دانشگاه فرهنگیان در افت‌ و خیزهای کیفیت

خبرنامه دانشجویان ایران: محمد زادمهر*// از سال 1390 که دانشگاه فرهنگیان تاسیس شد، تصمیم بر این بود ساختار جدید وکارآمدتری نسبت به تربیت‌معلم‌های سابق ارائه شود تا شاهد نسلی جدید و توانمند در میان معلمان سرزمین‌مان باشیم.

باتوجه به رشد تکنولوژی در قرن 21 و بالارفتن چشمگیر اطلاعات دانش‌آموزان نسبت به دوره‌های گذشته، دیگر دوره دو ساله و ارائه مدرک فوق‌دیپلم به معلمان پاسخگوی نظام تربیتی جمهوری اسلامی ایران در دهه پنج انقلاب نبود. بر همین اساس برای دانش‌آموختگان این دانشگاه، دوره چهار ساله با ارائه مدرک کارشناسی طراحی و آماده شد که مورد تایید وزارت علوم هم بود.

از سال 1390 به بعد و جذب دانشجو در سال‌های مختلف و ورود خروجی‌های دانشگاه به مدارس سراسرکشور کم‌کم مشکلات این دوره چهار ساله نمایان شد و متاسفانه مسئولان آموزشی و پژوهشی دانشگاه به جای آنکه به ترمیم نظام چهار ساله و چابک‌تر‌سازی آن بپردازند، در طرحی برای کاهش واحد‌های رشته‌های مختلف به‌ویژه رشته‌های علوم پایه اقدام به حذف واحد‌های تخصصی یا کاهش تعداد آنها کردند؛ به‌عنوان مثال یک درس سه واحدی به همراه یک واحد آزمایشگاه کلا به دو واحد تقلیل پیداکرد. حال باید سوال کرد چگونه استاد آن محتوای تعریف‌شده برای چهار واحد را در این زمان کم جمع‌بندی کند که ظاهرا پاسخی از سوی مسئولان داده نشده است، اما اخیرا طرحی جدید از طرف مسئولان دانشگاه ارائه شده که تیشه‌ای بر ریشه این درخت نوپای تربیت نسل جدید معلمان خواهد بود؛ طرح سه ساله شدن دوره کارشناسی دانشگاه فرهنگیان با حذف ۱۲ واحد درسی، ادغام برخی واحد‌ها در یکدیگر و گذراندن ۱۰ واحد درسی در تابستان البته درصورت تصویب در هیات‌امنای دانشگاه که احتمالا برای ورودی‌های سال بعد اجرایی خواهد شد اما در حال حاضر ابهامات این طرح بسیار زیاد است؛ از جمله اینکه با کاهش و بعضا ادغام واحدها برای تبدیل مدرک از عنوان دبیری به آموزش رشته‌های مختلف، عملا در آینده احتمال عدم ادامه تحصیل برای دانشجومعلمان در بعضی رشته‌های تخصصی وجود خواهد داشت. حال این سوال مطرح است: کدام 12 واحد قرار است حذف شوند؟ اگر قرار بر حذف واحدهای تخصصی است که فاجعه است و دیگر عملا امکان ادامه تحصیل در دانشگاه‌های مادر برای دانشجومعلمان وجود نخواهد داشت و اگر واحدهای تربیتی مدنظر است که اساسا با فلسفه دانشگاه در تضاد خواهد بود و اگر آموزش‌های ویژه معلمی حذف شوند، در آن صورت دیگر تفاوت این دانشگاه با سایر دانشگاه‌های کشور در چیست؟

در بحث ادغام واحدها، در چارت جدید ارائه‌شده از سال 1395 عملا واحدی برای ادغام وجود ندارد یا به صورت کاملا مختصر در بعضی دروس مرتبط با کار معلمی که آن هم تاثیرات منفی خود را خواهد داشت.

نکته مهم دیگر این است که درصورت برگزاری کلاس‌ها در تابستان در این سه سال، کارایی دانشگاه به‌شدت پایین خواهد آمد؛ چراکه دوری از خانواده و فشرده‌بودن دوره عملا راه به‌جایی نخواهد برد. همچنین کار فرهنگی که از باید‌های اصلی دانشگاه است باتوجه به فشردگی برنامه‌های آموزشی کم‌کم رو به زوال یا تعداد محدودی کار‌های روتین خواهد رفت.

باید گفت با ابهامات موجود طرح پیش از اجرا شکست خورده و اجرای آن نتیجه مثبتی نخواهد داشت و توجیه اینکه این طرح برای جبران کمبود نیرو در آموزش‌وپرورش است، نمی‌تواند دلیل خوبی برای کاهش کیفیت آموزشی دانشگاه فرهنگیان باشد. ضمن اینکه باید به فکر جبران کمبود نیرو در آموزشی‌وپرورش باشیم اما این جبران با کاهش کیفیت آموزشی و تربیت معلمانی با توانایی‌های پایین و تسلطی‌ اندک به موضوعات درسی و روش‌های تربیتی قطعا در سال‌های آتی مشکلات دیگری را به وجود خواهد آورد.

* دبیر روابط عمومی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان