به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از فرهیختگان، هر چند این آمار تنها مختص اعضای هیات‌علمی این دانشگاه است، ولی قطعا با شروع سال تحصیلی جدید در دانشگاه‌ها، بحث نقل و انتقال دانشجویان نیز بالا خواهد گرفت، از این رو در نظر داریم در قالب دو گزارش جداگانه به بررسی وضعیت و شرایط نقل و انتقال اعضای هیات‌علمی و دانشجویان در دانشگاه‌های کشور بپردازیم و اولین گزارش ما نیز مختص ضوابط و شرایط انتقال دانشجویان در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های دولتی است که در زیر می‌خوانیم:
در همه دانشگاه‌ها اعم از دولتی، آزاد، غیرانتقاعی و پیام نور شرایط عمومی و اختصاصی برای نقل و انتقال دانشجویان وجود دارد، شرایطی که در کلیات با هم مشترکند ولی در برخی از ماده‌ها و تبصره‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد. شاید بتوان گفت تنها دو قانون مشترک بین دانشگاه‌ها برای انتقال دانشجویان وجود دارد؛ یکی اینکه دانشجوی متقاضی حداقل یک نیمسال در واحد مبدأ ثبت‌نام کرده باشد؛ تغییر محل تحصیل دانشجو از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر تنها در همان رشته، همان دوره و همان مقطع تحصیلی امکان‌پذیر است و این نیز به‌عنوان دومین قانون مشترک بین تمام دانشگاه‌ها به حساب می‌آید و به جز این دو مورد سایر دانشگاه‌ها هر کدام شرایط خاص خود را برای میزبانی از دانشجویان یا انتقال آنها دارند. البته برخی قوانین نیز مختص برخی از دانشگاه‌هاست، مثلا قانون انتقال دانشجویان در دوره‌های خودگردان دانشگاه آزاد اسلامی به این شرح است: انتقال و میهمانی دانشجویان دوره‌های خودگردان فقط به واحدهای مجری دوره‌های خودگردان امکان‌پذیر است. انتقال در هر یک از مقاطع تحصیلی در نیمسال آخر تحصیل ممنوع است و در صورت داشتن مجوز میهمانی اخذ پایان‌نامه تنها با موافقت واحدهای مبدأ و مقصد امکان‌پذیر است.
انتقال صرفا برای پذیرفته‌شدگان با آزمون و با توجه به ضوابط امکان‌پذیر است. انتقال و میهمانی از واحد الکترونیکی (با توجه به غیرحضوری بودن تحصیل) به سایر واحدها ممنوع است. انتقال و میهمانی دانشجویان پژوهش‌محور ممنوع است. انتقال و میهمانی کارکنان و اعضای هیات‌علمی واحدهای دانشگاهی به محل خدمت ممنوع است. انتقال و میهمانی از واحدهای برون‌مرزی به سایر واحدهای دانشگاهی در داخل کشور ممنوع است و انتقال و میهمانی از واحدهای بین‌الملل تنها به واحدهای بین‌المللی امکان‌پذیر است. این قوانین مختص دانشگاه آزاد اسلامی است و در سایر دانشگاه‌ها این‌گونه نیست و دانشگاه‌های دولتی و غیرانتفاعی و پیام نور قوانین دیگری در زمینه نقل و انتقال دانشجویان دارند. یکی دیگر از تفاوت‌ها مختص دانشگاه پیام‌نور است؛ چراکه دانشجویان دانشگاه پیام نور برای میهمان شدن در مراکز و واحدهای آن دانشگاه، نیاز به کسب حداقل میانگین ندارند، در صورتی که سایر دانشجویان حداقل باید یک نیمسال تحصیلی را در دانشگاه یا موسسه مبدأ با میانگین کل حداقل 13 گذرانده باشد، بعد تقاضای میهمان شدن بدهند.
تمام دانشگاه‌ها در بحث دانشجویان ویژه یا بهتر بگوییم دانشجویانی که سرپرست خانوار هستند یا فرزند شهید یا دچار معلولیت و بیماری خاصی هستند نیز قوانینی را در نظر گرفته‌اند و در حقیقت نقل و انتقال این دسته از دانشجویان نسبت به سایر دانشجویان با سهولت بیشتری انجام می‌شود. با این حال بحث برای انتقال دانشجویان از دانشگاه آزاد اسلامی به دانشگاه‌های دولتی و برعکس در هر کدام از دانشگاه‌ها شرایط خاص خود را دارد؛ چراکه انتقال یا میهمانی دانشجویان سایر دانشگاه‌های داخل به دانشگاه آزاد اسلامی دارای پنج قانون است و مهم‌ترین آن نیز این است که دانشگاه محل تحصیل دانشجو از دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد، البته درباره شرایط نقل و انتقال دانشجویان از دانشگاه دولتی به دانشگاه آزاد اسلامی و برعکس در ضوابط دانشگاه‌های دولتی قوانینی به صراحت نیامده است.
