به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در سالی که گذشت تلویزیون باز از نظر پخش سریال های کره ای از جنس همان افسانه هایی که حضرت آقا هم در فضیلت آنها چندی پیش سخن گفت، موفق بود و چند تایی از همین افسانه ها البته رمانتیک تر از قبلی ها مخاطبان رسانه ملی را مشغول کرد.
تلویزیون سال 93 اما از جهت تولید سریال در داخل به نسبت سال های قبل بسیار موفق تر عمل کرد. به غیر از پروژه های بزرگی که به دلیل کمبود بودجه متوقف شده است و تولید آنها مسکوت مانده است، سریال هایی متفاوت تر از سریال های سال های قبل در تلویزیون پخش شد که مخاطبان بسیاری را پای تلویزیون نشاند. متفاوت از آن جهت که استدلال های برخی مدیران در رویکرد حفظ مخاطب به «هر ترفندی» کمتر شده بود و گویا سال اخر مدیریت ضرغامی باید این رویکرد ثمر می داد.
پایتخت 3
برخلاف فیلم های دیگری که مدلهای 2 و 3 شان نسبت به قسمت اول آنها تنزل یافته و سطح پایین تری دارند، پایتخت روند معمولی پیشرفت را ادامه داد. شاید این پیشرفت شیب تندی نداشت اما معمولی بودنش نگذاشت مخاطب، پایتخت 3 را با علاقه و اهمیت کمتری نسبت به پایتخت های 1 و 2 دنبال کند!
پایتخت 3 علاوه بر کشتی گیر شدن نقی و نجات یوزپلنگ ایرانی توسط بهبود با یک مهمان چینی که تا توصیه به انصراف از یارانه هم پیش رفت، سری سوم خود را پرمخاطب تر کرده بود. چوچانگ دختر مسلمانی بود که به واسطه رابطه عشقی موفقش با ارسطو به ایران آمده بود. ارسطو در فضایی کاملا واقعی در دیالوگی گفت: «اگر مسلمان نبود اصلا طرفش نمی رفتم». «معمولی» بودن خانواده نقی که از قسمت های اول و دوم مجموعه به سری سوم رسیده بود، مخاطب آور ترین بخش پایتخت 3 بود. سریالی که اگرچه مناسبتی بود اما مثل یک نود قسمتی دیالوگ هایش دهان به دهان در جامعه تا ماهها رایج شده بود.
مدینه
فاصله سه ماهه میان نوروز تا ماه مبارک رمضان شرایط را برای تهیه و تدارک سریال مناسبتی دیگری توسط سیروس مقدم فراهم کرد. سریال مناسبتی «مدینه» به کارگردانی سیروس مقدم در شبهای ماه رمضان از شبکه یک پخش شد. مدینه زندگی ای سینوسی را تعریف می کرد که خیلی از مردم این روزها با آن درگیر هستند. سینوس ها و انحناهایی که مقدم برایش 2 نقطه عطف نزولی و صعودی در نظر گرفته بود. نزول و کار حلال.
مسئله ربا که این روزها بدجور در تار و پود زندگی مردم پیچیده است. صدی پنج صدی هفت و ... این روزها به اصطلاحات رایج بازار تبدیل شده است. اصطلاحاتی که همه سود نزول یا همان ربا را نشان می دهد. البته بانک ها و سود های کلان بانکی نیز در رواج این مسئله دخیل هستند. جالبتر آنکه گویا یکی از تهیه کنندگان سریالها یک موسسه مالی و اعتباری بود که در چالش همین سود و کارمزد ها بود.
فارغ از همه اینها و در محتوا اما مقدم در «مدینه» نشان داد که این شعار که برای درآمد باید حرام خورد واقعیت امروز جامعه است اما واقعیتی تلخ و مشمئره کننده که انتهایش پوچی است. برای رسیدن به هدف به هر نحوی در این سریال نشان داده شد از نزول تا به هم ریختن خانواده یکی دیگر.
کپی کاری هفت سنگ و ستایش
یکی از اتفاقات عجیب در تلویزیون و چند نمایش تولیدی برای شبکه خانگی تقلید واو به واو از سریالهای پربیننده آمریکایی است که اتفاقا سریع هم لو می روند. پخش سریال هفت سنگ در ماه مبارک رمضان از این جنس کارها بود که البته کارگردان در اظهار نظری عجیب ادعا می کرد که سه سال برای فیلمنامه اش وقت گذاشته است. شاید کارگردان و عوامل فیلم فکرش را هم نمی کردند که تنها ساعاتی پس از پخش اولین قسمت سریال انتقادات نسبت به «کپی برابر اصل بودن» هفت سنگ در رسانه ها منتشر شود و ساعاتی بعد تر کلیپ تطبیقی خانواده مدرن و هفت سنگ در شبکه های اجتماعی پخش شود. البته با کپی نعل به نعل و آماتوری که فیلمنامه نویس انجام داده بود، این اتفاق طبیعی بود
این بی سلیقگی در حالی از صدا و سیما برای چندمین بار سرمی زد که همان روزها سریال هندی ستایش البته با زبان فارسی! از شبکه سه در حال پخش بود. انتقادات به این مجموعه آنقدر زیاد بود که ضرغامی مجبور شد بگوید «داستان ستایش خیلی تکراری و کشدار شده است».
هزینه کرد صدا و سیما گاهی گویا با نظارت تخصصی همراه نیست چرا که شنیده شده است «بخشهایی از فیلمنامه ستایش 3 نیز درحال نگارش است؛ حتی برخی خبرگزاری ها از آغاز فیلمبرداری فصل سوم این سریال خبرداده اند. گویا ستایش قرار است پیرتر هم بشود.
معراجی ها
پخش معراجی ها از اواخر شهریور ماه و میخکوب شدن تماشاگر پای یک اثر متفاوت دیگر از مسعود دهنمکی در حالی اتفاق افتاد که با آغاز سال تحصیلی دانشگاهها نیز همزمان شده بود. این مسئله از ان جهت دارای اهمیت بود که برای اولین بار تصویری نسبتا واقعی از فضای دانشگاه و به دور از صرفا روابط دختر و پسری و عشق و عاشقی به تصویر کشیده می شد. پرداختن به مقوله تدفین شهدا در دانشگاه، به خودی خود می تواند موضوعی جالب و جذاب بود؛ همچنین پرداختن به نقش تشکل های دانشجویی در دانشگاه. از سوی دیگر تصویری که در فیلم از ریاست و مدیریت دانشگاه ارائه شد، هرچند نمی توانست به طور مطلق به همه ی دانشگاه ها تعمیم یابد؛ اما بدون شک واقعیتی بود که در برخی از دانشگاه ها و حتی برخی از دیگر محیط های مدیریتی و اداری جامعه وجود دارد و در فیلم به خوبی ترسیم شده است. استفاده ابزاری برخی اساتید از احساسات دانشجویان در معراجی ها به تصویر کشیده شده است.
حتی شخصیت هایی که برای اعضای مرکزیت گروه معترض در نظر گرفته شده است، به گونه ای است که بیش از آنکه بیانگر خباثت آن ها باشد، صداقت و بعضا سادگی آن ها را نشان می دهد. و اینها همه به واقعی نمودن «معراجی ها» کمک می کند. هرچند در مواردی ضعف های جدی در به تصویرکشیدن دانشگاه نیز وجود دارد. مثلا اینکه در طول فیلم فقط یک استاد و یک کلاس را نشان می دهد و همه ی دانشجویانی که در دانشگاه نقش آفرینی می کنند –از هر دو طرف- دانشجویان همان یک کلاس هستند.
پرده نشین
یکی از پرمخاطب ترین های 93 پرده نشین بود. سریالی که در عین اینکه از محتوا و بازیگر خوب بهره می برد در فرم هم ابتکاری جدید در تلویزیون بود. حاشیه های فراوانی از همان روزهای اول پخش پرده نشین وجود داشت، از جمله انکه منظور شعیبی در پرده نشین کدام «روحانی» است که «آقازاده» اش از رانت بهره برده است و به نام پدر برای خود مال و منال جمع کرده است. در پرده نشین «شیخ معروف معلم اخلاق»، «آقازاده»، «شیعه قالتاق»، «حلال و حرام»، «منبر»، «حرف مردم»، «صبر بر مصیبت» و ... همه و همه مولفه هایی آشنا برای مردم بودند. پرده نشین جای خالی خیلی از حرفهای «سمت خدایی» را در تلویزیون پر کرد. این مجموعه تلویزیونی با آنکه به هیچ وجه یک بیگ پروداکشن نبود، اما حرفهای مهمی را تحویل مردم داد. حرفهایی از جنس دغدغه. گویا «مفاتیح الحیاه» علامه جوادی آملی بود که در همه شئون زندگی روحانیت داستان (از جنس شهیدی و مهدوی) اتفاق می افتاد. صبر بر بلاء، اخلاق نیکو، توجه به لقمه حلال و حق الناس و همه سفارش شده های دین با زبانی به غیر السنتهم آموخته شد، بی انکه بوی موعظه های مفصل را بدهد. در طول مدت زمان پخش فیلم شاید حاج آقا شهیدی سرجمع یک ربع درس اخلاق نگفت، اما عامل بودو همین کافی به نظر می رسید.
همه چیز آنجاست
یکی از دامنه دار ترین سریالهای پخش شده در سال 93 «همه چیز انجاست» بود. رقم خوردن چند قصه به طور موازی در «همه چیزآنجاست» آن هم با مرکزیت خانواده اتفاق جالبی بود. رویدادی تحسین برانگیز که در یک پیام یک خطی حل همه مشکلات را به خانواده ارجاع می داد. پدر خانواده فرهمند به خاطر سالها دوری از خانواده خود را تنها می بیند که در حل مشکلات به آنها نیاز داشته است. مهدی این مسئله را خوب می فهمد و سعی می کند روابط فامیلی و خانوادگی را سروسامان دهد. مشکل حاد مهرنوش فرهمند جایی جز در خانواده حل نمی شود. یاسمن دختر رییس شرکت به خاطر اینکه «خانواده اش» را از دست ندهد از ینگه دنیا بلند می شود به ایران می آید تا مقدمات بازگشت مادر و تشکیل دوباره خانواده را فراهم کند. در خانواده دیگری که قصه آنها هم با خط اصلی داستان گره خورده است، در خانواده اصلی، پدر و مادر از نوع مواجهه خود با دختران مجردی که در خانه دارند، انتقاد می کنند و اینکه چرا به خواستگارهای دخترانشان جواب منفی داده اند. دختر ها با اینکه از طبقه نسبتا مرفه و امروزی هستند علاقه شدیدی به تشکیل خانواده دارند. حتی دختر کوچکتر که در ظاهر شاید بیشتر به دنبال رسیدن به سر و وضع خود بود.
بزرگمهر که توسط فانی اغفال و مورد سوء استفاده عاطفی قرار گرفته است، به خاطر عدم حمایت خانواده ترس و احساس بی امنیتی می کند و نمی تواند خود را از این موضوع رها کند. و همینطور تا آنجا که همه در سایه خانواده بزرگ تر جمع می شوند. برخلاف پایان های غیرواقعی مشکلات یک شبه حل نمی شود اما در خانواده مطرح می شود. فقط در خانواده.
گذر از رنجها
اتصال یک زندگی خانوادگی به انقلاب و تحولات انقلابی که برخلاف عرف معمول در سریال ها این بار نه در مرکز شهرهای بزرگ و تهران بلکه در روستایی در گیلان روایت می شود، نقطه عطف ماجراست.
«دنیا» دختری است که نماد مردم ظلم دیده و مستضعف است که چاره ای جز تسلیم در برابر مدیریت خان سالارانه و جبر سلاطینی دوره پهلوی ندارد. سالهای سیاهی که برخی اصرار دارند، فراموش شود. داستان «دنیا» روایت دختری است رنج کشیده از طبقه روستایی که در دوران خفقان رضاخان و پهلوی دوم متحمل مرارت های بسیاری می شود. همه در یک نظم ناشی از بی سازمانی اجتماعی به او ظلم می کنند. 1318 تا 1357 مقطعی از تاریخ پرفراز و نشیب ایران است. روزهایی که در نتیجه حکومت پهلوی 70 درصد مردم در روستاها از حداقل امکانات هم محروم بودند و در عوض تنها بخش کوچکی از تهران به عنوان نماد توسعه معرفی می شد و در همین حال خرج های کلان و فسادهای مستمر دربار هم چیزی برای ملت باقی نمی گذاشت. «گذر از رنجها» روایتگر این سالها بود که در شبهای طولانی زمستان مخاطب بسیاری را پای تلویزیون نشاند.
