«خبرنامه دانشجویان ایران»: علیرضا صفایی*//7 ژانویه 2015 حدود ساعت یازده و سی دقیقه به وقت محلی، صدا ی شلیک گلوله های کلاشینکف و تفنگ ساچمه ای در منطقه 11 پاریس پیچید، به دفتر یک هفته نامه طنز فرانسوی به اسم شارلی ابدو حمله تروریستی شده بود، دو فرد مسلح جلسه شورای سردبیری نشریه را هدف حمله خود قرار داده بودند، اما چرا؟
*همه چیز از اینجا شروع شد
9 سال قبل از این، این مجله کاریکاتوری از پیامبر گرامی اسلام (ص) را چاپ می کند که مسلمانان همه جهان را متاثر می کند، در سراسر دنیا مسلمانان با حضور در تظاهرات ها این اقدام را محکوم کردند، نویسندگان در این رابطه نوشتند و سخنرانان حرف زدند، حتی رئیس جمهور وقت فرانسه ژان رنه شیراک گفت: «تحریکات آشکار که می‌تواند احساسات شدید و تعصبات را شعله‌ور کند و از هر چیزی که می‌تواند به عقاید شخص دیگری آسیب برساند، به‌ویژه عقاید مذهبی، باید اجتناب شود.» در پی شکایاتی که از این مجله، دادگاه تشکیل شد و در 22 مارس 2007 نشریه از اتهامات نفرت پراکنی و نژاد پرستی تبرئه شد.
رئیس جمهور وقت فرانسه ژان رنه شیراک گفت: «تحریکات آشکار که می‌تواند احساسات شدید و تعصبات را شعله‌ور کند و از هر چیزی که می‌تواند به عقاید شخص دیگری آسیب برساند، به‌ویژه عقاید مذهبی، باید اجتناب شود.»
*تکرار حوادث
در سال های 2011 و 2012 هم همین نشریه اقدام به انتشار کاریکاتور هایی دیگر از حضرت محمد (ص) کرد، کاریکاتورهایی که بر خلاف شماره های قبل توهین آمیزتر بودند، این بار مسمانان جهان از این اتفاق خشمگین شدند، گفته می شود بهانه انتشار این کاریکاتورها، تحولات داخلی تونس و اکران یک فیلم اسلام ستیزانه در آمریکا بوده است، این بار اما فرانسوا اولاند رئیس جمهور وقت فرانسه، طی مصاحبه ای از این اقدام نشریه شارلی ابدو، تلویحا حمایت می کند، وزیر خارجه فرانسه لوران فابیوس اما از این اقدام نشریه انتقاد می کند و می گوید: « در فرانسه یک اصل آزادی بیان وجود دارد که نباید تضعیف شود، اما آیا در شرایطی که کنسولگری ها و سفارت های ایالات متحده در دنیا به خاطر اکران فیلم "جنگجویان صحرا" آماج حملات هستند، آیا روغن ریختن بر آتش کاری هوشمندانه است؟»
در پی این اقدام برخی کنسول گری ها و سفارت های فرانسه در جهان موقتا تعطیل شدند تا از حملات احتمالی در امان باشند، و دفتر اصلی نشریه در پاریس تحت محافظت پلیس قرار گرفت. سه سال بعد دو نفر به دفتر نشریه حمله مسلحانه می کنند و 12 نفر کشته و 10 نفر زخمی برجای می گذارند.
حال نشریه ای که اشپیگل در مقایسه آن با رقبای دیگرش، شوخی های آن را زمخت و بی مزه توصیف کرده بود و بارها به علت توهین به مقامات فرانسوی و عدم فروش مناسب به حالت تعلیق و نیمه تعلیق در آمده بود، در طی یک هفته از تیراژ 60 هزار نسخه ای به زبان فرانسه به تیراژ 3 میلیون نسخه رسید و در حالی به فروش رفت که مردم در صف های طولانی منتظر خرید آن بودند و همزمان با این، نشریه به زبان های مختلف ترجمه شد و تیراژ جهانی آن به نزدیک 8 میلیون نسخه رسید.
به طوری که حتی برخی روزنامه های لائیک کشور های مسلمان هم توانستند مجوز انتشار برخی کاریکاتور های این نشریه را بگیرند، حال با گذشت پنج سال از حمله به دفتر شارلی ابدو دادگاهی در فرانسه برای 13 متهم این پرونده تشکیل شده که به همین بهانه ، نشریه شارلی ابدو کاریکتور موهن خود به پیام بر اعظم را دوباره منتشر کرده است که مجددا با واکنش مسلمانان از الازهر مصر تا عراق ، ایران و اروپا شده، در طی این سال ها استدلال مدافعان این اقدام نشریه شارلی ابدو همواره اصالت آزادی بیان مطبوعات بوده، تا جایی که مکرون رئیس حمهور فرانسه، درواکنش به این اقدام مجله گفت در فرانسه آزادی بیان به حکم قانون اساسی حاکم است و این حق شامل حق کفر گویی هم می شود.
مکرون رئیس جمهور فرانسه، درواکنش به این اقدام مجله گفت: در فرانسه آزادی بیان به حکم قانون اساسی حاکم است و این حق شامل حق کفرگویی هم می شود!
رئیس جمهور فرانسه در جمله دیگر گفت صلاحیت نظر دادن در مورد تصمیمات تحریریه این نشریه را ندارد!
* اما چرا؟
آزادی افراطی علاوه بر غیرعقلانی بودن، به لحاظ کار کردی و کار آمدی نیز در نهایت به ضرر اصل آزادی تمام می شود.
در نگاه یک مسلمان قطعا تمام اقدامات توهین آمیز و نفرت پراکنانه علیه اسلام و مقدسات آن محکوم است، اما در یک جامعه که آزادی بیان شامل حق کفرگویی هم می شود چطور؟
پاسخ جوامعی مثل فرانسه به این سوال منفی است، اما این جوامع تبعات این پاسخ را نیز می پردازند، آزادی بیان به شکل رادیکال آن که در این گونه کشور ها مرسوم است باعث تکانه های شدیدی در این کشورها شده، به عنوان مثال آمار ها می گویند در سال هایی که افراطی گری داعش و دیگر گروه های تروریسیتی، بر خاورمیانه سایه افکنده بودند، بیشترین جذب از کشور های اروپایی در این گروهک ها مربوط به کشور فرانسه بوده است که به گفته تحلیلگران این مسئله نوعی واکنش به سال ها نفرت پراکنی آزادانه و افراطی علیه دین و معنویت دینی است، در یک عبارت می توان اینطور جمع بندی کرد که، آزادی افراطی علاوه بر غیر عقلانی بودن، به لحاظ کار کردی و کار آمدی نیز در نهایت به ضرر اصل آزادی تمام می شود، به اقدامات مقابل طرفین طرفین به شکل افراطی دامن می زند تا جایی که می توان گفت افراطی گری از افراطی گری تغریه می کند.
*قائم مقام تشکیلات و دبیر سیاسی انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه شاهد
