به گزارش خبرنگار سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ امروزه رسانه ها به عنوان یکی از منابع مهم اطلاعاتی و ارتباطی در جوامع و همچنین نقش ویژه آنها در شکل گیری و تغییر سبک زندگی افراد مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته است. تاثیر رسانه ها بر رشد اگاهی و اطلاعات عمومی، تغییر نگرش ها، رفتارها، اعتقادات و هنجارهای اجتماعی انچنان است که میتوان آن ها را به عنوان یکی از منابع قدرت و ابزاری برای فرهنگسازی و کنترل در جوامع مختلف به شمار اورد. استفاده از رسانه ها در دنیای امروز به یکی از نیازهای دائمی و روزمره افراد تبدیل شده و دوری از آن تقریبا ناممکن مینماید و همین امر بر تاثیر پذیری بیشتر مخاطبان از آن می افزاید، به گونه ای که رسانه ها تعیین کننده سبک و شیوه زندگی افراد شده است.
همچنین رسانه‌ها در بوجود آمدن نظام فکری افراد جامعه مؤثر هستند و بر اساس این نظام فکری، سبک زندگی آنان مشخص می‌شود. از آنجایی که رسانه ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم با القای ارزش ها و هنجارهای مورد نظر خود بر مخاطبان تاثیر میگذارند، به راحتی می توانند در طول زمان به تغییر سبک زندگی و فرهنگ سازی در جامعه بپردازند. رسانه ها با ایجاد زمینه های فرهنگی مطابق با الگوهای مورد نظر خود، دگرگونی های عمده ای در نگرش ها و هویت افراد ایجاد می کنند، بنابراین بررسی چگونگی تاثیر انواع رسانه ها بر روی افراد جامعه بویژه زنان، منجر می گردد که به دلایل بروز برخی از رفتارها و راه های پیشگیری از آن آگاه شویم. سوالی که مطرح میگردد این است که رسانه ها چه تغییراتی در سبک زندگی زنان میگذارند و با وجود تاثیر فراوان و قدرت آنها در تغییر ارزش ها و دیدگاه ها چگونه میتوان از تاثیرات سوء آنها در امان ماند؟
زنان و رسانه
در کشور ما مسئله تغییر در سبک زندگی زنان یکی از مهمترین مصادیق تحول در جامعه ایرانی است. از سوی دیگر، زنان به واسطه مدت زمان بیشتری که در استفاده از رسانه ها صرف می کنند، به میزان بیشتری تحت تاثیر آن قرار می گیرند و در نتیجه تاثیر این تغییرات بر شیوه و عمل زنان بیشتر می باشد. باید توجه نمود که به خصوص برای زنانی که دارای نقش مادری و همسری در خانواده هستند و به عنوان تنظیم کننده سیاست های خانواده نقش موثری بر دیگر اعضا و سبک زندگی خانواده می گذارند، تغییر در نگرش و ارزش های آنان به سرعت به تغییر در ارزش و نگرش در سطح خانواده و در نتیجه در کل جامعه منجر می گردد.
.jpg)
از جمله اقدامات رسانه ها در جهت تغییر سبک زندگی زنانه، ایجاد نیازهای مختلف برای آنان است. تبلیغات، اهرمی قوی و موثر در جهت تحریک و نیاز آفرینی های غیر ضروری و حرکت به سمت مصرف گرایی افراطی در زنان هستند که در نتیجه ی نیازهای جدید به وجود آمده، شاهد تغییر در شیوه و سبک زندگی زنان می شویم و به دنبال آن، تغییر در سبک زندگی و نگرش خانواده ها نیز صورت می گیرد. از جمله ی مهمترین این نیازهای کاذب در حوزه تغییر سبک زندگی زنان میتوان به رشد مصرف کالاهای لوکس، لوازم غیر ضروری منزل، ایجاد نیاز در مصرف بیشتر لوازم بهداشتی و آرایشی و لزوم توجه بیشتر به مسئله مدیریت بدن، تغییر در نوع روابط افراد، حتی چگونگی گذران اوقات فراغت افراد اشاره نمود که همگی متاثر از محتوا ها و پیام های رسانه ای هستند. امروزه معیار زیبایی و مد توسط رسانه ها تعیین و تبلیغ می گردد که در نتیجه آن، نوع پوشش و آرایش افراد متناسب با آن شکل می گیرد و زمینه ساز عطف توجه افراط گونه به موضوع زیبایی ظاهری شده است.
بنا بر آمارهای اعلام شده کسب رتبه هفتم جهان از نظر مصرف لوازم آرایشی و قرار گرفتن جزء 10کشور اول جهان در زمینه جراحی های زیبایی، حکایت از تغییر چشمگیر نگرش و سبک زندگی زنان متاثر از رسانه ها در سال های اخیر دارد. تغییر ارزش ها و سبک زندگی از خلال کلمات، تصاویر، موسیقی و... از طریق رسانه ها منتقل می گردد و افراد با تقلید از این موارد به مرور و در طول زمان آن ها را مورد پذیرش قرار داده و درونی می کنند.
از دیگر تغییراتی که به واسطه نقش تاثیر گذار رسانه ها در سبک زندگی زنان بوجود آمده، تغییر در کارکردهای عاطفی در عرصه خانوادگی است که بوسیله ابراز محبت و به شکل ارتباطات کلامی میان اعضای خانواده صورت می‌گیرد. ارتباط کلامی همسران با هم و والدین با فرزندان، مهمترین ابزاری است که باعث ایجاد استحکام روابط خانوادگی می گردد اما رسانه ها بوسیله تنوع و تعدد برنامه ها چنان افراد را مسحور و مجذوب خود نموده اند که مشاهده می شود حتی زمانی که اعضای خانواده در کنار هم حضور دارند، باز هم هر یک به صورت جداگانه به پیگیری برنامه های خود از طریق رسانه های مختلف می پردازند و کمترین میزان گفت و گو بین اعضای خانواده رد و بدل می گردد.
اصلاح ارزش ها و نگرش ها
از آنجایی که هر جامعه ای برای حفظ ارزش ها و رشد خود و انتقال آن به نسل های آینده، نیازمند ارائه الگوی مناسب سبک زندگی منطبق بر فرهنگ خود است، لذا با توجه به ویژگی های فرهنگی و مذهبی جامعه ما، آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد ارائه الگویی ایرانی -اسلامی و دربرگیرنده نوع خاصی از سبک زندگی منطبق بر ارزش های فرهنگی مختص جامعه ما است. باید در نظر داشت که برای کارآمد بودن این سبک در جامعه، باید به ویژگی های مختلف آن آگاه بود و با شناخت کامل ابعاد آن، به ترویج و گسترش آن همت نمود. همچنین باید در نظر داشت که برای جذاب بودن و پذیرش حداکثری این الگو از طرف افراد جامعه باید با به کارگیری خلاقیت و زمینه سازی مناسب فرهنگی، جایگزین های مناسبی را نسبت به سبک زندگی رایج در نظر گرفت تا افراد با اشتیاق و رغبت نسبت به پذیرش آن اقدام نمایند.
گزارش از سمیه جمشیدی
