به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ این روزها عکس های مختلفی از پذیرایی های لاکچری و لوکس جلسات پایان نامه دانشجویان در دانشگاه ها منتشر می شود. این اتفاق در بخشی از دانشگاه ها آن چنان از حد تعادل خارج شده است که برخی از دانشگاه ها پذیرایی در جلسات پایان نامه را ممنوع کرده اند تا شاید از این طریق بتوانند در مقابل چشم و هم چشمی برخی از دانشجویان بایستند. روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد نیز روز سه شنبه، 24 اردیبهشت ماه به این موضوع پرداخت.
در این مطلب آمده است:
پایان نامه و دفاع در دانشــگاه هاى آموزش عالى چند سالى است که با حواشى بسیارى همراه شده و از جمله این حواشى مى توان به پایان نامه فروشى و تقلب در پایان نامه اشاره کرد اما در سال هاى اخیر موضوع دیگرى به حواشى قبلى دامن زده و آن هم برگزارى جلسات دفاع لوکس و لاکچرى است! در همه دانشگاه هاى کشــور که دانشجویان کارشناسى ارشد و دکترى مشغول تحصیل هستند. جلسات دفاع دانشجویان از پایان نامه اى که ماحصل تمام سال هاى تحصیل آن ها به شمار مى آید، پا بر جاست. البته این طور که مشخص است در ســال هاى اخیر این مراسم تفاوت هاى بسیارى با مراسم هاى دفاع سوت و کور سال هاى قبل دارد و تجمل گرایى و تشریفات در این مراســم ها بیش از محتواى پایان نامه ها و بار علمى آن نمود پیدا کرده است!
هر سال با نزدیک شدن به پایان ترم، مراسم لاکچرى دفاع پایان نامه و رساله به فراوانى بر پا مى شود؛ در این جلسات از سبدهاى گل و شیرینى و میوه گرفته تا فیلمبردارى و حتى در مواردى ناهار نیز مشاهده مى شود و حتى برخى دانشجویان مى گویند که استادان راهنما و یا داوران سفارش چنین مراسم تجملاتى را داده اند! با این حال در برخى از دانشگاه ها شنیده مى شود که اطلاعیه هاى مختلف مبنى بر ممنوعیت آوردن گل و شیرینى در مراسم دفاع روى بردهاى دانشگاه چسبانده شده اما همچنان شاهد برپایى جلساتى با این سبک و سیاق در همان دانشگاه ها نیز هستیم! حتى برخى دانشجویان معتقدند که استاد راهنما و هیئت داوران به آن ها گفته شــیرینى خامه اى بیاورید تا نمره بگیرید و در صورت ســرپیچى از نمره تان کم خواهد شد!
کسب و کار اینترنتی برای تزئین جلسات دفاع :
«شما دانشــجویان گرامى مى توانید با استفاده از این بسته ها از استرس و نگرانى هاى بیهوده خلاص شوید و به جاى استرس پذیرایى مى توانید با خیال راحت روى جلســه دفاع خود تمرکز کنید.» اینها جملاتى هســتند که در یک فروشــگاه اینترنتى در رابطــه با فروش اقلام مربوط به مراســم پایان نامه نوشته شــده! کافى اســت کلمه «پذیرایى جلســه دفاع» را در گوگل جستجو کنید آن وقت متوجه انواع و اقســام کسب و کارهایى مى شوید که علاوه بر تزئین در مراســمات عروسى و تولد، امروز به تزئینات و ارائه خدمات برا جلســات دفاع رو آورده اند و مشخص اســت که بازارشان نیز به شــدت داغ اســت چون در همان نگاه اول گوگل عبارت هاى «تزئین میز دفاع پایان نامه»، « پکیج پذیرایى دفاع» و «نمونــه پذیرایى دفاع» را براى جست وجوى آسان تر پیشنهاد مى دهد! با یک سرچ ساده متوجه مى شوید که فروشگاه هاى اینترنتى اى وجود دارند که بسته هاى پذیرایى جلسه دفاع ارائه مى دهند و این بســته هاى ارائه شده انواع و اقسام خوراکى ها و نوشیدنى ها، از تیرامیسو، توت فرنگى، نسکافه و کیک گرفته تا ساندویچ الویه یا سمبوسه را نیز شامل مى شود! زیر یکى از عکس هایى که در واقع نشان از یک بسته پیشنهادى دارد نوشته شده «مى توانید این بسته را سفارش دهید و روز دفاع در دانشگاه خود تحویل بگیرید! «شاید مضحک به نظر برسد اما واقعیت ماجرا این است که علاوه بر جشن هاى ریز و درشتى که این روزها با تجملات فراوان برگزار مى شــود، جلسه پایان نامه و دفاع نیز دچار نوعى تجمل گرایى شده و در این بین هستند استادانى که دانشجویان را به این تجمل گرایى تشویق مى کنند!
تجمل گرایی در دانشگاه ھای آزاد بیشتر از دانشگاه ھای سراسری است
یکى از دانشــجویان کارشناسى ارشد رشته علوم اجتماعى در رابطه با ایــن موضوع مى گوید: «در حــال حاضر جریانى در دانشــگاه ها راه افتاده که ســعى مى کنند اســتادان راهنمــا و داور و غیره را بــا خوراکى هاى مختلــف تطمیع کند و جالب اینجاســت که برخى از اســتادان نوع پذیرایى در جلسه دفاع را نیز جزئى از نمره پایان نامه مى دانند! این موضوع خیلى نا عادلانه اســت و به طور کلى بر خلاف آرمان هاى آکادمیک محســوب مى شود! خیلى از دانشــجویان مثل خود من با تلاش هاى زیاد بعد از یک ســال هنوز نتوانسته اند پروپوزال ثبــت کنند، با هــزار زحمت و تــلاش و با همه استرس هایى که داریم تازه اگر بتوانیم پروپوزالمان را ثبت کنیم باید به این موضوع فکر کنیم که روز دفاع چه خوراکى هایى بایــد بیاوریم که به مذاق استاد خوش بیاید! اگر واقعا این طور باشد که استاد بخواهد قضاوتش را بر مبنى خوراکى ها بگذارد که البته من از چند نفر شنیده ام که این کار را میکند، این یعنى کل تلاشــى که دانشجو انجام داده بى ارزش بوده و مى توانسته یک موضوعى را کپى کند و در عوض شیرینى دست ساز خانگى از «بى بى» بخرد! به نظر من ایــن نوع تجملات به طور کلى باعث مى شود که توجه اســتاد از مفاد پایان نامه به ســمت خوراکى هاى خوش آب و رنگ جذب شــود! البته در جلسات دفاعى که تاکنون من شــرکت کرده ام این نــوع تجملات بیشــتر در دانشــگاه هاى آزاد دیده مى شود تا دانشــگاه هاى سراسرى! حتى مورد داشتیم که در جلسه دفاع همسرش در خانه کلى شیرینى درســت کرده است! به نظر من اگر استادى بخواهد قضاوتش را بر مبنى خوراکى بگذارد باید به حال سیستم آموزشى گریست! البته دانشگاه آزاد بخشنامه داده که دانشــجویان از تجمل گرایى در جلسات دفاع خوددارى کنند اما چیزى که ما روزانه شــاهد آن هستیم چیز دیگرى است!
استرس ھای زیادی به طبقه متوسط رو به پایین دانشجو وارد می شود
دانشــجوى دیگرى که در رشته کارشناسى ارشد جامعه شناسى مشغول به تحصیل است و درگیر تهیــه پایان نامه اســت در رابطه بــا این موضوع مى گوید: «به طور کلى در حال حاضر مخالفت هاى بســیارى در این زمینه انجام شده، به نظرم خوب اســت که این مخالفت ها در دانشگاه هاى آزاد رخ داده چون در خیلى از موارد باعث مى شــد استاد دانشــگاه به خاطر نوع پذیرایى دانشجو به او نمره داده بود و این کار ســبب به وجــود آمدن نوعى احساس حقارت در بین دانشجویان مى شد! به طور کلــى دیزاین ها و نوع چیدمان به قدرى همه چیز را تحت تاثیر قرار مى داد که به طور کلى مباحث فراموش مى شد! از طرف دیگه بعضى از دانشجوها با نمایندگان مجلس، اعضاى شوراى شهر یا اساتید علمى بزرگ در ارتباط بودند و آن ها را براى جلسه دفاع خود دعوت مى کردند تا سخنران باشند، این موضوع باعث مى شــد که دانشجویان دیگرى که تلاش علمى مى کنند اما رانتى ندارند احســاس حقارت کنند! خیلى از دانشجو ها هستند که تمکن مالى ندارند تا بتوانند براى جلســه دفاع مراسمى اینچنینــى تــدارک ببینند! این باعث مى شــود اســترس هاى زیادى به طبقه متوسط رو به پائین دانشجو وارد شود و دانشجویان کوشا نتوانند آنطور که باید پایــان نامه خود را ارائــه کنند! باید این جلسات به صورت ساده برگزار شود تا دانشجویان داشــته هاى علمى خود را به رخ بکشند نه دارایى پدرشان را! »
نمونه ای از تبلیغات اینترنتی برای پذیرایی جلسات دفاع دانشجویان
گسترش فرھنگ چاپلوسی و سبک شدن بار علمی دانشجویان
دانشــجوى دیگرى که در رشته کارشناسى ارشد معمارى در حال تحصیل اســت، مى گوید: «من این موضوع را حاصل گسترش فرهنگ چاپلوسى و ســبک شدن بار علمى دانشجویان و چه اساتید مى دانم! درســت مثل زمانى است که دانشجویان سر امتحانات درس نمى خواندند و مى رفتند براى اســاتید کادو، خوراکى و غیــره مى گرفتند و در واقع چاپلوســى استاد را مى کردند تا نمره بگیرند! این هم دقیقا مثل همان اســت اما در یک سطح بزرگتــر که هم دانشــجویان در آن نقش دارند و هم اساتید! البته خیلى از دانشجویان هم هستند که نمى توانند با چاپلوسى کارشان را جلو ببرند و خیلى از اســاتید هم هستند که از این موضوع ها خوششان نمى آید اما این مثل گردابى مى ماند که همه در آن گیر مى افتند! آن دانشجویى هم که بار علمى دارد مجبور اســت که بر اساس رسمى که ایجاد شــده رفتار کند و کلى بستنى و شیرینى و خوراکى بخرد و به مجلسه دفاعش بیاورد! مى گویم مجلس چون واقعا دیگر رنگ و بویى از جلسه ندارد! اساتیدى هم که این نوع مجالس را دوست ندارند وقت مى بینند که مدام تکرار مى شود کم کم فکر مى کنند جلسات دفاع همین شکلى است و به این نوع جلسات عادت مى کنند! این گرداب دارد همه دانشجویان را غرق مى کند!»
در برخی از موارد حاشیه ھای این مراسمات پررنگ تر از متن می شود براى بررسى بیشــتر این موضوع با دکتر علیرضا عبداللهى نژاد مدیرکل روابط عمومى وزارت علوم و اســتاد ارتباطات دانشــگاه علامه طباطبایى به گفت و گو نشستیم.
عبداللهى نژاد معتقد است: «پایان نامه و دفاع از پایان نامه جزو مراحل اصلى و رکن فرآیند دانشجویى و فارغ التحصیلى است، هر واحد پایان نامه از لحاظ آموزشــى که در دل خــود دارد، مى توانــد معادل چند واحد درســى باشد. ما همیشــه به دانشجویان توصیه مى کنیم که روى پایان نامه هایشان به خوبى کار کنند چرا که پایان نامه و جلســه دفاع مى تواند به اندازه 4 ترم فرآیند تحصیلى داشــته باشد! بنابر این پایان نامه نویســى جزو واحدهاى اصلى و اساسى تلقى مى شــود اما نکته اى که وجود دارد این است که به هر حال یکسرى مراسماتى براى برگزارى دفاع از پایان نامه که به یک نوعى مى تواند جشن فارغ التحصیلى هم محسوب بشود، یعنى در واقع فردى که دفاع مى کند در مقطع فوق لیسانس و دکترى با پایان نامه فارغ التحصیل مى شــود بنابر این این مراســم را نمى توان نفى کــرد اما چیزى که مهم اســت این است که در برخى از موارد حاشیه هاى این مراسمات پررنگ تر از متن مى شوند، ما نباید اولویت ها را گم کنیم، اولویت اصلى ارائه نتایج یک پژوهش علمى و تحقیقاتى است که یک کاندیداى دریافت درجه دکترى و یا یک دانشجوى ارشد که مى خواهــد از خود دفاع کند باید آن را ارائه بدهد و در معرض داورى هاى ســخت قرار بگیرد، اگر به تشــخیص داوران مطلب علمى بود هیئت داوران تصمیم مى گیرد که به آن نمــره بدهد یا نه. این اصل رویداد است اما آن چیزى که در مراسم است و اتفاق مى افتد حواشى اى است که نباید پر رنگ تر از متن ارائه شود و تبدیل به یک پارتى خاص شود تــا از آن هدف اولیه و متصورى که براى آن داریم دور شود!
او در رابطه با استادانى که از دانشجویان درخواست تجمل در مراســم دفاع مى کنند، مى گوید: «من بعید مى دانم چنین چیزى اتفاق بیفتد! این کارها از اساتید ما بعید است البته من نمى دانم دانشگاه هاى آزاد به چه صورت است و شاید چنین مسائلى در آن رخ دهــد اما اگر موردى در این خصوص به ما اطلاع داده شود ما سریعا برخورد مى کنیم تا رئیس دانشگاه مربوطه آن استاد را توبیخ کند؛من قویا این موضوع را نفى مى کنم و فکر نمى کنم هیچ استادى شأنیت و اعتبار خود را زیر پا بگذارد و چنین حرفى بزند! ایــن کار را نباید بر گردن جامعه اســتادان انداخت! چیزى که مربوط به مراسمى مى شود که این مراســم به نوعى جشن فارغ التحصیلى است مورد پذیرش اســت اما اینکه کیفیت آن چگونه باشد باید بگویم که کیفیت آموزش باید حفظ شود و هرگونه قصور و کوتاهى از جانب دانشگاه در این خصوص صورت گرفت باید اعلام شــود تا با آن ها برخورد شود!»
