به گزارش خبرنگار سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در حالی که به انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم نزدیک می‌شویم، در این دوره نیز چون دیگر دوره ها شاهد تبلیغات نامزدها برای جلب اعتماد همه اقشار جامعه به خصوص زنان و جوانان هستیم. نامزدها سعی می‌کنند با ارائه برنامه های متنوع و متعدد به خصوص با تاکید بر جوانگرایی در دولت آینده و وعده های مبتنی بر ایجاد زمینه ها و بسترهای مساعد جهت افزایش مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان به خصوص در حوزه های مدیریتی به جذب آراء هر چه بیشتر بپردازند.سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که تا چه اندازه میتوان به این وعده ها اطمینان داشت؟ تا چه اندازه این برنامه ها قابلیت اجرایی دارد؟ و یا اینکه آیا صرفا بازی تبلیغاتی است جهت کسب رای زنان قبل از انتخابات و بعد از آن مانند بسیاری از وعده هایی که در دوره های قبلی توسط برخی نامزها در خصوص بهبود شرایط زنان داده میشد، پس از انتخاب کاندیدای مورد نظر به دست فراموشی سپرده میشود؟
جوانگرایی در بیانیه گام دوم انقلاب
با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب بر جوان گرایی و اعتماد به نیروهای تازه نفس با ایده های نو برای اداره کشور به عنوان یکی از اهداف اصلی گام دوم انقلاب و همچنین تاکید ایشان مبنی بر حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی به عنوان وظیفه اسلامی برای آنان و اینکه زن و مرد هر دو مسئولیت اجتماعی بر دوش دارند و باید به آن عمل کنند، به نظر می‌رسد آنچه که زنان جوان انقلابی ما از رئیس جمهور آینده خود انتظار دارند، ارائه برنامه ای عملی و قابل اجرا می باشد که به بسترسازی و فراهم نمودن شرایط مساعد برای مشارکت هرچه بیشتر آنان در همه ابعاد به خصوص در حوزه های مدیریتی و تصمیم گیری کشورکمک کند و راه را برای رسیدن آنان به این اهداف هموار نماید.
زنان و روی کار آمدن دولت جوان
در بیانیه گام دوم انقلاب شاهد تأکید مکرر رهبر معظم انقلاب بر بحث جوانگرایی و پیشگام بودن جوانان در تمامی عرصه ها ی مدیریتی کشور هستیم ،به خصوص وظیفه و نقش مهمی که ایشان در شکستن محاصره تبلیغاتی دشمن و القای امید به جامعه و دوری از ترس و ناامیدی بر عهده جوانان گذاردند نشان از اهمیت ویژه و اعتقاد عمیق ایشان به حضور نیروهای جوان در این عرصه دارد.گویی پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی در گام دوم، بدون حضور جوانان محقق نخواهد شد. از دیگر مباحث مد نظر رهبری در این بیانیه، استفاده از تجربیات موفق سال‌های قبل است که به مدد حضور پرشور جوانان اعم از زن و مرد رقم خورده، وقتی که به تاریخ چهل ساله انقلاب نظر می افکنیم شاهد حضور و نقش مهم و اساسی زنان و مردان جوان و پر تلاش انقلابی در عرصه‌های مختلف: از مبارزات قبل از پیروزی انقلاب گرفته تا سال های دفاع مقدس و پیشرفت های علمی جدید به خصوص در مباحث هسته‌ای هستیم. در واقع میتوان گفت آنچه که در این زمینه بیش از همه مورد تاکید می باشد، روی کار آمدن دولت جوان و ورود جوانان به ساختارهای مدیریتی کشور است.
در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهمترین تحولات صورت گرفته در حوزه زنان، افزایش نقش و حضور آنان در عرصه های مختلف اجتماعی ،سیاسی و فرهنگی بوده است. همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز فرصت‌های برابری را برای زنان و مردان جهت ایفای نقش و مسئولیت در رده های بالای کشوری فراهم آورده است. با وجود همه این مبانی و تاکید قوانین و اسناد بالادستی جهت اجرایی شدن سهم زنان در حوزه های مدیریتی و با وجود همه تلاشی که آنان برای ایفای نقش ها و وظایف اجتماعی و سیاسی خود انجام داده اند به نظر می رسدکه هنوز نتوانسته اند به سهم شایسته‌ای از مناصب مدیریتی در کشور دست یابند و می توان گفت با وجود گذشت بیش از چهل سال از پیروزی انقلاب و اهتمام جهت ایجاد فضای لازم برای ورود زنان به عرصه های مدیریتی در دستگاه‌های مختلف، همچنان نیازمند تلاش های بیشتری در این زمینه هستیم.
توانمندی مدیریت زنان و توسعه اجتماعی
پرسشی که در اینجا به ذهن می‌رسد این است که به راستی چه ضرورتی به مدیریت زنان در بخش های گوناگون جامعه وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که با توجه به اینکه زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند، حضورشان در جایگاه های مدیریتی و تصمیم‌گیری به خصوص در سطوح کلان، کمک شایانی به برقراری عدالت و برابری از طریق وضع قوانین و مقررات به دور از نگاه ها و دیدگاه های صرفاً مردانه می کند. بنابراین حضور آنان در کنار مردان به دلیل آگاهی زنان از نیازهای همنوعان خود و دارا بودن سهم برابر برای تاثیرگذاری در عرصه سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها، می تواند تاثیرات مهمی در وضعیت اجتماعی زنان و در نهایت توسعه جامعه داشته باشند.
در واقع واگذاری بخشی از مدیریت ها به زنان به نفع جامعه است و نباید از توانمندی آنان در این زمینه غافل بود.
بسیاری از مشکلات زنان در حوزه های مختلف از جمله حوزه اشتغال مانند نداشتن فرصت های شغلی برابر با مردان، حقوق و مزایای نابرابر در مقایسه با مردان و ...به علت تصمیم گیری مردان در بیشتر عرصه ها و وجود نگاه و رویکرد مردانه در این زمینه است که باعث به وجود آمدن چالش هایی برای زنان میشود و زنان را برای دستیابی به حقوق خود در این زمینه ها دچار مشکل میکند.
برنامه ششم توسعه و اشتغال زنان
با توجه به آماری که از طرف معاونت ریاست جمهوری و رئیس سازمان اداری و استخدامی در سال ۹۹ ارائه شده میتوان به رقم ۲۶ درصدی تصدی پست‌های مدیریتی توسط زنان اشاره کرد و این در حالیست که در برنامه ششم توسعه دولت ها موظفند حضور ۳۰ درصدی زنان را در پست های مدیریتی رعایت نمایند. همچنین شمار مدیران زن در دولت فعلی از حدود ۱۳/۸ درصد در سال های قبلی به رقم ۱۸/۸ درصد رسیده است که با در نظر گرفتن این آمار هرچند شاهد سیر صعودی حضور زنان در حوزه های مدیریتی نسبت به سال های قبل هستیم، ولی با در نظر گرفتن تعداد نمایندگان مجلس در دوره دهم که از بین ۲۹۰ نماینده تنها ۱۷ نفر زن هستند، نشان می‌دهد که وضعیت اشتغال زنان در حوزه‌های مدیریتی هنوز هم جای کار دارد و برای برقراری تناسب در آن همچنان نیازمند تلاش هستیم.
در کنار تلاش جهت بالا بردن سهم زنان از حضور در لایه های میانی مدیریتی، از دیگر مواردی که می توان از آن به عنوان عاملی جهت ایجاد زمینه ای مساعد برای نقش آفرینی زنان جوان انقلابی در عرصه‌های سیاست گذاری و تصمیم کیری در کشور یاد کرد،جایگزینی نیروهای جوان ،شایسته ،نو آور و خلاق با نیروهای قدیمی و نسل پا به سن گذاشته در حوزه‌های مدیریتی می باشد.
حضور طولانی مدت برخی از مدیران زن نسل گذشته، که شاید به علت سابقه طولانی خدمت ،توانایی کار تمام وقت با انگیزه ای پر شور و جهادی مانند جوانان را نداشته باشند ،امکان و فرصت حضورنیروهای تازه نفس را محدود می نماید. لذا جهت رسیدن به اهداف گام دوم انقلاب، باید مسئولین نیز حضور جوانان را مورد نظر قرار داده و به آنان میدان بدهند. البته این جوان گرایی به معنی حذف نیروهای باتجربه و قدیمی نیست بلکه در کنار میدان دادن به جوانان جهت اثبات خود باید از تجربیات نیروهای با تجربه نیز استفاده نمود.
بنابراین میتوان گفت که در صورت تحقق مطالبه زنان از رئیس جمهور آینده مبنی بر ایجاد فرصت ها و زمینه های لازم جهت مشارکت و تصدی بیشتر در پست‌های مدیریتی و تصمیم گیری کشور، این امر قبل از هرچیز از لحاظ قانونی و منطقی نشانگر عدالت موجود در جامعه است. عدالتی که به خصوص با حضور مساوی زنان و مردان در روند تصمیم گیری و سیاستگذاری ها بیشتر نمود پیدا می کند و باعث میگردد که حقوق و امتیازات هر دو جنس بر اساس دیدگاه‌های متفاوت مدیران زن و مرد در سیاست‌گذاری‌ها لحاظ گردد.
نتیجه‌گیری
اشاره و تمرکز بر مسئله حضور و مشارکت حداکثری زنان بویژه در مناصب مدیریتی و سیاست گذاری های دولتی در کشور بویژه در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری و مجلس موضوع تازه ای نیست و همیشه در این ایام به بحث روز و داغ نامزدهای درگیر در انتخابات تبدیل میشود ومباحث زیادی نیز پیرامون آن شکل میگیرد و پس از پایان انتخابات به دست فراموشی سپرده شده و یا به حاشیه رانده میشود .ولی باید در نظر داشت که حضور زنان در پست‌های مدیریتی در همه حوزه های دولتی مانند حوزه سلامت، فرهنگ، ورزش و جوانان و ... و به خصوص حوزه هایی که به طور مستقیم و غیر مستقیم به مسائل زنان مربوط است، به ویژه به جهت پرداختن و در نظر گرفتن حقوق زنان در هر یک از زمینه های نامبرده شده ضرورتی اجتناب ناپذیر است. به عنوان مثال مسئله بیمه زنان خانه دار که از مدتها پیش مطرح بوده و بنا به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت فعلی قرار است تا پایان دولت دوازدهم نهایی شود، یکی از موارد بحث انگیزی است که به نظر می‌رسد می‌توانست با حضور بیشتر زنان در حوزه های مدیریتی و تصمیم گیری در این خصوص و اهتمام ویژه آنان به این امر با سرعت بیشتری به تحقق بپیوندد.
بنابر آنچه گفته شد میتوان نتیجه گرفت که بهره مندی از مشارکت زنان جوان انقلابی و شایسته در بخش‌های مدیریتی و سیاستگذاری کشور آنچنان ضروری است که همه طیف ها باید دراین مسیر تلاش کنند تا پیشرفت خوبی برای کشور حاصل شود و به جایگاه مطلوبی در این زمینه برسیم.
گزارش از سمیه جمشیدی-دانشجوی ارشد مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبایی
