به گزارش خبرنگار صنفی – آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ دانشجویان دکتری در حالی به مصاف یکی از مهمترین و سرنوشتسازترین مراحل زندگیشان میروند که هیچ دورنمایی از آینده تحصیلی، شغلی و زندگی خود ندارند.
به عدهای محدود که احتمالا میدانند باید بعد از قبولی و چهار سال تحصیل و اخذ مدرک دکتری، کجا استخدام شوند و از ظرفیت نیروی کار و شرایط سازمان یا نهاد مورد نظر، اطلاعات کافی دارند. اما باقی فارغالتحصیلانی که بعد از چهار سال، مدرک دکتری میگیرند، قرار است کجا مشغول به کار شوند؟
معضل آینده شغلی برای همه دانشجویان و فارغالتحصیلان، به کابوسی بدل شده است که مسئولین هم راه چارهای برای آن ندارند.
با این اوصاف، دانشجویانی که اشتیاق فراوانی برای شرکت در آزمون دکتری دارند، بعد از گذر از این مرحله حساس، وارد دانشگاه میشوند و دوباره چهار سال درس میخوانند تا دکتر شوند.
معمولا دانشجویانی که میخواهند تا دکتری ادامه تحصیل بدهند، از همان ابتدا به فکر شغل و ازدواج و یا مسائل حاشیهای در زمان تحصیل حتی فکر هم نمیکنند و یک ضرب تا کسب مدرک درس میخوانند.
بخش معدودی اما در بین مقاطع مختلف تحصیلیشان به فکر کار کردن و تشکیل زندگی هم میافتند هرچند ممکن است از سرعت تحصیلشان کاسته شود.
به هر حال با در نظر گرفتن مورد اول، اگر بعد از اتمام تحصیل، فارغالتحصیل دکتری در هر رشتهای که میخواهد باشد، فرقی نمیکند، مهم این است که قرار است بیکار بماند و کسی نیست که به خاطر این زحمت و کسب مدرک دکتری، به وی شغلی بدهد و از او استفاده بهینه کند.
دو سال پیش رییس مرکز جذب هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، گفته بود که شش هزار نفر با مدرک دکترای تخصصی(phd) در سطح کشور بیکار هستند.
محمدرضا رضوانطلب، همان موقع اعلام کرده بود که تاکنون در سایت مرکز جذب هیات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۳۴۰ هزار نفر برای جذب در هیات علمی دانشگاه های کشور نام نویسی کرده اند که از این تعداد ۴۰ هزار نفر جذب یا در مرحله جذب شدن قرار دارند!
از طرفی نهایت زحمتی که وزارت علوم برای اشتغال این دکترها قرار بود بکشد این بود که در فراخوانهای مختلفی از سوی مرکز جذب هیات علمی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، بر اساس نیاز دانشگاهها، هیئت علمی جذب و استخدام کند.
اما بعد از گذشت دو سال، همچنان بلاتکلیفی دانشجویان دکتری ادامه دارد و معلوم نیست که دانشجویان باید بروند دکتر شوند یا اصلا ادامه تحصیل ندهند!
در تازه ترین اظهار نظر، مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزارت علوم مدعی شده است که "بستر مناسب برای اشتغال فارغ التحصیلان دکتری نداریم".
شریعتی نیاسر همچنین ادامه داد: سالانه ۱۵ هزار فارغ التحصیل دکتری را تحویل جامعه می دهیم در شرایطی که جای مناسبی برای اشتغال آنها نداریم.
به نظر میرسد که وزارت علوم، برنامه خاصی برای جایابی و اشتغال دانشجویان دکتری ندارد؛ چراکه بعد از گذشت دو سال از اظهارات مرکز جذب هیئت علمی وزارت علوم مبنی بر بیکاری گسترده فارغالتحصیلان دکتری، همچنان این معضل، گربانگیر دانشجویان و فارغالتحصیلان است.
حالا بهتر میشود قضاوت کرد که بالابردن ظرفیتها در مقاطع ارشد و دکتری، چگونه روی آینده تحصیلی و روانی دانشجویان، تاثیر میگذارد.
دانشجویانی که برای آینده تحصیلی، شغلی و زندگی خود، برنامههای متعددی در ذهن میپرورانند، به یکباره با سر عظیم بیکاری مواجه میشوند مجبورند در کنار فارغالتحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد و تنها با تفاوت اندکی در حقوق مزایا کار کنند و علمی که کسب کردهاند فقط برایشان اندکسی سود مالی به همراه داشته باشد.
قضاوت با شماست که برویم درس بخوانیم یا بیخیال ادامه تحصیل شویم؟