به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ سعد الحریری روز پنج شنبه در جریان رای‌گیری و رایزنی‌های پارلمانی در کاخ ریاست‌جمهوری با کسب ۶۵ رای مامور تشکیل کابینه لبنان شد و سرانجام پس از گذشت ۹ ماه از ترک کاخ نخست وزیری، الحریری قصد دارد بار دیگر به تشکیل دولت بپردازد وی در اولین نطق خود پس از کسب آراء نمایندگان پارلمان گفت «ما یک دولت متخصص تشکیل خواهیم داد که مطابق با ابتکار فرانسه برای ایجاد اصلاحات در لبنان کار خواهد کرد، اصلاحاتی که باید مدت‌ها پیش انجام می‌دادیم، اکنون ما آن‌ها را انجام خواهیم داد» وی در بخش دیگر دیگر سخنان خود راه برون رفت از مشکلات را انجام اصلاحات اعلام کرد و افزود «برای خروج از این مرحله نیاز به زمان داریم، اما باید به تکلیف خود در ایجاد اصلاحات عمل کنیم و من از هیچ اصلاحیه‌ای که در طرح فرانسه آمده است عدول نخواهم کرد».
واضح است که سعد الحریری در صحبت‌های چند مرتبه به اصلاحات مورد نظر فرانسوی‌ها اشاره داشته است، اما اصلاحات فرانسوی چیست؟ مکرون بعد از ورود به لبنان پس از انفجار بندر بیروت خواستار یکسری اصلاحات از جمله: «دولت قانون، شفافیت، آزادی و دموکراسی» که این اصلاحات را نیز در راستای یک مجموعه اصلاحات سیاسی و مدنی، یکسری اصلاحات مالی مد نظر صندوق بین‌المللی پول و مبارزه با فساد دانست.»
سعد الحریری درحالی که برای پنجمین مرتبه پای بر عرصه‌ی نخست وزیری نهاده است که حمایت فرانسوی‌ها و شخص مکرون را در پس خود دارد و پایین‌ترین درجه حمایت از سمت عربستان، از همین روی است که حریری از اصلاحاتی که مکرون مطرح کرد سخن می‌گوید تا علاوه بر کسب حمایت‌های بیشتر بتواند در مسیر اصلاحات رقبای همیشگی خود در صحنه‌ی سیاسی لبنان را کنار زده و به اسم «خروج از بحران» و «دولت متخصص» سهم بیشتری برای جریان ۱۴ مارس در کابینه مد نظر داشته باشد.
از جهتی هم حزب الله و گروه‌های ۸ مارس، الحریری را دشمن کم خطری برای خود می‌دانند لذا در زمانی که الحریری در عربستان از سمت خود کناره گیری کرد، شخص سید حسن نصرالله با این استعفاء اعلام مخالفت نمود، زیرا الحریری به نسبت دیگر رقبای خود در عرصه‌ی سیاسی لبنان توان کمتری برای ضربه زدن به حزب الله دارد و اساسا قادر به اجرای طرح خلع سلاح و تحت فشار قرار دادن حزب الله نبوده و نخواهد بود از همین روی عربستان چه در دوره‌ی گذشته که منجربه استعفای الحریری شد و چه در زمان حاضر کمترین حمایت را سعد الحریری داشته است و او را مناسب برای پیش برد اهداف خود از جمله تضعیف حزب الله و در طول آن تضعیف نقش ایران در لبنان نمی‌داند.
سمیر جعجع رهبر حزب "القوات اللبنانیه" از گروه‌های ۱۴ مارس نیز ضمن مخالفت با نخست وزیری الحریری بیان کرد: ما نیازمند دولتی اصلاحگر هستیم. ما دولت نجات را مطرح کردیم به همین دلیل باید دولتی متشکل از افراد مستقل تکنوکرات باشد و این امر در بطن ابتکار عمل فرانسه نهفته است.
چرایی عدم انتظار در ایجاد اصلاحات مد نظر فرانسوی‌ها
لبنان در ۴ سال اخیر ۳ نخست وزیر داشت که شامل سعد الحریری، حسان دیاب، مصطفی ادیب بود. با ناکامی ادیب در تشکیل کابینه، در صورتی که الحریری بتواند کابینه خود را تشکیل دهد، چهارمین کابینه لبنان در چهار سال اخیر خواهد بود که شخص الحریری به تنهایی ۳ کابینه را تشکیل داده است.
این در حالی است که وی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ نیز نخست وزیری لبنان را بر عهده داشت. به عبارت دیگر در یک دهه اخیر، الحریری ۵ سال پست نخست وزیری لبنان را بر عهده داشت. بنابراین، این سوال مطرح می‌شود که چگونه شخصی که بیش از هر کسی پست نخست وزیری لبنان را در اختیار داشته، قرار است ناجی لبنان از مشکلات عدیده در حوزه‌های مختلف باشد؟
در واقع، دلیل اصلی مخالفت القوات اللبنانیه و جریان ملی آزاد با نخست وزیری الحریری نیز به این موضوع بر می‌گردد که وی در شکل‌گیری بحران‌های لبنان نقش اساسی داشته است لکن با همه این تفاسیر حزب الله لبنان هیچ گاه با بازگشت به قدرت الحریری مخالفت نکرده، این بار هم هرچند اعلام کرد رای این حزب برای انتخاب حریری ممتنع است؛ لکن بیان کرد که حزب الله خواستار خروج هرچه سریعتر لبنان از بحران سیاسی برای انجام اصلاحات است و در این زمینه همه تلاش خود را به کار می‌بندد.
این مطالب نشان دهنده‌ی اینست که با توجه به سابقه‌ی حزب گرایی و عملکرد حزبی الحریری و بروکراسی موجود در حکومت لبنان، توقع ایجاد اصلاحات گسترده‌ی دیوانی و مملکتی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، مدنی و همچنین روی کار آمدن دولتی تکنوکرات و مستقل، توقعی کاملا غیر منطقی است، اما این انتظار می‌رود که با تشکیل دولت الحریری از فروپاشی دولت مرکزی در لبنان جلوگیری شود و همچنین کمک‌های مالی فرانسوی‌ها که پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سعی بر نقش آفرینی بیشتر در بحران‌های جهانی دارند تا خود را به نوعی رهبر اروپا نشان بدهند نیز بتواند گره‌ای از مشکلات اقتصادی لبنان باز کند.
گزارش از مبین عبدی-دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات خاورمیانه و شمال آفریقا
