به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پس از حواشی بوجود آمده درخصوص ماجرای انتشار فایل صوتی محمدجواد ظریف از شبکه سعودی ایران اینترنشنال، فعالان سیاسی، دانشجویی و مسئولان نظام واکنش های متفاوتی نسبت به این قضیه داشتند. به همین رو در سعید جلیلی عضو شورای عالی امنیت ملی در نشستی مجازی با محوریت «روایت مذاکره» به گفتگو با دانشجویان پرداخت.
سعید جلیلی، عضو شورای عالی امنیت ملی گفت: یکی از بحث های مورد روایت‌گری صدق است و باید جانب صدق را به طور کامل رعایت کرد. بررسی ما نباید گزینشی باشد و بایستی جانب صدق در آن رعایت شود. در نتیجه باید در روایت حق مطلب را ادا کرد.
وی گفت: بحث امشب ما بیشتر درخصوص روایت مذاکره است. اهمیتش آنجاست که در این هشت سال گذشته مذاکره در ساحت سیاسی ما بسیار مهم بود و به عنوان راه حلی برای مشکلات مطرح شد. یعنی اگر راه حل مذاکره را دنبال کنیم، می توانیم بر مشکلات فائق شویم و این اصل در هشت سال مورد تاکید قرار گرفت.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: موضوع بعدی این است که مذاکره امکان پیدا کرد یعنی اگر به ما اجازه مذاکره داده شود تمام مشکلات را حل می کنیم. اما آنچه به وقوع پیوست قابل مشاهده است که ادعاهایی مانند حل مشکلات از طریق مذاکره بسیار مطرح شد. مذاکره فتح الفتوح و هدیه خدا خوانده شد و تعابیر اغراق آمیری در این خصوص به کار برده شد و صاحبان این ادعا در سال 94 بیان کردند که به مطلوب خود رسیده ایم.
جلیلی در ادامه افزود: اکنون نیز مدعی‌اند که در این 100 روز پایانی هم به این مسیر ادامه دهند. این یعنی دولت تنها بر این مساله تاکید داشته و در تمام طول هشت سال محل اصلی توجهش بوده چه صد روز اول چه صد روز آخر.
کاندیدای احتمالی انتخابات 1400 گفت: از چند منظر می توان به مذاکرات نگاه کرد. نخست کاربست و راستی‌آزمایی است که آیا نتایج مذاکرات و ادعاهای فرج اقتصادی عملی شد یا خیر. حتی در این صد روز آخر هم بر این مدعاها تاکید می شود و هنوز اعتقاد بر کاربست این اهداف وجود دارد. اما روز 5 شنبه وزارت خارجه آمریکا بیانه ای داد و اذعان داشت در گفتگوهای ما تحریم ها یک دسته شده که برخی غیرقابل برداشته شدن است، برخی هم درخصوص مسائل هسته‌ای نباشد و آن دسته قابل برداشته شدن مرهون دریافت امتیازها و شروط ما است.
جلیلی در ادامه تصریح کرد: از 18 سال پیش این مذاکرات رقم خورد و قرار بر این بود که با برخی صرف نظر کردن‌های ایران، کشور یک سری امتیازات را بگیرد. در همان سال ها هم رویکرد همین بود و آقای روحانی در نامه به البرادعی گفت ما به تمام وعده ها عمل کردیم اما نتیجه مطلوب ما حاصل نشد. یعنی این روند کنونی تکرار روند قبلی است. این یعنی اهمیت توجه به روند مذاکره که برای مشخص کند که آیا در کل این روند نتیجه داده است یا خیر.
وی افزود: حتی در قبل تر از آن و با مباحثی مانند گفتگوی تمدن ها هم فرجی حاصل نشد بلکه ایران با عنوان محور شرارت معرفی گردید. در نتیجه ما باید توجه کنیم که آیا ملت میتواند معطل این روند بمانند. دوم اینکه به این گفته مردم توجه کنیم که آیا با توجه به این روند شکست، ما باید مذاکره را کنار بگذاریم؟ آیا راه حل دیپلماتیک باید به طور کل باید کنار گذاشته باشد؟
سوال یکی از دانشجویان؛
این برای مردم حل نشده که سطح تعارض نظامی با آمریکا (حمله موشکی) آیا تاثیر بدی بر مذاکره داشته است؟
جلیلی در پاسخ به این سوال می‌گوید: این مورد ادعای خود دولتمردان هم نیست. حتی خود آژانس تاکید کرد که ایران به تمام تعهدات خود پایبند بوده و 15 بار بر آن تاکید کرده است. این موضوع باید مورد توجه باشد که آیا تمامی اقدامات کشور باید تحت تاثیر یک توافق باشد؟ این درست نیست که تمام اقدامات را تحت تاثیر بدانیم. ما باید در حیطه تعهداتمان بررسی شویم و در این حیطه هم آژانس بر حسن عمل ما صحه گذاشت.
وی افزود: آیا اکنون هدف ما این است که به طور کل باید ریشه مذاکرات را زد؟ یک موضوع مهم نسبت مذاکره با سیاست خارجی است. باید پرسید که آیا سیاست خارجی منحصر به مذاکره است. یا اینکه دیپلماسی جزئی از سیاست خارجی است. اگر بخواهید در عرصه جهانی و مناسبات با سایر کشورها یک بروز و ظهور در خور شأن کشور داشته باشید باید برخی مولفه ها در نظر داشت. یعنی اینکه باید از لحاظ حقوقی، علمی، اقتصادی و دفاعی باید توانمند باشی این ها مولفه های قدرت است در عرصه سیاست خارجی.
عضو شورای عالی امنیت ملی گفت: عرصه قدرت در سیاست خارجی یعنی اینکه باید مولفه های قدرت را که ذکر شد، گسترش دهیم. نه اینکه در مقابل خواسته‌ها و زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل از برخی توانمندی‌ها دست بکشیم. عرصه سیات خارجی یک عرصه پویاست که مولفه های قدرت در آن باید گسترش یافته و تثبیت شود که بتوان قدرتمند عمل کرد.
وی با بیان اینکه یکی از زیر مجموعه های این سیاست خارجی، دیپلماسی است، گفت: دیپلماسی نه با این رویکرد که تحت تاثیر اهرم فشار دشمن به او امتیاز داد. نظر من این است که باید از مذاکره استفاده کرد. اینجاست که میدان پا به عرصه می‌نهد و ما میتوانیم از قدرت برای امتیاز گرفتن استفاده کنیم.
جلیلی درخصوص تعلیق صنعت هسته ای گفت: در چند سال قبل درخواست تعلیق از ما صورت گرفت و این امروزه به درخواست تعطیلی کلی تبدیل شده و سرانجام به تخریب میرسد. این موضوع مرود نظر و مطلوب دشمن است. این بهانه ها که به دلیل نوشتن مرگ بر آمریکا روی موشک و یا فرستادن هواپیما به سوریه همه اقدامات کشور مختل شود درست نیست. اینها اصلا ربطی به مواضع ما در گفتگو ندارد. این یعنی وقتی بنای مذاکره ما بر قدرت نباشد چنین اتفاقی می افتد.
سوال یکی از دانشجویان؛
این ادعا مطرح است که ما نتوانستیم از برجام بهره برداری کنیم و در همکاری با شرکت های خارجی فعال شویم؟
جلیلی در پاسخ به این سوال گفت: این حرف شماست. اصلا در برجام چنین پتانسیلی وجود ندارد و شرکت های آمریکایی به دلیل تحریم نتوانستند این رویه را پیش بگیرند.
عضو مجمع تشیخص مصلحت نظام در ادامه سخنان خود می‌گوید: میخواهم از مذاکره دفاع کنم و بگویم مذاکره به طور کلی بد نیست. باید به این مساله توجه داشت که 5+1 را پای میز مذاکره کشاند؟ این مساله روایت مذاکره است. آیا این پاسخ مطرح است که به دلیل مذاکره خوب ما بود یا مولفه های قدرت ما بود که آنها را پای میز مذاکره کشاند. در زمان مذاکره من، این اتفاق افتاد که ظرفیت فنی به ما چنان قدرتی داد که خواسته های کنترل شده و محدود از جانب طرف های مذاکره مطرح شد.
وی افزود: مباحثی مطرح است که در زمان من قطعنامه هایی صادر شد. این مال وقتی بود که ما از لحاط 6 اصل حقوقی دست برتر را داشتیم اما آنها باز هم از ابزارهای دیگری استفاده کرد. اما تا دیدند ما سر مواضع خود هستیم بسته پیشنهادی به میان آوردند و ما طرف مذاکره شدیم، نه موضوع مذاکره. در آن زمان هم گفته میشد بوش دیوانه است و تنش ها را در منطقه بالا برد. اما ما سر مواضع بودیم و جریان قدرت آمریکا تغییر کرد.
سوال یکی از دانشجویان؛
در زمان شما چه صحبت هایی انجام شد که تغییر ملموسی در عرصه سیاست داخلی و حارجی احساس نشد؟ آیا مبنا بر این است که هر مداکره را با هدف عقب راندن دشمن متکی کنیم؟ یا باید برای برخی امتیارات بدهیم؟
جلیلی در واکنش به این سوال گفت: پرسش خوبی است. اگر مذاکره به بن بست رسید و مجبور به امتیاز دادن شدید باید صحنه را عوض کنید. من در آن زمان گفتم مسائل سیاست خارجی باید کاملا دقیق و حساب شده باشد و نباید تمام مسائل را معطوف به یک لبخند دیپلماتیک کرد. گاهی طرف می گوید باید بر اساس 6 محور بیایی و پاسخ بدهی؛ میروی و پاسخ میدهی اما مجددا فراخوان مذاکره می دهند. این جاست که مساله مذاکره معنا ندارد اگر جنبه ای غیر دوستانه داشته باشد.
وی ادامه داد: میدان قدرت ارجح بر مذاکره صرف است. گذشته مذاکره مشخص کرد که پافشاری ما بر میدان قدرتمان طرف ها را با وضعیت باخت باخت مواجه کرد. رویدادهای سوخت هسته ای این اصل را تایید می کند و در بیانیه تهران آشکار شد. در چنین مذاکره ای است که ما میتوانیم بگوییم حقی از ملت ضایع نشده و ما یک مذاکره خوب را داشتیم. در این روند ما همکاری را نفی نکریدم اما آنها رابه عقب راندیم.
عضو شورای عالی امنیت ملی همچنین تصریح کرد: در ژنو 3 موضوع همکاری بر نقاط مشترک بود نه حق هسته ای یک ملت. مذاکره بر حق هسته ای ملت یک موضوع غلط است و اهرم فشار را به دست طرف مقابل میدهد و مذاکره درخصوص حقوق اشتباه است. ما در برجام بر 100 حق هسته ای خود مذاکره کریدم و عقب نشستیم اما هیچ عایدی نداتشیم و امروزه در مذاکرات جدید شرایط تحریم ها را دیدیم.
جلیلی در پایان گفت: قطعنامه ها علیه ما وقتی صادر شد که به اذعان طرف های مقابل ما در مذاکرات موافق بودم وآنها را به عقب رانیدم. مذاکره تنها ابزار ما نیست و ما باید عرصه قدرت میدان را گسترش دهیم. وقتی آنها جنگ 22 روزه را راه می اندازد و مشاهده کردند که نتوانستند نتیجه مطلوب بگیرند و شکست خوردند.این یعنی بروز و ظهور قدرت میدان که به ما دست برتر را در مذاکره هم اعطا کرد.
