مدافعان دولت میگویند FATF مسیر اجرای توافقی سیاسی مانند برجام را هموار میسازد و اگر میخواهیم برجام نتیجهبخش باشد، باید مقررات این نهاد را اجرایی کنیم. عدهای دیگر هم عقب بودن چارچوبهای فعالیت اقتصادی ایران از سطوح حقوقی بینالمللی را عنوان میکنند.
به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ مدتی است جمعی از تشکل های دانشجویی در اعتراض به تصویب لوایح مربوط به FATF تجمعات پراکنده ای به خصوص در نماز جمعه شهرهای مختلف برگزار می کنند، مسئله ای که جمعه گذشته نیز به نقطه اوج خود رسید تا اهمیت این موضوع بیش از پیش شود. اما نقطه چالشی مدافعان و مخالفان FATF کجاست؟ فرهیختگان در گزارش امروز خود به این موضوع اشاره کرده است.
موافقان داخلی در کنار دولت معتقدند اگر کشور میخواهد مسیر تجارت خارجی خود را هموار سازد، باید به شرایط و مقررات نهادهای ناظر بینالمللی توجه کند؛ نهادهایی مانند گروه ویژه اقدام مالی که این روزها بحث آن بر سر زبانهاست. مدافعان دولت میگویند FATF مسیر اجرای توافقی سیاسی مانند برجام را هموار میسازد و اگر میخواهیم برجام نتیجهبخش باشد، باید مقررات این نهاد را اجرایی کنیم. عدهای دیگر هم عقب بودن چارچوبهای فعالیت اقتصادی ایران از سطوح حقوقی بینالمللی را عنوان میکنند و میگویند اگر مقررات نهادی مانند FATF مدنظر قرار گرفته و اجرایی شوند، آنگاه نظام حقوقی و مسیرهای فعالیت اقتصادی ایران روزآمد خواهد شد و به عبارتی ظرفیتهای جدیدی پیش روی کشور گذاشته خواهد شد.
بیشتر بخوانید// نه دانشجویان به تصویب لوایح «FATF » +تصاویر
در مقابل اما منتقدان نظرات دیگری دارند که عمدتا براساس یک سناریوی محتمل است. آنها میگویند نحوه خروج ترامپ از برجام متفاوت از سادهترین راهکار در دسترس او برای بههم زدن توافق بوده است؛ اینکه ترامپ میتوانسته از سازوکارهای درنظر گرفتهشده در متن برجام استفاده کند و در ادامه کار را به شورای امنیت بکشاند و از ریشه، برجام را منهدم کند، محل سوال است! چرا وقتی این مسیر باز است، ترامپ باید روشی شبه پارهکردن را دست بگیرد و از برجام، به تنهایی خارج شود؟ آنها پاسخهای ساده را رد میکنند؛ پاسخ سادهای که میگوید ترامپ از عرف و مسیرهای دیپلماتیک و هوشمندانه مطلع نیست و این کار از روی حماقت آن است. آنها سپس عنوان میکنند انتخاب این نحوه خروج از برجام برای باز گذاشتن مسیرهای فشار بر ایران در آینده بوده است، چنانکه ترامپ در این ماهها نشان داده، همواره در پی این بوده است که توافقی سختگیرانه با جزئیات دقیقتر و مدت زمان طولانیتری را بر ایران تحمیل کند. دولت ایالات متحده این روزها تلاش میکند در مسیر محدودیتهای هستهای ایران در برجام، اگر بتواند در یک توافق جدید با محوریت خود و اگر نتواند در همان برجام و با همکاری شرکای خود حداقلهایی از یک برجام منطقهای یا موشکی را بگنجاند.
بیشتر بخوانید// حقیقت خبر «تصویب FATF» چه بود؟
اگر اینگونه ماجرا تحلیل شود، علت از بین نبردن برجام در نگاه کلان آمریکاییها قابلتفسیر میشود، علاوهبر این، تاکید همزمان اروپاییها بر حفظ برجام و توامان فشار به ایران برای کاهش فعالیتهای منطقهای و فعالیتهای موشکی هم قابلارزیابی است. هم ترزا می و هم آنگلا مرکل برهههای متفاوتی تلاش کردهاند راهی برای ایجاد این فشار بر ایران پیدا کنند و از ایران بخواهند در دو حوزه یادشده فعالیتهای خود را محدود کند. از جمله این برههها میتوان به سخنرانی مکرون در جلسه اخیر شورای امنیت در نیویورک که به ریاست ترامپ برگزار شد هم اشاره کرد، تا جایی که در آن مکرون از موافقت فرانسه با نظرات آمریکا در قبال ایران سخن گفت و فقط با روشهای ترامپ به نوعی مخالفت کرد.
روی تصویر کلیک کنید
این دست منتقدان با گسترش این نگاه از علت فشارهای بیامان اروپا برای اجرای تمامی بندهای مورد مطالبه FATF از ایران رمزگشایی میکنند و با استناد به اظهارات عراقچی در مورد مشروط کردن مذاکرات به تصویب لوایح چهارگانه از سوی اروپاییها، میگویند که قبول چهار لایحه بهویژه لایحه پیوستن به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم میتواند یکی از آن اهداف غربیها یعنی برجام منطقهای را در قالب همین برجام حاضر محقق کند. سوای این سناریوها اما در ایران تلاش بر این شده آنچه از این مطالبات برای کشور خطرناک نیست به سرعت اجرایی شود. در ابتدا یعنی در زمان تصدی طیبنیا بر وزارت اقصادی در دولت یازدهم از حدود 40 مطالبه گروه ویژه اقدام مالی همگی به جز چهار مورد از سوی دولت راسا اجرایی شد و مابقی که نیاز به مصوبه مجلس داشت، طی چهار لایحه به نهاد قانونگذاری ارسال شد؛ دو لایحه پیوستن به کنوانسیونهای بینالمللی و دو لایحه برای اصلاح قانون. در مورد لایحه اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم، مجلس و شورای نگهبان به سرعت اقدام کردند و لایحه تبدیل به قانون و سپس ابلاغ شد.
در مورد دو لایحه دیگر یعنی اصلاح قانون پولشویی و پیوستن به کنوانسیون پالرمو با وجود مخالفتهای شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام با پیگیری هیاترئیسه این لوایح به صحن علنی آمد و به صورت ویژه از سوی علی لاریجانی به دستور کار مجلس اضافه شد تا پیش از مذاکرات ایران با 1+4 در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل بخشی از مطالبات اروپاییها عملی شده باشد. لایحه آخر اما جنجالبرانگیزتر از باقی موارد است. پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم که گفته میشود هیچگونه حقشرطی را نمیپذیرد و به سرعت میتواند نهتنها حمایت ایران از گروههایی مانند حزبالله لبنان را محدود سازد، بلکه خطراتی را نیز برای نیروهای مسلح رسمی ایران درپی دارد، حالا در دستور کار مجلس قرار دارد و قرار است روز یکشنبه به صحن بیاید.