تاریخ انتشار: سه شنبه 1397/10/04 - 02:04
کد خبر: 295597

محمدرضا کردلو

به بهانه سرانجام «شوکران»

به بهانه سرانجام «شوکران»

روی خوش نشان دادن تلویزیون به عبور از این خط قرمز‌ها، در قالب برنامه‌های فعال و زنده‌ای مانند «شوکران» نمود پیدا کرد. «شوکران» برنامه‌ای بود که گفت‌وگو کننده در آن، برخلاف قواعد نانوشته روزنامه‌نگاری چپ که به‌دنبال انتفاع سیاسی و جناحی از قِبَل گفت‌وگو است، بیشتر به متن می‌پردازد.

خبرنامه دانشجویان ایران: محمدرضا کردلو// 6 سال پیش بود که یک مرکز فرهنگی در آتن، پس از 2400 سال، برای بار دوم جلسه دادگاهی برای محاکمه سقراط برگزار کرد. در این دادگاه که تعدادی از حقوقدانان معتبر اروپایی و آمریکایی به‌عنوان وکلا و اعضای هیات‌منصفه حضور یافته بودند، حکمی صادر شد که خلاف رای دادگاه اولیه محاکمه سقراط بود. سقراط تبرئه شد و جام شوکران را سر نکشید. تبرئه سقراط، آن ‌هم پس از 2400 سال فارغ از فانتزی بودنش و فارغ از ضرب‌المثل ایرانی «نوش‌داروی بعد از مرگ سهراب»، البته یک پیام معنادار و شاید تکراری داشت: «زمان ممکن است همه‌چیز را تغییر دهد». تغییر همیشه و صرفا منوط به مرور زمان نیست. گاهی نیازمند شجاعت است، گاهی نیازمند قدرت و زمانی محتاج دانش و همیشه محتاج تفکر. تفکر نیز بستر و مجالی برای بروز و ظهور می‌خواهد.

در دورانی قرار داریم که دانشگاه به‌دلایل متعدد، از‌جمله تبدیل شدن به نهادی صرفا بوروکراتیک (که جای بحث فراوان می‌طلبد) از مدار تعمیق تفکر فاصله گرفته و در جایگاه مطلوب خود نیست. از طرفی محیط‌های مکمل دانشگاهی نیز در رخوت و رکود به‌سر می‌برند و می‌رود بلایی که بر سر دانشگاه ایرانی آمد بر سر ایشان نیز بیاید. همچنین محیط‌های جنبی کلاسیک که در دهه‌های اخیر با گفت‌وگو و تفکر عجین شده بودند، کارکردهای متفاوتی پیدا کرده‌اند. جمله‌ای که روی تخته‌سیاه مقابل یکی از کافه‌های خیابان انقلاب نوشته شده، این است: برای فرار از درس و دانشگاه به کافه... بیایید؛ تبلیغ ضدیت با تفکر.

در این بین تنها رسانه است که مجالی برای گفت‌وگوهای اندیشه‌ای باز کرده است. بستری شده برای طرح دعواهای فکری که برای سال‌ها صحبت درباره آنها به تعویق و تاخیر افتاده است. در حالی که کسی از این تعویق سودی نبرده، به فایده‌های عدم نمایش تفکر در قاب تلویزیون به‌خاطر خط قرمزها نگاهی دوباره می‌اندازیم. آیا به هدف مشخصی رسیده‌ایم و سودی عایدمان شده است؟ خط قرمزهایی که منطقی ندارند و محدودیت‌هایی که کمکی به اعتبار تلویزیون نکرده‌اند، چالش‌هایی هستند که همیشه جریان گفت‌وگو و اندیشه را با کندی مواجه کرده‌اند.

روی خوش نشان دادن تلویزیون به عبور از این خط قرمز‌ها، در قالب برنامه‌های فعال و زنده‌ای مانند «شوکران» نمود پیدا کرد. «شوکران» برنامه‌ای بود که گفت‌وگو کننده در آن، برخلاف قواعد نانوشته روزنامه‌نگاری چپ که به‌دنبال انتفاع سیاسی و جناحی از قِبَل گفت‌وگو است، بیشتر به متن می‌پردازد.

با همه سختی‌های بروز و ظهور «تفکر» در رسانه و به‌ویژه در چارچوب «تلویزیون»، شوکران یادآور گفت‌وگوهایی است که در ابتدای انقلاب میان گروه‌های مختلف صورت می‌گرفت و «متن» گفت‌وگوها نشان می‌داد، هر گروه چند مرده حلاج است. گفت‌وگوهایی که در نتیجه آن بسیاری متوجه می‌شوند غول‌هایی که از برخی گروه‌های سیاسی یا فکری در ذهن ساخته‌اند، پهلوان‌پنبه‌هایی بیش نیستند یا «چپ» آن‌قدری که خیال می‌کند طرفدار ندارد، روشنفکری آن‌قدر که فکر می‌کند شناخته‌شده نیست و موسیقی آنچنان‌که برساخته شده، غیرقابل گفت‌وگو نیست و می‌شود درباره حیاتی‌ترین موضوعات فکری، بحث‌هایی ناظر به اجتماع کرد، بی‌آن‌که گفت‌وگو شونده حس کند گفت‌وگو کننده به‌دنبال انتفاع شخصی از اوست یا قصد دارد او را به مسلخ بازجویی بکشاند. بی‌طرفی مجری «شوکران» بی‌طرفی عالمانه‌ای است که به معنای بی‌موضعی نیست. «بی‌طرفی عالمانه» از منظر نگارنده، روحیه‌ای است که گفت‌وگو کننده در قبال طرف مقابل از خود نشان می‌دهد و اعتماد او را برای «بحث کردن» جلب می‌کند.

چون در بحث کردن است که عیار ارزیابی می‌شود; رژی‌دبره وقتی از آمریکای لاتین برمی‌گردد و کتاب انقلاب در انقلابش را چاپ می‌کند، در ایران نزدیک دو، سه‌هزار نفر فقط به‌خاطر خواندن این کتاب زندانی می‌شوند ولی همین کتاب در فرانسه چاپ می‌شود و می‌رود پشت ویترین. دو سال بعد خود دبره، کتاب خودش را نقد می‌کند. فضای باز این‌گونه است.

پیام فضلی‌نژاد، روزنامه‌نگاری محقق است که تلاش می‌کند از فرصت‌های حداقلی، آورده‌های فراوانی حاصل کند. اگر کمی اغراق کنیم مانند کاری که دادگاه نمادین درباره اتهام سقراط کرد، در شوکران نیز این اتفاق افتاده است. جدی‌ترین بحث‌های فکری، به شکلی که قابل شنیده شدن باشد، اجتماعی می‌شود. «شوکران» نمایشی ساده از «تغییر روش»‌ها و تغییر قالب‌هاست. برنامه فضلی‌نژاد البته کاری مهم‌تر نیز می‌کند. او با یک برنامه ساده دانشگاه ایرانی را به چالش می‌کشد. او در گفت‌وگو به صراحت از اینکه لیبرال‌ها از گفت‌وگو استقبال نمی‌کنند صحبت می‌کند و می‌گوید خیلی از آنها بیشتر به‌دنبال کسانی‌اند که تاییدشان کنند. «شوکران» اتفاقا کنایه‌ای برای کسانی است که از دادگاه گفت‌وگو فرار می‌کنند. پیشنهادی که سقراط - برای نجات از محکمه‌ای که در آن محاکمه می‌شد- نپذیرفت و جام شوکران را سر کشید.

مرتبط ها
نظرات
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران باشد و یا با قوانین جمهوری اسلامی ایران و آموزه‌های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید
تورهای مسافرتی آفری
زیباترین بازی سال / خداحافظی پرسپولیس با جام حذفی
دانشگاه‌های آمریکا یکپارچه بر علیه رژیم صهیونیستی +فیلم
دفتر بن‌گویر بیانیه داد
لحظه تصادف و واژگونی خودروی وزیر امنیت داخلی اسرائیل +فیلم
زخمی شدن وزیر امنیت داخلی اسرائیل پس از واژگونی خودرو +فیلم
کاهش عجیب بودجه آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۳
وزیر تندروی اسرائیلی تصادف کرد +فیلم
وضعیت وزیر امنیت داخلی اسرائیل وخیم است +جزئیات
نماز خواندن یک دانشجوی مسلمان بعد از دستگیری در حضور پلیس آمریکا +فیلم
حمایت دانشجوی دانشگاه کلمبیا از فلسطین با لباس عروس +فیلم
دست رد پاکستان به سینه آمریکا درباره رابطه با ایران
پلیس آمریکا در حال پاکسازی خون حامیان فلسطین در محل درگیری با دانشجویان +فیلم
حرکت جالب از ادای احترام دانشجویان آمریکایی به فلسطینان +فیلم
تیک تاک کسب و کارش را در آمریکا تعطیل می‌کند
عضو کارگزاران: ثابت شد اسرائیل پوشالی‌ترین رژیم منطقه است
نگاهی به طرح کنترل اجاره بهای املاک مسکونی
سرکوب اعتراضات در حمایت از فلسطین در آمریکا
تپانچه بادی ایران نایب قهرمان شد
نگارش پایان نامه: راهنمای گام به گام
با این پنج نکته، بهترین غرفه نمایشگاه امسال مال شماست
انواع موتور گیرلس
نظرسنجی
بنظر شما باتوجه به حوادث اخیر فلسطین چقدر احتمال فروپاشی رژیم صهیونیستی وجود دارد؟




مشاهده نتایج
go to top