این چرخه و زنجیره یعنی حمایت از تولید کالای مرغوب و با کیفیت بردارد؛ در کنار آن یکی دیگر از مهمترین اقدامات ضروری دولت مقابله با قاچاق است. دولت باید به جد منافذ ورود کالای قاچاق به کشور را مسدود و از ظرفیت قوهقضائیه برای مقابله با متخلفان استفاده کند. در حوزه صادرات باید موانع موجود از سر راه صادرکنندگان برداشته شود، البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که حضور در بازارهای دیگر کشورها بهویژه کشورهای منطقه، نیازمند تولید کالای مرغوب و با کیفیت است.
متاسفانه گاهی شاهد هستیم در بخشهایی که تولید مرغوب داخلی روی دست تولیدکنندگان داخلی مانده، کالای خارجی وارد میشود و در بسیاری از موارد هم پای رانت و عدهای ویژهخوار در میان است. در حالت کلی اگر به دنبال رسیدن به یک اقتصاد پویا و غیر وابسته، رفاه اجتماعی، افزایش نرخ اشتغال، سرمایهگذاری برای نسلهای آینده و... هستیم، چارهای جز حمایت از تولید داخلی و مصرف کالای ایرانی نیست.
به نظر میرسد یکی از راههای برونرفت از وضع کنونی اقتصاد کشور و حل معضل بیکاری بهخصوص در سطح جوانان تحصیلکرده، افزایش تولیدات با کیفیت داخلی است که رهبر معظم انقلاب با هوشمندی سال ۹۷ را سال «حمایت از کالای ایرانی» نام نهادند لذا با توجه به این موضوع مهم بهعنوان شعار سال و اهمیت بالای آن، نکاتی را باید مورد توجه قرار داد که برخی از این نکات عبارتند از:
۱- اگر چه خرید کالای ایرانی یکی از بسترهای حمایت از کالای ایرانی است اما باید توجه داشت که خرید تنها یکی از ابعاد حمایت است و نه تمام ابعاد آن، در نتیجه نباید حمایت را فقط محدود به خرید کرد و باید سایر جنبهها را نیز مدنظر قرار داد. تشویق به خرید کالای ایرانی و انجام عملی آن زمانی اتفاق میافتد که کالای ایرانی با مطالعه دقیق و با کیفیت مناسب تولید شود و توان رقابت با کالاهای تولید دیگر کشورها را داشته باشد. همچنین مساله قیمت تمام شده، خدمات پس از فروش و توزیع مناسب و به موقع را باید به مولفه مهم کیفیت افزود.
۲- مساله بعدی برای حمایت از کالای ایرانی اصلاحات ساختاری و ایجاد زیرساختهای لازم برای تولید با کیفیت است. نمیشود بدون زیرساختهای لازم و بدون ساختار مناسب توقع تولید با کیفیت و انبوه داشت و نمیشود بدون ارائه کیفیت لازم توقع خرید و حمایت از کالای ایرانی داشت! باید به حقایق توجه کنیم و از شعار به عمل طی مسیر کنیم وگرنه اتفاق قابل توجهی نخواهد افتاد. بنابراین برای حمایت واقعی از کالای ایرانی باید اصلاح ساختارها و چارچوبهای مخرب و مانع تولید را در اولویت قرار داد.
۳- اصلاح قوانین دستوپاگیر برای تولیدکننده ازجمله اصلاح نظام بانکی، اصلاح نظام مالیاتی، بهبود فضای کسبوکار، شناسایی و برطرف کردن کانونهای فساد، اصلاح قوانین بهخصوص قانون کار و بازنشستگی، اصلاح نظام بودجهنویسی و مالیه دولت، کاهش نقش دولت و نهادهای عمومی غیردولتی در اقتصاد و... ازجمله اصلاحاتی هستند که برای بهبود وضعیت تولید در کشور بسیار موثر است و هرچه باسرعتتر و دقیقتر انجام شوند، حمایت عملی از کالای ایرانی را میسرتر خواهد کرد.
۴- مدیریت صحیح و شفاف در بخش واردات و صادرات، ایجاد تعرفههای واقعی و درست، جلوگیری واقعی و به دور از شعار از ورود کالاهای خارجی، دفاع عملی از تولیدات صنایع داخلی، شکلگیری صنعت رقابتی و تولیدات با کیفیت است که میتواند شکوفایی اقتصاد و رونق کسبوکار و اشتغالزایی در ایران را بهدنبال داشته باشد.
۵- توجه جدی به مزیتهای نسبی فراوان موجود در کشور ما و تبدیل آنها به مزیتهای رقابتی از دیگر مواردی است که زمینه را برای حمایت از کالای ایرانی فراهم خواهد کرد. لذا مناسب است که در این باب نیز مطالعات و اقدامات اساسی انجام شود.
* عضو کمیسیون اقتصادی مجلس