به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ وقتی عنوان «مستند» به گوشمان میخورد، همراه همیشگیِ آن «حقیقت و دانش» است. بیتردید همگان از مشاهده یک «مستند» جذاب لذت خواهند برد، تولید آثار مستند نوع دیگری از ارائه اطلاعات و اسناد کمتر بیان شدهای را بصورت هنری برای مخاطبان عرضه میدارد. این ژانر طرفداران خاص خود را دارد، چرا که عدهای برای رسیدن به حقایق و افشای پشتپرده فسادهای گوناگونِ موجود در جهان پیرامون خود به تماشای آن میپردازند. تولید آثار مستند دارای قدرت شوکهکننده و غافلگیری برای مردم را دارد چرا که از بیعدالتیها، افشای فسادهای اقتصادی و ... پرده برداشته و جامعه را در جهت مبارزه با نابرابری و همچنین بیداری افکار عمومی سوق میدهد.
روزهای تعطیلات عید 1399، فرصت مناسبی است که در کنار خانواده بنشینیم و به آثار جدیدی از فیلم-مستندهای داخلی و خارجی که در سال گذشته منتشر شد، مشاهده کنیم. در این ایام قصد داریم که هر روز به معرفی یک مستند بپردازیم. در گزارش چهارم به معرفی مستند سهگانه "«انقلاب جنسی»؛ جامعه ایرانی در آستانه انقلاب جنسی؟!" پرداختیم.
یکی از موثرترین راه مبازره با مافیا، آگاهسازی شهروندان یک جامعه است؛ مافیایی که همیشه به دنبال پشت پردهنشینی است و با آگاه شدن قاطبهی مردم، فضا برایش ناامن میشود.
مدتهاست که بحث مافیای خودرو، نقل محافل سیاسی و اقتصادی کشور شده ؛ از سویی عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست، وجود مافیای خودروسازی در کشور را یکی از دلایل شکست تلاشهای سازمان متبوع خود در حوزه آلودگی هوا معرفی میکند و از سوی دیگر، اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه صحبت از برخورد قضایی با این مافیا به میان میآورد. عدهای هم بر این باورند که قدرت این مافیا آنقدر قوی است که حتی زور رئیس جمهور هم به آن نمیرسد!
امروز دنیای مستندسازی افشاگرانه نقش مهمی در آگاهیبخشی مردمی دارد و در این دوره حساس با تولید مستند «اختاپوس» به کارگردانی «مهدی انصاری» به مبارزه با مافیای صنعت خودرو در کشور گام برداشته است.
چه شد که صنعت خودرو کشور در این منجلابی که همه آن را میشناسیم فرو رفته است؟ مقصر این نارضایتی چه کسانی هستند؟ و در پشت پرده این صنعت پول ساز چه کسانی با لبخند، نظاره گر اعتراضات ما هستند؟ اینها سوالاتی است که در این مستند به آن اشاره شده و به دنبال واکاوی آن است!
در مستند، قسمتی هم به خصوصیسازی در صنایع ایران پرداخته است و گریزی نیز به مسئله شرکتهای هپکو، آذرآب، نیشکر هفتتپه، کشت و صنعت مغان دارد. اما شاید برای مخاطبان جالب باشد که از مراسم رونمایی مستند «اختاپوس» در 4 دیماه 1398 با حضور نیروی انتظامی جلوگیری شد. علت لغو این مراسم شکایت یک شرکت خصوصی قطعهساز از کارگردان مستند بود.
اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه درباره لغو مراسم رونمایی «اختاپوس» گفت: مستند دارای شاکی خصوص بوده و دارای توهین و افترا است که دستور داده شد به این موارد رسیدگی شود. البته دستور جلب و بازداشت صادر نشده بود و کسی هم در این رابطه بازداشت نشده است.
این مستند، نگاهی جسورانه و انقلابی نسبت به افشای فساد در صنعت خودرو دارد و از قطعهساز ذینفوذی در این حوزه خبر میدهد که چند دهه است در شورای تصمیمگیری خودروسازان حضور دارد و این موضوع خلاف قانون است؛ چون سایر قطعهسازان امکان حضور در این شورا را ندارند و نوعی انحصارگرایی در این حوزه رخ داده است!
انصاری کارگردان مستند درباره روند تحقیق و تولید اثر گفت: «ما از دیماه ۹۷ تحقیق را شروع کردیم و از مطالب پنهان و مرموزی هم برای تحقیق استفاده نکردیم، بلکه همه اطلاعات ما از آمارهای رسمی منتشر شده در فضای مجازی بوده و بقیه هم در خلال گفتوگوها و مصاحبهها همزمان به دست آمده است. از زمانی که تحقیقات ما به اتمام رسید و نتایج آن را در کانال رسمی اختاپوس به اطلاع عموم رساندیم، شکایتهای زیادی از ما صورت گرفت و تا به امروز بنده ۴ پرونده در قوه قضاییه دارم که به امید خدا برطرف خواهد شد.»
یکی از نکات جالب درباره دلیل نامگذاری مستند؛ در صورتی که یکی از بازوهای اختاپوس قطع شود، میتواند به سرعت یک بازوی دیگر را رشد دهد و اینها همان مافیای خودرو هستند.
قابل ذکر است، شرکت قطعهسازی «کروز» که دارای سهم اصلی یکی از شرکتهای بزرگ خودروسازی است طی سالهای اخیر نیز پرونده قاچاق کالا داشته است. به همین منظور مستند «اختاپوس» توسط برخی از پژوهشگران در مورد سابقه شرکت «کروز» و وضعیت این شرکت تولید شد.
اما یک پایگاه خبری در گزارشی عجیب علیه این مستند نوشت: «پرداختن با نگاه سیاسی و سفارشی از دیگر انتقادهایی هست که می توان به این مستند وارد دانست. وقتی تمام کاستی ها و دغدغه های بخش بزرگی از تولید کشور که دارای ارزش افزوده ی زیادیست از چشم یک مجموعه دیده می شود می توان به این پاسخ رسید که حمایتهای پشت پرده ای که به زودی از آن رونمایی می شود در ساخت این مستند وجود داشته است.»
