به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از آنا، از حدود ۴۰ سال پیش مناقشه بر سر مالکیت منطقه قره‌باغ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان موجب تنش در منطقه شده است. گرچه از منظر حقوق بین‌الملل قره‌باغ بخشی از جمهوری آذربایجان است، اما در کنترل اقوام ارمنی قرار دارد.
ارمنستان درباره بخش‌هایی از خاک ترکیه ادعای ارضی دارد و معتقد است منطقه‌ای که به‌عنوان «ارمنستان غربی» شناخته می‌شود، متعلق به ایروان است. ارمنستان همچنان مدعی است ترک‌های عثمانی در سال ۱۹۱۵ میلادی ۱,۵ میلیون ارمنی را قتل‌عام کرده‌اند که آنکارا قبول ندارد و چنین اختلافاتی همچنان میان دو طرف وجود دارند. علاوه بر این، برخی کشورها که در کنار رژیم صهیونیستی حضور دارند، از ارمنستان حمایت کرده‌اند و قتل‌عام را به رسمیت شناخته‌اند.
دو ماه پیش در درگیری‌های مرزی دست‌کم ۱۶ نفر کشته شدند و بزرگ‌ترین تظاهرات سال‌های اخیر در باکو، پایتخت آذربایجان انجام شد و تظاهرکنندگان خواستار بسیج کامل نیروها و بازپس‌گیری کامل منطقه از ارمنستان شدند. در مناقشه اخیر نیز جدایی‌طلبان ارمنستان در منطقه تحت کنترل خود حکومت نظامی برقرار کردند و از همه مردان خواسته‌اند برای جنگ بسیج شوند.
مقام‌های ایروان و باکو اظهارات تحریک‌آمیز علیه یکدیگر را از اوایل هفته جاری کلید زدند. پس از آنکه «نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان درباره خطر جنگی تمام‌عیار با جمهوری آذربایجان هشدار داد، «الهام علی‌اف»، رئیس‌جمهور آذربایجان ابراز امیدواری کرد «اشغال ۳۰ ساله» قره‌باغ پایان یابد. این جنجال‌ها باعث شد شاهد نخستین راکت‌پراکنی‌ها و هدف قرار دادن تانک‌ها و پهپادها و کشته و زخمی شدن غیرنظامیان از هر دو طرف باشیم. دو کشور درگیری‌های خود را بر سر منطقه مورد مناقشه «نوگورنو قره‌باغ» انجام می‌دهند که کنترل آن در دست ارمنستان است.
در این میان مقام‌های منطقه خودمختار «نوگورنو قره‌باغ» می‌گویند ده‌ها نظامی کشته و بیش از یکصد نفر زخمی شده‌اند. آذربایجان نیز کشته شدن عده‌ای ازجمله پنج عضو یک خانواده و زخمی شدن بیش از ۲۰ نفر را اعلام کرده است. این در حالی است که روسیه خواستار خویشتنداری دو طرف شده است، ولی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور و دیگر مقام‌های ترکیه در اظهاراتی تحریک‌آمیز اعلام کردند با تمام قوا از جمهوری آذربایجان حمایت می‌کنند. این موضع‌گیری‌ها در حالی مطرح می‌شوند که ترکیه مدت‌هاست از آذربایجان حمایت می‌کند و ارمنستان را به تجاوزگری متهم کرده است.
نزاع تا چه زمانی ادامه دارد؟
به باور بسیاری از تحلیلگران منطقه، مشکلات قره‌باغ مشکلاتی نیستند که دامنه‌دار باشند و دو ماه پیش، آوریل ۲۰۱۶ (اردیبهشت ۱۳۹۵) و در بازه‌های زمانی مختلف چنین تقابل‌‌ها و منازعاتی میان دو طرف رخ داده و درنهایت به آتش‌بس ختم شده است. علاوه بر این، روسیه به‌دلیل اینکه تمایل دارد بر جمهوری آذربایجان تسلط داشته باشد تمایلی به ادامه یافتن مناقشه ندارد.
این در حالی است که شب گذشته(چهارشنبه) امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه آنلاین با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود درباره دور جدید تنش‌های نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ صحبت کرد.
مکرون و پوتین به صورت مشترک از آذربایجان و ارمنستان خواستند فوری به درگیری‌ها در قره‌باغ پایان دهند.
«شعیب بهمن»، کارشناس امور آسیای میانه و قفقاز در گفتگو با خبرگزاری آنا گفت: این مناقشه‌ها برای مدت طولانی ادامه نخواهند یافت، ولی اصل مناقشه در بلندمدت ادامه می‌یابد. در حال حاضر به نظر می‌آید هیچ یک از بازیگران صاحب‌‌نفوذ در مناقشه به جز ترکیه، رژیم صهیونیستی و تا حدی عربستان به تداوم مناقشه تمایلی ندارند. در اوضاع کنونی روس‌ها، ایران و طرف‌های اروپایی به هیچ‌وجه به تداوم درگیری‌ها در چنین سطحی تمایل ندارند. پیش‌بینی می‌شود درگیری کنونی نیز مانند درگیری‌های پیشین در مدت زمان کوتاهی متوقف شود، ولی قاعدتاً مناقشه همچنان ادامه خواهد یافت.
شعیب بهمن، کارشناس امور آسیای میانه و قفقاز
وی افزود: بازیگران صاحب‌‌نفوذ منطقه با مشکلات ناشی از همه‌گیری کرونا مواجه هستند و دلیلی نیز برای گسترش مناقشه نمی‌بینند، زیرا در راستای منافع‌شان نیست. به‌عنوان نمونه، روسیه در جبهه‌های مختلف با کشورها درگیر است و تمایلی ندارد که جبهه جدیدی باز شود. همچنین کشورهای اروپایی با مشکلات اقتصادی بسیار زیادی به‌ویژه بعد از شیوع کرونا مواجه شده‌اند. آمریکا درگیر انتخابات ریاست جمهوری است و قاعدتاً از وقوع درگیری جدید استقبال نمی‌کند، زیرا می‌تواند بر انتخابات آمریکا تأثیرگذار باشد. سیاست رسمی جمهوری اسلامی ایران نیز همواره بر مذاکره میان طرف‌ها بوده است.
شدت گرفتن تنش‌های لفظی میان مقام‌های آذربایجان و ارمنستان از سویی و دیگر طرفهایی که خود را وارد مناقشه کرده‌اند از سوی دیگر باعث شده است نگرانی‌هایی در زمینه دامنه‌دار شدن درگیری‌ها به‌وجود آید. بهمن دراین‌باره تأکید کرد: احتمال آنکه چنین درگیری‌ای بخواهد گسترش یابد، خیلی زیاد نیست. علاوه بر این، روسیه و ترکیه در حال حاضر تمایل ندارند وارد رویارویی با یکدیگر شوند. اگر روابط ترکیه با غرب را مرور کنیم متوجه می‌شویم ترکیه از سوی کشورهای غربی در انزوا قرار گرفته است. همچنین آمریکا به‌دلیل خرید سامانه‌های دفاعی «اس۴۰۰» از روسیه زیر فشار قرار گرفته است و روابط خوبی با غرب ندارد. قاعدتاً ترکیه نیز تمایل ندارد بخواهد روابط خود را با مسکو خراب کند.
وی گفت: روس‌ها دارای پرونده‌های مشترکی با ترک‌ها هستند که یکی از موارد آن در سوریه است و آن‌ها نیز تمایل ندارند بخواهند وارد مناقشه جدی با ترکیه شوند. دو کشور در داخل لیبی نیز با وجود اینکه در دو جبهه مخالف قرار گرفته‌اند، ولی واقعیت این است که در حال مذاکره هستند و در هفته‌ها و ماه‌های گذشته چندین دور مذاکرات جدی میان دو کشور انجام شده است.
