به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یکی از اقشاری که به علت عدم رعایت اصل مهمی چون شایسته‌سالاری ممکن است متحمل فشار و ضربه‌هایی گاها سنگین و موثر در مسیر زندگی بشوند، دانشجویان هستند.
بد نیست به همین بهانه در ادامه به بررسی و لزوم شایسته سالاری در کشور بپردازیم، چیزی که شاید بیش از هر زمانی مورد نیاز سیستم اجرایی کشور باشد.
علت نامه 170 نماینده به روحانی برای شایسته سالاری
سید محمد جواد ابطحی، نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به تلاش روحانی برای تشکیل کابینه دوم از 14 مردادماه، گفت: به نظر می رسد رئیس جمهور می‌خواهد برخی از وزرا را ابقا کند و از محافل اصلاح طلبان اینگونه خبر می‌رسد که روحانی تصمیم دارد تا برخی از وزرا را در کابینه جدیدش حفظ کند.
وی با بیان اینکه بعضی از وزرا نمره قبولی ندارند، گفت: رئیس جمهور در انتخاب وزرا شایسته سالاری را مد نظر قرار دهد و خویشاوندسالاری را کنار بگذارد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی افزود: در همین راستا در جلسه روز چهارشنبه مجلس، برخی از اعضای فراکسیون امید مجلس نامه‌ای خطاب به روحانی رئیس جمهور تهیه کردند که در کابینه جدیدش از وزرای کارآمد، پرتوان، پرتحرک، با انگیزه و با تجربه و بخصوص جوان استفاده کند.
ابطحی با بیان اینکه نامه مذکور را نمایندگانی از فراکسیونهای مختلف و با گرایش‌های سیاسی متفاوت امضا کردند، تصریح کرد: این نامه به امضای حداقل 170 نماینده مجلس رسیده که در آن تاکید شده بود که تیم جدید روحانی باید از نظر اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با هم هماهنگ باشند.
وی افزود: رئیس جمهور نباید بر اساس خویشاوند سالاری وزرا را انتخاب و به مجلس معرفی کند و افراد محافظه کار، مسن و سالخورده که نمی توانند تحرکی داشته و مطالبات مردم را پیگیری و به داد مردم برسند، استفاده کند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: مردم و نمایندگان مجلس از وزرای بی انگیزه، کم توان و سالخورده دل خوشی نداشته و قطعا مجلس در رای دادن به کابینه دوم روحانی دقت لازم را خواهد داشت.
با توجه به اظهارات ابطحی، می‌شود پرسید که شایسته سالاری چه اهمیتی دارد و میزان این اهمیت چقدر است؟ از طرفی باید جستجو کرد که اگر مهم است، چرا از آن استفاده نمی‌شود؟
آمار تکان دهنده از مهاجرت نخبگان
اما برای بررسی شیوه‌ی پیاده سازی شایسته‌سالاری باید به معضلات موجود در کشور نیز نیم نگاهی انداخت. پارتی بازی به عنوان سومین معضل اجتماعی کشور از عوامل مهم فرار مغزها محسوب می‌شود بطوریکه تمام این مشکلات و شرایط باعث شده تا از هر 125 دانش آموز المپیادی ایران، 90 نفر در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل کنند و از هر 96 دانشجوی اعزامی به خارج، تنها 30 نفر به ایران باز گردند.
آمار تکان‌دهنده‌ی فرار مغزها و نخبگان به اینجا ختم نمی‌شود؛ هم‌اکنون ۶۰ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور تحصیل می‌کنند که طبق آمارهای رسمی نسبت خروج فارغ التحصیلان از ایران به تعداد کل این افراد، ۱۵ درصد است.
به استناد هفته‌نامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی، ۹۰ نفر از ۱۲۵ دانش آموزی که در سه سال گذشته در المپیادهای جهانی رتبه کسب کرده‌اند، هم اکنون در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل می‌کنند و بسیاری از آنان هرگز برای زندگی دائم به ایران باز نمی‌گردند.
همچنین طبق آمار رسمی اداره گذرنامه، در سال ۸۷ روزانه ۱۵ کارشناس ارشد، ۳/۲ دکترا و در مجموع ۵۴۷۵ نفر لیسانس از کشور مهاجرت کرده‌اند.
براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول هر سال 15 درصد از سرمایه‌های انسانی فرهیخته ایران به آمریکا و 25 درصد به کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی اروپا مهاجرت می‌کنند. علاوه بر این، بیش از 5 میلیون ایرانی خارج از کشور زندگی کنند که حدود دو میلیون نفر آن ها یعنی بیش از 40 درصد مقیم آمریکا هستند. همچنین دو هزار نفر از استادان دانشگاه‌ها در آمریکا ایرانی هستند و 5 هزار ایرانی در امریکا مدرک دکترا دارند. بر اساس آمارها با سواد ترین اقلیت مهاجر در جامعه آمریکا را ایرانیان تشکیل می‌دهند.
در پی نگرانی نمایندگان مجلس از شایسته سالاری در امور کشور و فرار بسیاری از نخبگان (که یکی از عوامل مهم عدم شایسته سالاری است) همچنان سوالاتی باقی می‌ماند که احتمالا مسئولین اجرایی و دولتی، باید برای یافتن پاسخ راهی پیدا کنند.
آیا نمی‌توان با تخصیص بخشی از بودجه که مربوط به حقوقهای نجومی - که عادل آذر، رئیس مرکز آمار از تحویل اسامی آنها به مجلس امتناع می‌کند- به نگهداری و شکوفایی نخبگان داخلی پرداخت؟
چرا باید دانشجویان نخبه‌ای مثل مرحومه مریم میرزاخانی که از سرمایه‌های مهم دانش جهانی به شمار می‌روند جایی برای ادامه مسیر علمی در کشور نداشته باشند؟
با کم تامل باید گفت که دغدغه امروز مجلس در خصوص شایسته‌سالاری بیانگر مسائل مهم دیگری در پستوی نگاهی از این جنس به مسائلی است که نیازمند تغییر نگاه در سیستم مدیریت اجرایی کشور و همچنین ایجاد فضایی مطلوب برای نخبگان است.
