به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در دهه اخیر به معضل بزرگی تبدیل شده است به گونه‌ای که این فارغ‌التحصیلان با وجود مدارک دانشگاهی سطح بالا، مجبور به کار کردن در شغلی غیرمرتبط با تحصیلات خود می‌شوند و یا در شغلی به کار گرفته می‌شوند که نیازی به مدرک دانشگاهی ندارد و یک کارگر ساده نیز می‌تواند آن را به خوبی انجام دهد.
* پدیده‌ای به نام «اجاره مدرک»
شاید بتوان یافتن شغل غیرمرتبط با تحصیلات دانشگاهی و یا اشتغال به یک شغل دسته پایین را قسمت خوب و مثبت ماجرا دانست و قسمت منفی و دردناک ماجرا از آنجا آغاز می‌شود که برخی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار، نه‌تنها کاری نمی‌توانند شغلی برای خود دست و پا کنند، حتی درگیر مسائل و حواشی‌ای می‌شوند که موجب ضرر و زیان آنها می‌شود. در یکی از این حواشی که در سال‌های اخیر بسیار اتفاق افتاده است، برخی از شرکتها با درج آگهی و یا مراجعه حضوری به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، ضمن ابراز علاقه به همکاری با فارغ‌التحصیلان، آنها را متقاعد می‌کنند که مدرک دانشگاهی‌شان را در اختیار شرکت بگذارند و در ازای آن پولی را دریافت نمایند!
* شرکت با مدارک فارغ‌التحصیلان چه می‌کند؟
به فرض اگر شرکت‌های پیمانکاری قصد داشته باشند قراردادی بالای 700 میلیون تومان ببندند، برای این کار نیاز به رتبه دارند. در چنین وضعیتی اگر شرکت، افرادی را تحت عنوان «مهندس» در استخدام داشته باشد که هیچ، در غیر این صورت، تلاش می‌کنند با فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، علی‌الخصوص قشر بیکار، قرارداد ببندد و در این صورت فارغ‌التحصیل دانشگاهی ضمن در اختیار قرار دادن مدرک تحصیلی خود و عقد قرارداد به صورت صوری جزو مهندسین شرکت محسوب خواهد شد و مبلغی را دریافت خواهد کرد. معمولا مدت قراردادها در تهران یک ساله است و طی این مدت نمی‌توانید جای دیگری از مدرکتان استفاده کنید.
* چند ابهام قبل از عقد قرارداد
هرچند پیشنهاد شرکتها به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی وسوسه‌برانگیز است و آنها می‌توانند صرفا با در اختیار گذاشتن مدرکشان به پول برسند، اما قطعا اگر این فارغ‌التحصیلان می‌دانستند که شرکتها چه سواستفاده‌هایی از مدارک آنها می‌کنند، هرگز به اجاره دادن مدرک خود فکر نمی‌کردند. شاید بد نیست قبل از اینکه به فکر عقد قرارداد با این شرکتها بیفتیم از خود سوال کنیم که اینها چه شرکت‌های عمرانی و پیمانکاری هستند که 2 تا مهندس در شرکتشان ندارند؟ اصلا گیریم که با مدارک دیگران، رتبه‌شان را هم گرفتند و توانستند براساس این رتبه‌ها قراردادهای میلیونی و میلیاردی هم ببندند، حال با کدام نیروی متخصص و مهندس و تجهیزات می‌خواهند ساخت‌وساز کنند؟
* عاقبت اجاره دادن مدرک
بد نیست بدانید این شرکتها اکثراً دلال هستند نه شرکت‌های پیمانکاری حقیقی. قراردادها را هم دست دوم می کنند یعنی با مدارک تحصیلی دیگران رتبه‌های لازم را برای اخذ قراردادهای پیمانکاری به دست می آورند و بعد برای پروژه‌هایی با مبالغ بالا قرارداد می بندند و قرارداد مذکور را به شرکت های پیمانکاری حقیقی می‌فروشند! یکی از قربانیان پدیده «مدرک اجاره‌ای» در پیامی که به ادمین کانال تلگرامی «خبرنامه دانشجویان ایران» ارسال کرده بود، نوشت: «من سال 89 مدرکم رو دادم به یک شرکت ساختمانی و سال 91 مجدد باهاشون تمدید کردم سال 93 شرکت از بانک وام گرفت و چون باز پرداخت نکرد حساب‌های من مسدود شد از اون به بعد هرچی تلاش کردم برای خروج از شرکت نتونستم کاری بکنم و سال 94 بانک توسط دادگاه حکم جلب برای اعضا هیئت مدیره شرکت گرفت متاسفانه اون آقایون فراری بودن و فقط من آدرس واقعی داده بودم به ثبت شرکتها و تنهایی توی دادگاه حاضر شدم و در نهایت طبق حکم دادگاه 240 میلیون تومن بابت اصل و سود و دیرکرد وام محکوم شدم تحت هیچ شرایطی مدرک اجاره ندید حتی اگه از گرسنگی به مرگ رسیدید.»
به هر حال به نظر می‌رسد علاوه بر اینکه دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باید هشیارانه عمل کنند و اسیر تبلیغات وسوسه‌برانگیز این دست از شرکتها نشوند، از طرفی انتظار می‌رود که نهادهای نظارتی علاوه بر اینکه امور خود را با حساسیت بیشتری انجام می‌دهند، باید در زمینه آگاه‌سازی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان اقدامات بیشتری را انجام دهند.
