به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ "پیشاپیش پیروزی شنبه و یکشنبه را به ملت ایران تبریک میگویم." این جمله ای است که حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در جلسه هیئت دولت مورخ ۲۶ شهریور بیان کرد.
وی خاطرنشان کرد: "ملت ما کاملا حواسشان جمع باشد، روز شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه آمریکا است. کانالهای ضدایرانی خارج از کشوربرای خودشان خبر درست نکنند و بگویند آمریکا ادعایی کرده و یک ماه هم صبر کرده بنابراین میتواند از این مکانیسم استفاده کند. اصلا مکانیسمی شروع نشد که به نتیجهای برسد."
حسن روحانی یادآور شد: "همانطور که ایستادگی ملت ایران در دفاع هشت ساله را به ملت ایران تبریک میگویم، پیشاپیش پیروزی شنبه و یکشنبه هفته آینده را نیز به ملت ایران تبریک میگویم."
حسن روحانی و وعدهای دیگر!
این سخنان روحانی درجلسه هیئت دولت واکنش های زیادی را در سطح جامعه ایجاد کرده است. بسیاری از رسانه ها در تحلیل سخنان رئیس جمهور ایران به دنبال این هستند که چه پیروزی روزهای شنبه و یکشنبه در انتظار مردم ایران خواهد بود.
شاید درحال حاظر تنها یک خبر از کاهش تورم های اقتصادی بتواند مردم را خوشنود کند. اما با بررسی و تحلیل سخنان روحانی در جلسه هیات دولت به این نتیجه می رسیم که به احتمال قوی این پیروزی در زمینه سیاست خارجه و درراستای درخواست آمریکا مبنی برعملی شدن مکانیسم ماشه خواهد بود. اما شاید این گونه وعده های حسن روحانی برایمان کمی آشنا باشد. دراواسط مرداد ماه 99 بود که در جلسه هیات دولت، روحانی، وعده یک گشایش اقتصادی را به ملت داد، اما بلافاصله بعد از این وعده، قیمت ارز و طلا ترمز برید و نجومی بالا رفت و درمقابل شاخص کل بورس در سرازیری سقوط قرار گرفت. این طرح که با هدف تامین مالی دولت از سوی قوهمجریه تدوین شده بود به بیان دولتیها مربوط به پیشفروش قطعی نفت بود که البته هنوز جزئیات و مکانیزم اجرایی آن مشخص نشده است.
همانطور که گفته شد، این ادعا از طرف روحانی و مواردی که پس از آن اظهارات، برای قیمت های ارز، طلا و شاخص بورس اتفاق افتاد، واکنش های زیادی را در فضای مجازی به دنبال داشت که در ادامه به چند نمونه از آن ها اشاره میکنیم:
اما پس این ماجرا و صحبت های روحانی در 26 شهریورماه 99، مبنی بر پیروزی ملت ایران، دوباره شاهد حجم زیادی از واکنشهای فعالان مجازی نسبت به این اضهارات هستیم، بسیاری با یادآوری سخنان یک ماه پیش روحانی، این سخنان را به منزله فعال سازی آژیر خطری دوباره در ایران می دانند، که باید به محلی امن پناه ببرند. در ادامه نیز چند مورد از این نمونه واکنش ها در فضای مجازی را ملاحظه می کنید:
شاید اندکی تحلیل و تحقیق درباره سخنان حسن روحانی و اینکه در یک ماه گذشته چه اتفاقاتی افتاده است، بتواند ما را در بررسی و تبیین این وعده رئیس جمهور ایران و همچنین میزان عملی شدن آن کمک کند.
مکانیسم ماشه چقدر امکان اجرایی شدن دارد؟
ساعت 8 شب شنبه به وقت واشنگتن که مصادف با حدود ساعت 3 بامداد یکشنبه در تهران خواهد بود، زمانی است که به زعم آمریکا طیفی از تحریمهای سازمان ملل علیه ایران احیا خواهد شد. به چه طریق؟ از طریق مکانیسم ماشه که واشنگتن سی روز قبل یعنی اواخر مرداد گذشته فعال کردن آن را اعلام کرد. آمریکا در رفتاری متناقض در حالی که خود را عضو برجام نمیداند، لذا هیچ یک از مراحل فوق را هم طی نکرده است، فقط به بند آخر آن سازوکار متوسل شده است؛ بدین شکل که حدود یک ماه قبل شکایت خود را در باب اتهام " تخلف " ایران از توافق برجام، تسلیم شورای امنیت سازمان ملل کرد. جالب آنکه ترامپ و پمپئو وزیر خارجه آمریکا عنوان "فعال کردن مکانیسم ماشه" را برای این اقدام خود انتخاب کردنداین در حالی است که کشور خود را عضو برجام نمیدانند. در همین راستا یکشنبه، روزی است که به زعم آمریکا قرار است مهلت قانونی 30 روزه پیشبینی شده در برجام به پایان برسد و آرزوی ترامپ برای بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه ایران محقق شود. اما آیا این گونه خواهد شد؟
همان گونه که روحانی نیز در جلسه هیات دولت پیشبینی کرد اوایل هفته پیش رو، قطعا روز پیروزی رئیس جمهوری آمریکا نخواهد بود. چرا که ترامپ این روزها تنها است و سایر اعضای دائم شورای امنیت، یعنی انگلیس، فرانسه، چین و روسیه که به همراه آلمان عضو برجام هستند، نشان دادهاند که با او همراه نشدهاند.
کشورهای اروپایی عضو برجام سهشنبه گذشته و در پی انتشار گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی هستهای درباره فعالیت هستهای ایران بیانیهای صادر کردند. آنها در این بیانیه بار دیگربر لزوم یافتن راه حلی دیپلماتیک برای حفظ و تداوم برجام تاکید کردند.
پیش از این نیز نمایندگان اعضای باقی مانده کمتر از 20 روز قبل یعنی اول سپتامبر، در قالب کمیسیون مشترک گردهم آمدند و همگی ضمن مخالفت با فعال شدن مکانیسم ماشه توسط آمریکا، به اتفاق بر عزم و اراده خود برای حفظ توافقنامه هستهای برجام تاکید کردند. وزیران خارجه سه کشور اروپایی نیز اقدام آمریکا را مغایر با تلاشهایشان برای حفظ توافق هستهای اعلام کرده و گفتند به همین دلیل نمیتوانند از آن "مکانسیم ماشه"، پشتیبانی کنند.
واضح است که دولتمردان آمریکایی این روزها با تاکید بر مکانیسم ماشه به دنبال تحریک هرچه بیشتر ایران برای خروج از برجام هستند. اما همان طور که روحانی نیز تاکید کرد اصلا مکانیسم ماشهای شروع نشده که بخواهد شنبه یا یکشنبه به نتیجه برسد برای همین آمریکا در ترفند استفاده از "مکانیسم ماشه" شکست خورده؛ همان طور که 25 مرداد 99 نیز موفق نشد قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را به تصویب اعضای شورای امنیت برساند چرا که فقط آمریکا و جمهوری دومنیکن به عنوان دو عضو شورای امنیت سازمان ملل به این قطعنامه رای مثبت دادند و یازده عضو دیگر رای ممتنع دادند؛ چین و روسیه نیز همانطور که پیشبینی میشد به آن رای مخالف دادند.
در حال حاضر نیز ریاست دورهای شورای امنیت را اندونزی بر عهده دارد و درخواست آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه به سفیر این کشور در سازمان ملل ارائه شده است. هرچند با قطعیت نمیتوان گفت شورای امنیت با در خواست آمریکا چه برخوردی میکند اما با توجه به رای ممتنع ۱۱ عضو شورای امنیت به قطعنامه چندی قبل امریکا برای تحریم تسلیحاتی ایران و هم اینکه کشورهای باقیمانده در برجام خروج یک جانبه ترامپ از برجام را توهین به قواعد بینالمللی میدانند؛ لذا دو گمانه توسط ناظران سیاسی مطرح است؛ یکی مخالفت صریح با درخواست آمریکا و دیگری مسکوت گذاشتن آن. از این منظر است که میتوان گفت شنبه و یکشنبه آینده روز شکست آمریکا و روزی برای یک پیروزی بزرگ برای ایران خواهد بود.