به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، خروجی عملکرد مطلوب وزارت بهداشت در سطح کیفیت و میزان ارائه خدمات در مراکز درمانی مشاهده می‌‌شود؛ درست جایی که نتیجه سیاست‌گذاری‌‌ها در برخورد با مردم تجلی پیدا می‌‌کند.
وزارت بهداشت به عنوان نهاد متصدی مراقبت سلامت مردم جامعه وظیفه دارد که میزان و سطح خدمات درمانی را متناسب و حتی بالاتر از سطح نیاز جامعه برآورد و تأمین کند. یکی از وظایف این نهاد تنظیم تعداد پزشک متناسب با جمعیت کشور است که از آن به سرانه پزشک یاد می‌‌شود.
حق انتخابی که اجباری می‌‌شود
ایجاد صف‌‌های طولانی در مطب پزشکان، اختصاص زمانی کوتاه و کمتر از استاندار جهت معاینه بیمار، ارجاع به بیمارستان خصوصی برای بهره‌مندی از خدمات بهتر، عدم دسترسی به پزشک در مناطق محروم، توزیع ناهمگن پزشک در مناطق کشور و ... تنها تعدادی از مشکلات ناشی از کمبود پزشک در کشور است.
در بازارهای رقابتی دو عامل کیفیت بالا و قیمت مناسب تعیین‌کننده انتخاب محصول یا خدمت توسط مشتری است. عواملی که جای خالی آن در بازار انحصاری پزشکی ایران به شدت دیده می‌‌شود در نتیجه بیمار در شرایطی قرار می‌‌گیرد که هیچ گزینه‌‌ای در مقابلش قرار ندارد و بر اساس اجبار تنها راه ممکن برای درمان را می‌‌پذیرد. به طوری که صحبت از انتخاب در استفاده از خدمات درمانی در ایران مقوله‌‌ای دور از ذهن به نظر می‌‌رسد. گاهی در دسترس نبودن پزشک، بیمار را مجبور به پذیرش بی‌کیفیت‌‌ترین خدمات با مبالغ بالا می‌‌کند.
سرانه پایین پزشک در ایران
در بسیاری از کشورهای پیشرو در حوزه سلامت عموماً بین 30 تا 50 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر وجود دارد که این شاخص در ایران 11.7 است. همچنین در کشورهای پیشرو در حوزه سلامت بیش از 20 نفر پزشک متخصص به ازای 10 هزار نفر وجود دارد که در ایران این شاخص 5.9 است. ایران نهتنها در مقایسه با کشورهای پیشرو، بلکه در مقایسه با کشورهای منطقه نظیر ترکمنستان، مغولستان، ازبکستان و ... هم در جایگاه پایین‌‌تری قرار دارد.
وقتی که زخم سر باز می‌‌کند!
سال‌‌هاست کمبود سرانه پزشک در ایران وجود داشته است اما در شرایط بحرانی نظیر جنگ، پیری جمعیت، شیوع یک بیماری فراگیر و ... این کمبودها به وضوح خودنمایی می‌‌کنند. در حال حاضر با گذشت بیش از یک سال از درگیری دنیا با ویروس کرونا، این کمبود بیشتر از قبل دیده می‌‌شود. آمارها نشان میدهد تا سال 90 به طور میانگین به ازای هر یک میلیون جمعیت4.92 پزشک متخصص عفونی در کشور وجود داشته است که پاسخگوی نیاز کشور نیست.
این آمار در برخی از مناطق محروم کشور به خصوص استان سیستان و بلوچستان وضعیتی به مراتب بدتر دارند. به طوری که در برخی از شهرهای این استان با جمعیتی حدود 0.5 میلیون نفر تنها یک متخصص عفونی وجود دارد.
کاهش ظرفیت در آزمون دستیاری 1400
علی‌رغم این که آمار و مشاهدات میدانی نشان‌دهنده شدت کمبود پزشک و به‌ویژه پزشک متخصص است، وزارت بهداشت نهتنها اقدامی در جهت افزایش پایدار پذیرش نداشته است، بلکه ظرفیت پذیرش دانشجو در برخی از رشتههای دستیاری هم با کاهش همراه بوده است به گونه‌ای که حتی پس از اصلاح ظرفیت‌ها نیز همچنان اکثر رشته‌ها کمتر از سال 99 ظرفیت پذیرش دارند.
با وجود این که سال‌‌هاست کمبود سرانه پزشک در کشور وجود دارد، اما نهتنها خبری از افزایش ظرفیت در رشتههای پزشکی نیست بلکه حتی در آزمون دستیاری 1400 از ظرفیت برخی رشتههای مهم نیز کاسته شده است. در این شرایط آغاز به کار دکتر بهرام عین‌اللهی وزیر جدید بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت سیزدهم این امیدواری را ایجاد کرده است تا با توجه به تاکید حجت‌الاسلام رئیسی، رئیس جمهور سیزدهم بر مقابله به انحصار پزشکی، ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی در سطح عمومی و تخصص افزایش پیدا کند.
