به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یکی از بزرگترین مشکلات جوانان( پسران) در ایران در حال حاظر معضل سربازی هست. درحال حاضر افرادی که به خدمت سربازی می‌روند یا کار خود را از دست می‌دهند یا اصلاً کاری ندارند که بخواهند آن را رها کرده و به خدمت سربازی بروند. اکثر جوانان بعد از دوران دانش‌‌آموزی به دانشگاه می‌روند و در کنار تحصیل مشغول به کار می‌شوند و برای اینکه کار خود را از دست ندهند، ادامه تحصیل می‌دهند تا بتوانند با استفاده از معافیت تحصیلی کار خود را ادامه دهند، لذا برخی از جوانان امروزی برای فرار از خدمت سربازی تحصیل را در مراتب بالا دنبال می‌کنند و چشم امیدشان به تغییر قانون خدمت سربازی است.
قانون سربازی در ١٠٦ کشور دنیا حذف شده است و در بسیاری از کشور‌ها در حال حذف شدن است و در بین این ١٠٦ کشور، هم کشور توسعه یافته و هم در حال توسعه و کشورهای فقیر دیده می‌شود و به گروه خاصی محدود نیست.
اما طی چند روز گذشته مسئله سربازی و 24 ماهه شدن آن دوباره داغ و سر زبان‌ها افتاده است. بسیاری از جوانان، موضوع خدمت سربازی را عاملی برای فرار بسیاری از جوانان به خارج از کشور می‌دانند وبسیاری دیگر اما این موضوع را عاملی می دانند که بسیاری از جوانان روی به ادامه تحصیل بدون بازده آورده وصرفا برای نرفتن به سربازی، رشته ای را در کارشناسی ارشد و حتی دکتری انتخاب و مشغول تحصیل می شوند درحالیکه به رشته مورد نظر هیچ علاقه ای ندارند. والبته همین موضوع عامل بسیار مهمی در مدرک گرا شدن نظام آموزشی کشور شده است.
۱. کشور‌هایی که سربازی اجباری ندارند مثل آرزانتین، کانادا، امارات، امارات متحده عربی و ایالات متحده آمریکا، مقدونیه، کویت و آلمان. (۱۲۳ کشور، ۶۱%)
۲. کشور‌هایی که سربازی اجباری یک سال و یا کمتر دارند مانند فنلاند، آذربایجان، اتریش روسیه، تایوان، ترکیه و سوئیس. (۲۴ کشور، ۱۱%)
۳. کشور‌هایی که صرفا در امور مدنی یا به صورت نظامی غیر مسلح سربازی دارند مثل آنگولا، اسپانیا و قبرس. (۷ کشور، ۴%)
۴. کشورهای که سربازی انتخابی دارند مانند اندونزی، تایلند، مالزی و سنگال. (۱۴ کشور، ۷%)
۵. اسامی کشور‌هایی که از ترکیب نیرو‌های داوطلب و اجباری استفاده می‌کنند مانند رژیم اشغالگر قدس، ساحل عاج، سنگاپور، سودان، فیلیپین، کره جنوبی، کلمبیا، گرجستان، گابون، مالی و موریتانی. (۱۵ کشور، ۸%)
۶. کشور‌هایی که سربازی اجباری ۱۸ ماه و یا بیشتر، غیر انتخابی و همراه با به کار گیری در امور عملیاتی نظامی دارند به مانند جمهوری اسلامی ایران، ارمنستان، کره شمالی و مصر. (۱۷ کشور، ۹%)
در ادامه قصد داریم قوانین و شاخه‌های نظامی چند کشور مهم را در حوزه سربازی بررسی کنیم؛
روسیه
شاخه‌های نظامی: نیروی‌های زمینی، دریایی، نیروی هوایی
سن و مدت خدمت نظامی: روسیه ترکیبی از نیرو‌های به خدمت گرفته شده اجباری و قراردادی را در سیستم نظامی خود دارد. سن خدمت نظامی ۱۸ تا ۲۷ سال است. مردان در سن ۱۷ سالگی برای خدمت سربازی نام‌نویسی می‌کنند طول مدت خدمت سربازی اجباری دو سال است. در پایان سال ۲۰۰۵، ۳۰ درصد پرسنل ارتش روسیه را نظامیان قراردادی تشکیل می‌دادند. طبق برنامه‌ریزی تا سال ۲۰۱۰، ۷۰ درصد نیرو‌های مسلح روسیه را نیرو‌های داوطلب و مابقی از نیرو‌های خدمت اجباری تشکیل شده اند.
نیروی انسانی قابل استفاده برای خدمت نظامی: مردان بین سنین ۱۸ تا ۴۹، زنان بین سنین ۱۸ تا ۴۹
خدمت سربازی اجباری توسط دیمیتری میلیوتین در سال ۱۸۷۰ به امپراتوری روسیه وارد شد. طول مدت خدمت اجباری در فدراسیون روسیه دو سال است که اکثر روس‌ها به طرق مختلف از انجام آن اجتناب می‌ورزند.
اغلب روش‌های مورد استفاده در اجتناب از خدمت سربازی عبارت است از تحصیل در دانشگاه یا مشابه آن. افرادی که تا مقاطع فوق لیسانس یا دکترا ادامه تحصیل دهند خدمت سربازی اجباری ندارند.
ایالات متحده آمریکا
ایالات متحده آمریکا به طور متناوب از خدمت وظیفه استفاده کرده است. برای مثال در سال ۱۸۶۳ فراخوان نیرو‌های وظیفه باعث ایجاد شورش‌های نیویورک شد.
بعد‌ها و در سال ۱۹۱۷ که ایالات متحده وارد جنگ جهانی اول شد دولت این کشور از فراخوان خدمت وظیفه استفاده کرد. نخستین دوره خدمت وظیفه در زمان صلح نیز با لایحه‌ای به نام خدمت و آموزش انتخابی در سال ۱۹۴۰ برگزار شد. خدمت وظیفه فعال (فراخوان) در سال ۱۹۷۳ در این کشور به پایان رسید.
هم‌اکنون از پسرانی که در سنین بین ۱۸ تا ۲۴ سال قرار دارند خواسته می‌شود در نظام خدمت انتخابی ثبت‌نام کنند. هدف این خدمت «فراهم آوردن نفرات کافی برای نیرو‌های مسلح در شرایط اضطراری است» و هدف دیگر آن نظام سلامت فردی کارکنان است.
از دیگر اهداف این طرح ایجاد برنامه‌ای برای فرمان‌شکنان وجدانی است تا آن‌ها نیز بتوانند در خدمات جایگزین کار کنند. از سال ۱۹۸۶ تا به حال هیچ‌کس به خاطر تخطی از قوانین نظام وظیفه کشته نشده است.
زنان نمی‌توانند در خدمت انتخابی آمریکا ثبت‌نام کنند اما این اختیار را دارند تا به عنوان داوطلب به ارتش بپیوندند.
جمهوری خلق چین
خدمت وظیفه از زمان تأسیس جمهوری خلق چین در سال ۱۹۴۹ در تئوری وجود داشته است. با این حال به دلیل جمعیت کلان چین و وجود داوطلبان زیادی که تقاضای ورود به ارتش این کشور را دارند، تا به حال فراخوان خدمت اعلام نشده است.
خدمت وظیفه در ماده ۵۵ قانون اساسی چین این طور تقدیس شده است: «وظیفه مقدس هر شهروند جمهوری خلق چین است که از میهن مادری خود در برابر حملات دشمنان دفاع کند. وظیفه افتخارآمیز هر شهروند جمهوری خلق چین انجام خدمت نظامی و عضویت در نیرو‌های مقاومت است.»
مبنای حقوقی فعلی خدمت وظیفه، قانون نظامی مصوب سال ۱۹۸۴ است که این طور بیان می‌کند که خدمت نظامی، وظیفه «تمام شهروندان بدون تمایز نژادی (..) و گرایش مذهبی» است.
این قانون از زمانی که تصحیح شده به حالت اجرا در نیامده است. خدمت نظامی معمولاً در نیرو‌های مسلح عادی انجام می‌شود، اما قانون سال ۱۹۸۴ اجازه اجرای خدمت وظیفه تحت عنوان نیرو‌های احتیاط را نیز داده است.
ساکنان هنگ‌کنگ و ماکائو از سال ۱۹۹۷ و ۱۹۹۹ از عضویت در ارتش منع شده‌اند.
آلمان
شاخه‌های نظامی: نیرو‌های مسلح فدرال، ارتش، نیروی دریایی (شامل شاخه دریایی رزم هوایی) نیروی هوایی، خدمت پشتیبانی مشترک، خدمت پزشکی مرکزی.
سن و مدت خدمت نظامی: ۱۸ سال سن و مدت ۹ ماه برای خدمت اجباری نظامی
نیروی انسانی قابل استفاده برای خدمت نظامی:مردان بین سنین ۴۹-۱۸، زنان بین سنین ۴۹-۱۸ سال
خدمت سربازی اجباری در کشور آلمان به مدت ۹ ماه برای مردان است. زنان نیز می‌توانند بطور داوطلبانه در خدمت سربازی شرکت نموده و کاری تقریبا مشابه مردان انجام دهند. افرادی که به دلایل خاص قادر به خدمت در ارتش نیستند، می‌توانند درخواست خدمت اجتماعی (به مدت ۹ ماه) بدهند که معمولا با درخواستشان موافقت می‌شود. برخی انتخاب‌ها مربوط به امداد خارجی است که حداقل ۱۸ ماه به طول می‌انجامد. صرف نظر از برخی استثنائات، خدمت نظامی در آلمان برای تمامی مردان بین سنین ۲۳-۱۸ سالگی اجباری است.
کره جنوبی
شاخه‌های نظامی: ارتش، نیروی دریایی، نیروی هوایی پلیس ملی دریایی (گارد ساحلی)
سن و مدت خدمت نظامی: ۳۰-۲۰ سال سن برای خدمت اجباری نظامی، مدت خدمت اجباری ۲۸-۲۴ بسته به خدمت در هریک از شاخه‌های نظامی، حدود ۴.۰۰۰ زن بصورت افسران کادر خدمت می‌کنند که تقریبا ۲.۳ درصد کل افسران را شامل می‌شود. از سال ۱۹۵۰ زنان در هفت شاخه نظامی خدمت می‌کنند که شامل پیاده نظام، به غیر از توپخانه، ضد هوایی و دادگاه نظامی.
نیروی انسانی قابل استفاده برای خدمت نظامی: مردان بین سنین ۴۹-۲۰، زنان بین سنین ۴۹-۲۰ سال.
.jpg)
خدمت سربازی اجباری در کشور کره جنوبی به مدت ۲۷-۲۴ ماه است. افرادی که به دلایل خاص قادر به خدمت در ارتش نیستند، به زندان فرستاده می‌شوند. گزارشات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد شهروندان کشورهای دیگر مجبور به خدمت در ارتش کره جنوبی هستند. طبق قانون کره جنوبی عنوان شهروند به کسی تلقی می‌شود که نامش در سرشماری خانواده‌های کره‌ای وارد شده باشد. اگر مردی بین سنین ۳۵-۱۸ سالگی به کره مسافرت کند، نامش در آمار شهروندان کره ثبت و با کشف هویت او، مشمول خدمت نظامی می‌شود!
دردی مشترک!
در این چند روزه، اما دو موضوع مهم توجه و واکنش بسیاری را به دنبال داشته است. موضوع اول بحث ۲۴ ماهه شدن خدمت سربازی در ایران و بحث دوم شهادت جوان بیست ساله‌ای به نام علی بیرامی است، که در خدمت سربازی و در هنگام ماموریت به شهادت رسید، این موضوع واکنش‌ها ومخالفت‌های زیادی را در بین مردم واللخصوص جوانان به دنبال داشت.
علی بیرامی جوان ۲۰ ساله‌ای بود که دومین پسر خانواده و اهل پارس آباد مغان بود که در مرز‌های شمال غربی کشور (منطقه سردشت) به دست گروهک تروریستی پژاک به درجه رفیع شهادت نائل گردید.
دو سوال مهمی که ذهن بسیاری از جوانان را به خودش جلب کرده است؛ نخست اینکه چرا یک ساختارمناسب برای این حوزه مشخص نمی شود و این که حتما باید آسیب‌سنجی‌های مورد نیاز از سمت ارگان های مربوطه در مورد مساله سربازی صورت پذیرد؟
دوم اینکه چرا سازمان نظام وظیفه باید جوانترین سربازان را برای عملیاتی سخت به مرز های کشور بفرستد؟ آیا کشور آنقدرخالی از نیرو و عده شده است که باید جوانان سرباز 20 ساله‌ای که بعضا تجربه وشرایط مورد نیاز برای چنین ماموریت هایی را ندارند برای دفاع از مرز های کشور فرستاده شوند؟
با بررسی این موضوعات و کنار هم قرار دادن این اتفاقات مشخص می‌شود که متاسفانه هنوز در این حوزه ابهامات و مشکلاتی وجود دارد که باید منتظر باشیم و ببینیم چه زمانی صدای اعتراضات و نارضایتی های مردم به گوش مسئولین می‌رسد تا بلکه برای این مسائل مهم کشور که زندگی بسیاری از جوانان این مرز وبوم را تحت الشعاع قرار داده است فکری شود.
* گزارش از محمد رمضانی
