به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ سه سال است که مصوبه وزارت علوم و تحقیقات جرقه ای برای اعتراضات دانشجویان در دانشگاه های مختلف شده است. مهر ماه سال 94 وزارت علوم در مصوبه ای پیرامون دروس جبرانی دانشجویان کارشناسی ارشد ناپیوسته که طی آن دانشجویان کارشناسی ارشد ناپیوسته حداکثر 12 واحد درس جبرانی به تشخیص گروه آموزشی می گذرانند که هزینه این دروس طبق تعرفه مصوب هیأت امنا موسسه از دانشجویان دریافت می شود.
مدیر کل حقوقی وزارت علوم نیز در نامه ای درپاسخ به دیوان عدالت اداری پیرامون نحوه خرج کرد این وجوه نوشت:« وجوه دریافتی با توجه به نامه های توسعه دانشگاه جهت تامین زیرساختها و امکانات دانشگاه محل تحصیل فرد هزینه شده و از قبل هم در آیین نامه های آموزشی دوره تحصیلات تکمیلی اطلاع رسانی شده است.»
این مصوبه دو مشکل برای دانشجویان به همراه داشت
1- انتخاب درس ها بدون هیچ معیاری
این مصوبه به گروه های آموزشی این اختیار را می داد تا برای دانشجویان رشته های نامرتبط واحدهایی را به صورت اجباری در نظر بگیرد که معیار سنجش این نیاز در قانون مشخص نبود. پیرامون همین موضوع یکی از دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس که به این روند اعتراض داشت گفت:« سوالی که مطرح می‌شود این است که اصولا چرا باید در مورد دروسی که به تصویب خود دانشگاه و برای بهبود وضعیت دانشجویان و نه به خواست دانشجو برای وی در نظر گرفته شده است و در بسیاری از موارد شامل دروسی می‌شود که دانشجو سابق بر این آنها را گذرانده و تنها به دلیل اینکه دانشگاه صلاحیت لازم را برای دانشگاه دوره کارشناسی قائل نیست اخذ شود؟ آیا این چیزی جز پروژه درآمدزایی دانشگاه از دانشجویان است؟
بیشتر بخوانید// شعار دانشجویان معترض: «نداریم، نداریم پول از کجا بیاریم» +عکس
.jpg)
یکی از دانشجویان دانشگاه تهران نیز که مدتی پیش در اعتراضات به شهریه های جبرانی حضور داشت گفت:« سوال اساسی این است که دانشجویی که رتبه 1 کنکور سراسری است و تمام تست های خودش را بالای 70 درصد زده، چطور دانشگاه به این تشخصی میرسد برای این طیف هم دروس جبرانی برگزار کند؟ واقعیت این است که این سیاست به بچه ها تحمیل و بدون رضایت همه ی دانشجوها نیز میباشد.»
از طرفی دیگر اخذ این دروس باعث می شد تا یک ترم دیگر به تحصیل دانشجویان اضافه شود، یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه تهران در این مورد گفت:« دروس جبرانی که معادل 6 تا 8 واحد است یک ترم را به خودش اختصاص میدهد و این موضوع سنوات دانشجویان را بالا می برد.»
2-هزینه هایی که از جیب دانشجویان تامین می شود
در بخش دیگر این مصوبه آمده است که اعتراضات بیشتری نسبت به بخش اول را در پی داشت اخذ هزینه دروس جبرانی طبق تعرفه ای که هیأت امنا موسسه تصویب می کرد، بود. این موضوع باعث شد تا روئسای دانشگاه ها بر اساس رتبه بندی های خود هزینه های دروس جبرانی را تعیین کنند. این روند نیز خالی از نقص نبود، با باز گذاشتن دست دانشگاه ها برای تعیین هزینه دروس، عملا روندی سلیقه ای برای تعیین هزینه های به وجود آمد. همین موضوع باعث شد تا دانشجویان دانشگاه ارومیه مدتی قبل در اعتراض به هزینه های بالای دروس جبرانی نسبت به دانشگاه هایی مانند دانشگاه تهران و شهید بهشتی تجمعاتی را برگزار کنند.
بیشتر بخوانید:شهریه اجباری برای دروس جبرانی!
.jpg)
همین موضوعات باعث شد تا دانشگاه های مختلف کشور از جمله دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه شهید بهشتی و ... در اعتراض به این مصوبه اعتراضاتی را طی این سال ها برگزار کنند که دانشگاه ها نیز با ارجاع به مصوبه وزارت علوم و تحقیقات آن را اجباری اعلام می کردند. برای مثال یکی دیگر از دانشجویان معترض دانشگاه تهران پیرامون پاسخگویی مسئولین می گوید: «چکیده صحبت معاون آموزشی دانشگاه این بود که که دولت بابت 28 واحد یارانه پرداخت میکند که شما رایگان تحصیل کنید! اما بابت دروس جبرانی وظیفه ی خود دانشجو است که شهریه دروس خود را پرداخت کند!»
حرف حق دانشجویان به کرسی نشست
همین اعتراضات باعث شد تا جمعی از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی در سال 96 با تنظیم شکایت نامه ای به سازمان بازرسی کل کشور خو.استار پیگیری تخلف صورت گرفته شدند. در این شکایت نامه آمده بود: طبق ماده ۶۰۰ قانون تعزیرات امر به دریافت پول و طبق تبصره ماده ۷۱ مکرر قانون محاسبات عمومی کشور الحاقی اسفند 93، دریافت وجه از سوی کارمندان دولت بدون وجود مبنای قانونی جرم است و در مورد اقدامات اخیر، قانونی مبنی بر اخذ شهریه از دانشجویان روزانه وجود ندارد.
در این مدت نامه های دیگری از جمله نامه دانشجویان دانشگاه تهران پیرامون این موضوع نوشته شد که در آن آمده بود:« اقدام دانشگاه جهت اخذ شهریه دروس جبرانی از سویی به دلیل عدم آگاه سازی دانشجویان در دفترچه انتخاب رشته از ضرورت پرداخت شهریه دروس جبرانی (به نوعی پولی بودن تحصیل در دانشگاه تهران) و قرار داشتن عرف تحصیل در دوره روزانه بر رایگان بودن تحصیل، طبق قاعده قبح عقاب بلا بیان، غیر قانونی است.»
همین شکایت نامه ها و اعتراضات بود که در نهایت با نامه اخیر دیوان عدالت اداری به نتیجه رسید. دیوان عدالت اداری در نهایت در رای خود پیرامون شکایت سازمان بازرسی کل کشور از این مصوبه در 10 اردیبهشت ماه امسال اعلام کرد: «تحصیل دانشجویان روزانه در دانشگاه های دولتی رایگان می باشد و این حکم مطلق بیان شده و دلیلی به انصراف آن از دروس جبرانی ملاحظه نمی شود»
دیوان عدالت اداری با خلاف قانون دانستن این مصوبه در نهایت حرف حق دانشجویان را که سه سال متوالی در حال فریاد زدن در گوش مسئولین وزارت علوم و دانشگاه ها است را تایید کرده و اعلام کرد:« بنابراین تبصره 1 ماده 9 آیین نامه مورد شکایت که متضمن جواز اخذ شهریه از دروس جبرانی در مرحله کارشناسی ارشد ناپیوسته است، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می باشد و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.»
بیشتر بخوانید: شهریه دروس جبرانی غیرقانونی است
هزینه تراشی با یک قانون غلط
هر چند رای دیوان عدالت اداری تخلف صریح دانشگاه ها و وزارت علوم درتصویب این قانون مشخص شده است. اما هزینه هایی که این قانون برای دانشجویان و حتی امنیت کشور به وجود آورده است را نباید نادیده گرفت. دانشجویان در طی این مدت هر چند اعتراضات به حق خود را اعلام می داشتند اما دانشگاه ها به هیچ عنوان حاضر به قبول این اعتراضات نبودند. آیا اکنون که دیوان عدالت اداری به خلاف بودن این قانون رای داده است، باید منتظر بازگشت پول دانشجویان باشیم؟ و حال با گذشت سه سال از تصویب این قانون چه کسانی باید پاسخگوی دل نگرانی های دانشجویانی باشند که برای تامین هزینه های تحصیل خود در دوره روزانه با مشکلاتی روبرو بوده اند؟ در واقع وزارت علوم و تحقیقات سه سال با تصویب قانونی که در اصل خلاف قوانین بالادستی بوده است هزینه های مالی و معنوی را برای دانشجو و حتی دانشگاه ها به وجود آورده بود و حال باید پاسخگوی دانشجویان و دانشگاه ها باشد.
