به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» کریم غیور پژوهشگر حقوق و اندیشه سیاسی در گفتوگو با خبرنگار خبرنامه دانشجویان ایران گفت: مدت ها است که به طور سنتی توسط کشورهای موسوم به جهان اول، رویایی فروخته می شود و مردمانی به دنبال آن رویا به راه می افتند و پدیده مهاجرت به این کشورها رونق می گیرد. اما نیاز به گذشت مدت مدیدی نیست تا خریداران رویا متوجه شوند که این رویا متعلق به بخش خاصی از شهروندان خود آن کشورها است و نه حتی تمام شهروندان آن ها، چه برسد به مهاجرانی تازه وارد.
مردمان مهاجر، یا در شرایط سخت مهاجران در جامعه آن کشورها یا لخت و صریح تر ، در کمپ های غیر انسانی پناهجویان از این تدلیس فروشندگان رویا مطلع می شوند. آن جا است که همه می فهمند که باد با خود همیشه بوی گل نمی آورد و بوی حقوق بشر و رفاه و آرامش تبلیغ شده، دیگر به مشام نمی رسد و سوال پیش می آید که پس چه شد، رعایت حقوق بشر توسط مولفان و مبلغان آن؟
پارادایم مدرن در اصول و احکام خود دچار تزاحم است.
«تزاحم» اصطلاحی است در علم اصول. که معنای آن وجود ناسازگاری در اجرای هم زمان دو حکم است. هردو حکم واجب است یا هردو حرام است اما در اجرا قابل جمع نیستند همچون تلاش برای نجات دو انسان در حال مرگ از آتش که واجب است ولی تنها امکان نجات یکی از آن ها وجود دارد.
کریم غیور در ادامه افزود: پارادایم مدرن که جهان امروزی ما را ساخته است مضاف بر این که در بسیاری از احکام و اصول خود دارای تعارض(تنافی در مقتضای خود) است ،در بسیاری دیگر به وضوح دارای تزاحم است. وضعیت پناهجویان به کشورهای غربی که مردمانی از ملل و ادیان مختلف در میان آنان قراردارند، مدت ها است که مسئله ای را از میان کتب و مقالات به ذهن بسیاری از مردم عادی کشانده است. چه نسبتی میان «حقوق بشر» به عنوان فرزند مدرنیته با وضعیت این چنینی چند میلیون انسان وجود دارد؟ وضعیتی که مسلمان نشنود و کافر نبیند.
وضعیتی که این مردمان را در گند و فاضلاب و مرض و تجاوز و بی مهری انداخته است و راه پس و پیش را بر آنان بسته است. گویا بخشی از پاسخ در تزاحم اصول و احکام مدرنیته است. تزاحم «کاپیتالیسم» با «حقوق بشر» و در این تزاحم، در عمل، مدرنیته و‌جهان آن،کاپیتالیسم را انتخاب کرده است و حقوق بشر را تنها در مواضعی که خدشه ای به سرمایه و هژمونی مستبدانه غرب وارد نمی کند،صرفاً جهت کسب وجاهتی گذرا از جعبه ابزار سیاست ورزی خود به کار می گیرند.
غیور ادامه داد: اهل بخیه خوب می دانند که هر سیستمی در حل معضل تزاحم، آن طرفی را انتخاب می کند که با کلیت سیستم او هماهنگ تر است.بله! به همین علت است که انسان ها در جهان مدرن غربی، پیش از آنکه انسانِ صاحب حقوق بشر باشند،نیروی کاری هستند که باید چرخ تولید انباشت سرمایه مازاد را به راه اندازند.لذا اگر کشوری در غرب،مهاجرانی را می پذیرد بدان جهت نیست که آن مهاجر، در انسانیت خود موفق تر است بلکه بدان جهت است که نیروی کار بهتری است و بس. بنابراین مهاجرانی که نیروی کار متخصصی هستند یا ثروتی جهت سرمایه گذاری دارند را می پذیرد و افرادی که فاقد این مشخصات هستند را پناهجو می نامد و آن ها را در ذلیلانه ترین وضعیت قرار می دهد و رها می کند، تفاوتی هم ندارد که وضعیت اسف بار آن مهاجر معلول آتش جنگ دولت غربی باشد یا نباشد، بلکه تنها امر مهم این است که مهاجران را بازاری از عرضه نیروی کار جوان و متخصص و دارای سرمایه می دانند که باید مفیدترین ها برای تولید سرمایه از میان آن ها انتخاب شوند.
حتی سیاست نسبتا بازتر برخی از دولت های اروپایی در خصوص مهاجرین به جهت جلوگیری از وقوع بحران های اقتصادی آینده آن دولت ها است. چنانکه دولت آلمان اگر اقدام به جذب نیروی کار جوان از میان مردمان مهاجر نکند در ده سال آینده طبق بررسی های انجام شده ،نیروی کار آلمان به یک ششم امروز میرسد و حدود ۸/۷ میلیون نفر خواهد بود و از سوی دیگر بازنشستگان افزایش خواهند یافت و دولت توان پرداخت این هزینه ها را نخواهد داشت و لذا دولت آلمان بیش از سایر کشورهای اروپایی مهاجر پذیرفت، در حالی که فی الواقع در پی حل بحران اقتصادی پیش روی خود بود ،در کنارش هم به عنوان سود مازاد از این تجارت مهاجران، ژست حقوق بشری هم به افکار عمومی فروخت . نکته جالب تر هم این است که با همه این منافع از سیل مهاجران،غربی ها این سیل مهاجرت را «بحران» می نامند.
این پژوهشگردر آخر تصریح کرد که نباید تعجب کرد چرا که بحران نامیدن سیل مهاجران به غرب نیز، ناشی از سیاست سوداگرانه آن ها است .غربی ها ، مهاجران را «بحران» می خوانند تا راه را هم برای گزینش گری نیروی کار مناسب از میان مهاجرین باز کنند و هم مشروعیتی بسازند برای ساخت کمپ های پناهجویی غیرانسانی.
اما تمام این وضعیت، به طور کلان، ناشی از جهانی است که مدرنیته غرب برای مردمان مهاجر ساخته است ، مردمانی که به امید در باغ سبز از گوشه ای از جهان مدرن به گوشه ای دیگر از جهان مدرن در حال گریزند ولی نمی دانند که راه گریزی نیست و در اینجا است که باید دانست راه زندگی در ماندن است و ساختن جهانی متفاوت از جهان مدرن، در سرزمینی که همانند همه جهان مفتوح مدرنیته است اما در تکاپوی عبور از مدرنیته و بزرگترین شروع برای عبور از آن، تغییر در علتی است که چنین مکان هایی را می سازد مثل تعیین معیارهایی متفاوت برای انتخاب های ما، همچون کمک به انسان ها و کشورها نه به علت تولید سرمایه بیشتر برای ما بلکه به علت کرامت انسانی ولی نه با خط کشِ حقوق بشر مدرن بلکه با نظام ارزش گذاری الهی و اینجاست که بارقه های امید نمایان می شود و آرزوی نبود چنین شرایطی برای انسان ها به هدفی شاید دست یافتنی تبدیل می گردد.
*گزارش از علی پارسا
