عدم برنامهریزی دقیق در بدنه تشکلهای دانشجویی انقلابی برای افزایش سطح آگاهی در حوزههای مختلف اعم از سیاسی، فرهنگی و دینی و نداشتن تسلط بر مطالب و مسائل کشور مهمترین نقصی است که در کنار بیتوجهی دانشجویان انقلابی به امر «توسعه مخاطبان» در محیط دانشگاه همچنان بهعنوان یکی از معضلات اساسی به یادگار مانده است.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ علی خضریان در یادداشتی درباره کارهای برزمین مانده جنبش دانشجویی نوشت: در راستای سنت هرساله دیدار دانشجویان با رهبر انقلاب که به مناسبت ماه مبارک رمضان نزدیک به دو دهه است که برگزار میشود، امسال نیز این دیدار با حضور دانشجویان و نمایندگان اتحادیههای دانشجویی برگزار خواهد شد.
اما آنچه در آستانه این دیدار به نظر میبایست از سوی فعالان دانشجویی مورد توجه واقع شود این است که با بازخوانی عملکرد یکسال گذشته مجموعه دانشجویی خود و قیاس آن با انتظارات و رهنمودهای رهبری در سال های گذشته ضمن بازخوانی مطالبات و انتظارات ایشان از مجموعه های دانشجویی، عملکرد مجموعه خود را نیز در سنجه ارزیابی قرار دهند.
در همین راستا و با توجه به این مسئله می توان عملکرد جریان دانشجویی را با دو رویکرد به ارزیابی گذاشت. یک رویکرد این است که با مرور اقدامات درست و در چارچوب مطالبات رهبری به بازخوانی آنها پرداخت و رویکرد دوم این است که با یادآوری و بازخوانی کارهای بر زمین مانده زمینه ساز اجرایی شدن آنها در سال تحصیلی آینده شد. در همین راستا نگارنده در این مسوده قصد دارد تا ضمن بازخوانی برخی از امور بر زمین مانده جبهه انقلاب در دانشگاه ها بهعنوان یک فعال سابق دانشجویی زمینه کمک به جریان دانشجویی مسلمان را فراهم آورد. در همین راستا و براساس فرمایشات رهبر انقلاب طی سال های 1393 تا 1396 چند کار بر زمین مانده جریان دانشجویی را می توان در ۸ کار اصلی بیان نمود:
۱- یکی از اصلیترین و مهمترین مسائلی که دانشگاه و جریان دانشجویی این روزها بهشدت از آن رنج میبرد، عدم ایجاد ظرفیتی برای گفتمان سازی در محیط پیرامونی و اجتماعی است که میبایست جریان دانشجویی با توجه به روحیه آرمانخواهی به مسائلی از قبیل ایجاد جامعه اسلامی و تمدن اسلامی به معنای احیای تفکر اسلام سیاسی، اعتمادبهنفس به معنای عملیاتی کردن شعار «ما میتوانیم» در دانشگاهها، زیر سؤال بردن نظامی که بر پایه رابطه سلطهگر و سلطهپذیر در دنیای مدرن بناشده، عدالتخواهی، آزادیخواهی و ایجاد دانشگاه اسلامی با توجه و مطالعه دقیق و برنامهریزیشده قرآن، نهجالبلاغه، مجموعه بیانات امام(ره) و رهبر معظم انقلاب و معارف متقن انقلاب اسلامی این آرمانها را فهرست کرده و با پیگیری آنها و گفتمانسازی در این حوزهها که هدفمند صورت میدهد، ضمن رفع یکی از نواقص اساسی خود، در تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی نیز نقشی مهم ایفا کند.
۲- باگذشت بیش از یک دهه از مطالبه مهمی همچون کرسیهای آزاداندیشی و تکرار این مطالبه از سوی رهبر انقلاب در دیدارهای متعدد با دانشگاهیان و دانشجویان همچنان آنچه در فضای واقعی دانشگاه قابللمس میباشد اینکه نه تنها چنین امری تبدیل به یک امر رایج نگردیده بلکه فهم مشترکی نیز در بدنه جریان دانشجویی نسبت به آن وجود ندارد. در این میان جالبتر آنکه در فضای امروزین دانشگاه، جریانی که روزی خود را یگانه مطالبه گر گفتمان «آزادی» میپنداشت و ازقضا امروز بخش اصلی مدیریت دانشگاه را نیز خصوصاً در عرصه مدیریت فرهنگی در اختیار دارد نیز اقدامی درخور و محسوس جهت ترویج فضای آزاداندیشی و راهاندازی عملی کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها نکرده است و حتی طی دوره حضور خود در مدیریت دانشگاه عملاً مطالبه آزادی را به سمت و سویی غیر از تقویت و ایجاد فضای آزاد و تخصصی مباحث فکری- نظری و در مستهجنترین شکل ممکن آن و خارج از شئون دانشگاه نمایان کرده است.
۳- ایجاد «جذابیت دینی» در امور فرهنگی در مقابل گفتمان ضد دینی «جذابیت بیبند و باری» در امر فرهنگ از سوی جریان مقابل جزء مسائل مهمی است که باعث شد رهبر انقلاب در رمضان سال 94 در مقام یک استاد متبحر کارگاه تشکیلات این مسئله ضروری و مهم را یادآور شوند که از هر ابزاری نمیتوان برای جذب بهره برد و البته تشکلها و مسئولان فرهنگی درون دانشگاهی و خارج از دانشگاه برای ایجاد جاذبه دستخالی نیز نیستند و ابزارهای مهمی در دست دارند از قبیل حرف نویی که از دل مطالعه بیرون آمده باشد و بتوان ریشههای آن حرف نو را در اندیشه دینی و انقلابی جستوجو کرد. یکی دیگر از ابزارهایی را که به نظر مورد غفلت جریان انقلابی در محیط دانشگاه قرارگرفته بحث ابزارهای هنری است که در عرصههای گوناگونی از قبیل تئاتر، کاریکاتور، شعر، سرود، طنز و... قابلارائه و بیان حرفهای دینی و انتقال پیامهای گفتمان انقلاب اسلامی است. باید متذکر شد که در صورت عدم ورود جدی و مؤثر در این حوزه، فضا را برای ترویج گفتمان «بیبندو باری» در امر فرهنگ باز میگذاریم.
۴- عدم برنامهریزی دقیق در بدنه تشکلهای دانشجویی انقلابی برای افزایش سطح آگاهی در حوزههای مختلف اعم از سیاسی، فرهنگی و دینی و نداشتن تسلط بر مطالب و مسائل کشور مهمترین نقصی است که در کنار بیتوجهی دانشجویان انقلابی به امر «توسعه مخاطبان» در محیط دانشگاه همچنان بهعنوان یکی از معضلات اساسی به یادگار مانده است و در صورت عدم رفع این نقیصه، جریان دانشجویی انقلابی بهمرور تأثیرگذاری خود را در محیط دانشگاه از دست خواهد داد و در ادامه نیز با خطر استحاله روبرو خواهد شد. خطری که با بررسی دقیق تاریخ جریان دانشجویی در دوران پس از انقلاب اسلامی بهدفعات میتوان بروز و ظهور عینی آن را مشاهده کرد. در آخرین نمونه آن نیز اتفاقی که در همین مدت اخیر یکساله در خصوص مسئله عدالت و عدالتخواهی در مجموعههای دانشجویی انقلابی و همچنین ادوار این تشکلها بروز و ظهور پیدا کرد، مهمترین دلیلش میتواند نشئتگرفته از همین مسئله باشد یا در نمونهای دیگر افول دفتر تحکیم وحدت در برهه پس از دوم خرداد که همه شواهد حکایت از وزیدن بادبر میل این مجموعه دانشجویی داشت، جدا از مسائل سیاسی که شاید آنها نیز خود معلولی از بنیانهای فکری این مجموعه بوده است، دارای علتی اساسی در حوزه محتوایی بوده است. که باعث میشود بخشی از این مجموعهی اسلامگرا پس از گذشت 8 سال از دولت اصلاحات در نشستی در مردادماه 84 که در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد تعریفشان را از اصلاحطلبی موافقت با همجنسبازی، همبستری دختران با مردی بیگانه و ازایندست اظهارات بداند و اجازه دهد تا سخنران این نشست هر آن فردی را که غیرازاین میپندارد را در طرفداری از اصلاحطلبی دروغگو بپندارد. اتفاقی که اگر جریان دانشجویی مسلمان امروز نیز از آن غفلت کند بدونشک در گذر زمان دچار چنین فاجعهای خواهد شد.
۵- یکی از بزنگاههای مهمی که انتظار میرفت قشر انقلابی در تشکلهای دانشجویی نسبت به آن حساسیت بیشتری نشان دهد؛ مسئله سبک زندگی بر مبنای الگوی ایرانی اسلامی است که مطمئناً نیازمند مطالعه، همفکری، عملگرایی و در ادامه بسط و گسترش آن در محیط دانشگاه و جامعه است. واقعیت این است که غرب تلاش دارد تا با گسترش سبک زندگی مختص به خود در سطح جهانی ضمن حذف هرگونه صدای ناکوک از منظر خودش، در جهت یکسانسازی جهانی و هضم ملتها در فرهنگ غربی زمینه وابستگی همیشگی ملتها را بهصورت بنیادین دنبال نماید و اینجاست که جریان دانشجویی انقلابی باید نسبتش را با مسئلهی مهمی همچون سبک زندگی که زمینه وابستگی فرهنگی که عمیقتر از اقتصادی است را مشخص نماید و ضمن توجه به این مسئله هرچه سریعتر در جهت عملیاتی کردن سبک زندگی ایرانی اسلامی گامهای اساسی بردارد.
۶- توجه به ظرفیت مهم فضای مجازی برای تشکیل جبهه در میان دانشجویان جهان اسلام از مسائلی است که با توجه به اینکه در دوران حاضر میتوان با سهولت بیشتری نسبت به گذشته، ضمن شناسایی تشکلها و جماعتهای دانشجویی مسلمان هم مرام با گفتمان انقلاب اسلامی با تأکید بر مشترکات زیادی که وجود دارد، زمینه گسترش فعالیتهای تشکلهای دانشجویی انقلابی را به بیرون از مرزها جهت تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بدنه دانشجویی در مقابله با تبلیغات گسترده دشمن در جهت ناامید کردن بدنه جوان دانشجو فراهم نمود، اما تشکلهای دانشجویی انقلابی درحالیکه همچنان به حضور بیهدف و بینتیجه خود در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی که نشأت گرفته از توهم فعالیت مؤثر فرهنگی برای دانشگاه میباشد ادامه میدهند، از این ظرفیت عظیم و تأثیرگذار غافل ماندهاند و اقدامی عملیاتی برای این امر صورت نگرفته است.
۷- همانطور که میدانیم کشور در طول سالهای اخیر درگیر جنگ نرم است. اگر بپذیریم که در این جنگ دشمن بهدنبال پیشبرد اهداف خود در یک پروژه تغییر است که مکانیسم این تغییر از درون است، باید بدانیم که دشمن برای پیشبرد اهداف خود باید یک اراده جمعی برای تغییر از درون جامعه حاصل کند. یکی از مهمترین ظرفیتهایی که میتواند اراده جمعی را بسازد، نارضایتی عمیق است. ازآنجاکه ضرورت اراده جمعی در نارضایتی عمیق براثر برداشت اجتماعی مشترک از واقعیات جامعه حاصل میشود، بد نیست بدانید واقعیت خصوصاً در شکل مدرن جوامع امروزی، دو صورت کلی دارد؛ شکل اول واقعیت به معنای فیزیکی و در دسترس است که از گذشته تا به امروز برای جوامع قابلدسترس بوده و اما شکل دوم که دنیای مدرن با توجه به گسترش دنیای ارتباطات بیش از گذشته در حال رشد بوده و حتی شکل اول واقعیت را هم بهنوعی تحت تأثیر قرار داده است، واقعیت بهعنوان درک یا احساس یا تصور از واقعیت است که الزاماً با واقعیات همخوان نیست و دشمن در پروژه جنگ نرم خود تلاش دارد با برجسته کردن مشکلات و سیاهنمایی از کشور، واقعیات کشور در حوزه کارآمدی را با چالشی اساسی مواجه کند. با توجه به این امر و اینکه فعالان تشکلهای دانشجویی انقلابی بهعنوان افسران جوان این جنگ مشغول فعالیت هستند، نباید از این حربه دشمن غافل شوند و بعضاً ناخواسته به آن کمک کنند.
جریان دانشجویی انقلابی باید با حفظ نگاه نقادانهای که در ذات خود دارد، زبان گویایی برای بیان کارآمدیهای نظام در بخشهای گوناگون باشد و خود نیز در جهت افزایش این کارآمدی فعالیت کند. این مهم میسر نخواهد شد مگر اینکه جریان دانشجویی با گذر از مسائل و معضلات مقطعی و با نگاهی کلاننگر به دستاوردهای انقلاب اسلامی بنگرد. آنوقت است که میتوان با مشاهده تواناییها، پیشرفتها و اقتدار کشور در مقابله با بزرگترین قدرتهای دنیا مانع از غلبه دشمن برای ساختن ادراکی خلاف واقعیت در جامعه شود.
۸- با توجه به اینکه باگذشت قریب به چهار دهه از انقلاب اسلامی همچنان در برخی کلیدواژههای اساسی همچون مردمسالاری دینی، استقلال، آزادی، عدالت، پیشرفت و شناخت نظام سلطه نیازمند بسط تئوریک هستیم و ازآنجاکه کلان دیدگاه انقلاب اسلامی حرکت در مسیر ایجاد یک تمدن اسلامی به معنای ایجاد زندگی مبتنی بر تعالیم الهی در زمین است و این مهم نیازمند تولید فکر و پرورش نیروی انسانی مؤثر است؛ جریان دانشجویی میتواند از بهترین ظرفیتها برای کمک به انقلاب اسلامی در این جهت باشد و با نگاهی راهبردی به آینده انقلاب اسلامی و چشماندازی که باید در مسیر آن حرکت کند، با تشکیل بستری برای جلسات فکری همراه با مجموعههای حوزوی زمینه گسترش فکر و بیان حرف نو در میدان اندیشه را فراهم کنند.
* منبع: هفته نامه دانشجویان