به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در روزهای اخیر فشارها و عملیات رسانه ای غرب برای بازگشت سریع و بدون پیش شرط دولت سیزدهم به مذاکرات فزونی یافته است. این در حالی است که هیچ تغییر مثبتی در رفتار غربی‌ها مبنی بر بازگشت به تعهدات و اعتمادسازی رخ نداده و تعجیل در بازگشت به مذاکرات ، می تواند احیاگر تهدیدات برجامی گذشته باشد.
ماه گذشته جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر خود به قطر ضمن تأکید بر تلاش‌های اروپا برای بازگرداندن طرف‌های برجامی به میز مذاکره ، با خطاب قراردادن دولت جدید ایران از تهران خواست تا هر چه سریع‌تر به مذاکرات بازگردد. وزیر خارجه آلمان نیز در نشستی ازسرگیری مذاکرات را ضروری دانسته و تأکید کرد که تهران حق پیش‌شرط گذاشتن برای مذاکرات را ندارد.
در 28 مردادماه نیز سه کشور اروپایی عضو برجام در بیانیه‌ای اقدامات تهران در پیشرفت‌های جدید هسته‌ای را نگران‌کننده خوانده و خواستار بازگشت سریع تهران به میز مذاکرات شده بودند. این مواضع به تواتر در هفته‌های اخیر از سوی سران اروپا و آمریکا تکرار شده و وجه مشترک همه آن‌ها فشار بر تهران برای بازگشت به مذاکرات و اتهام نقض توافق از سوی ایران بوده است. درحالی‌که هیچ اشاره‌ای به نقض عهد آمریکا و بی‌عملی اروپایی‌ها نشده و حرفی از عمل به تعهدات آنان به میان نیامده است.
پالس‌های مثبت اما یک‌طرفه تهران
این اظهارات فزاینده‌ی مقامات غربی در حالی است که دولت سیزدهم از آغاز کار خود همواره امکان بازگشت به میز گفتگوها و تعهدات برجامی را محتمل دانسته و حتی فراتر از آن از تصمیم جدی خود بر بازگشت به مذاکرات خبر داده است. در راستای این سیاست آقای امیر عبدللهیان وزیر خارجه کشورمان در گفتگویی با شبکه ان بی سی همین موضع را بیان و ضمن تأکید بر اجرای تعهدات از سوی آمریکا، اعلام کرد که راه بر گفتگو با ایران همواره باز بوده است. ایشان اگرچه از تداوم نقض عهد آمریکا در دوره بایدن انتقاد کرده و افزایش فشار ها در دوران بایدن را موردنقد قرارداد، اما درعین‌حال اعلام کرد که ایران در حال جمع‌بندی ارزیابی‌های خود بوده و به‌زودی به گفتگوها باز خواهد گشت.
در تازه‌ترین خبرها نیز روز چهارشنبه معاون سیاسی وزارت خارجه با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام در اتحادیه اروپا ، دیدار کرد. علی باقری پس‌ازاین دیدار از توافق با اتحادیه اروپا برای شروع مجدد مذاکرات خبر داد و اعلام کرد که این مذاکرات قبل از پایان نوامبر آغاز خواهد شد. هم‌زمان با این دیدار آقای امیرعبدللهیان نیز در مصاحبه با خبرنگاران ضمن تأکید دوباره بر عمل‌گرایی ایران، مجدداً تصمیم ایران برای بازگشت نه‌چندان دیر به مذاکرات با 4+1 را اعلام نمود.
اما این چراغ سبز های برجامی از سوی ایران یک‌طرفه بوده و نه‌تنها از سوی غرب پالس مثبتی برای بازگشت به تعهدات و تضمین یک توافق عملی و منفعت آمیز برای ایران دیده نشده است بلکه این اظهارات طرف غربی و متحدانش را برای طی کردن رویه گذشته خود امیدوارتر ساخته است.
تشدید تهدید و فشار پاسخ همیشگی آمریکا
طبیعی است آمریکایی‌ها راهبردی را که خود به‌صراحت معترف‌اند که برای محدود کردن ایران ترسیم کرده‌اند و با رفتار پر از اشتباه دولت گذشته ثمره‌ی بازی در این زمین را نیز چشیده‌اند، به این سادگی‌ها رها نخواهند کرد. ازاین‌روست که مجدد عباراتی چون سایه جنگ و تهدیدات نظامی را برای تکرار راه موفقیت‌آمیز گذشته خود در پیش‌گرفته‌اند.
ازاین‌رو آمریکا و متحدین منطقه‌ای‌اش بدون کوچک‌ترین اشاره‌ای به تضمین پایداری توافق احتمالی یا عمل به تعهدات برجامی و لغو تحریم‌های پسا برجامی ترامپ که در دوره‌ی بایدن تداوم داشته، تنها سعی خود را برافزایش فشار بر تهران قرارداده‌اند. به‌عنوان‌مثال رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که اخیراً در سفرهای منطقهای خود با متحدان آمریکا در حال رایزنی در جهت محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران به سر می‌برد در اظهاراتی تهدیدآمیز اعلام کرد که همه‌ی گزینه‌های آمریکا برای مقابله با ایران محتمل خواهد بود اگر ایران به میز مذاکرات بازنگردد.
همین رویه تکراری در مواضع صهیونیست‌ها نیز به کرّات دیده می‌شود. تا جایی که در روزهای اخیر پارها ایران را به حمله نظامی تهدید کرده و همکاری نظامی خود با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را گسترش داده‌اند.
خطر احیای تهدیدات برجامی با تعجیل در بازگشت به مذاکرات
ایران در سال های اخیر بارها «مذاکره زیر سایه تهدید» را با اراده‌ی دولت حاکم قبلی تجربه کرده و مردم آثار تلخ مذاکره با منطق های پر ضرر «مذاکره برای مذاکره» یا «هر توافقی بهتر از توافق نکردن است» و نیز « مذاکره برای رفع مشکل آب خوردن » را لمس کرده اند.
ضربات متعدد مذاکره در چنین شرایطی خود را در محدودیت‌های شدید هسته‌ای و علمی و نیز شرطی شدن بازار و معیشت مردم، تضعیف اقتصاد و معطل ساختن پیشرفت‌های علمی و اتلاف هزینه و زمان نمایان ساخته و وابستگی فکری توده‌های مردم به مذاکرات را حاصل کرده است و نیاز به توضیح بیشتر ندارد.
منطق «اقدام گام‌به‌گام» نیز که امروز هم از طرف غربی‌ها و هم موافقان داخلی مذاکرات تکرار می‌شود، باوجود عدم تضمین از سوی آمریکا و بدعهدی مکرر او و نیز مغایرت با دستور رهبری مبنی بر لغو همه‌ی تحریم‌ها و راستی آزمایی آن، منطقی مردود است.
در شرایطی که آمریکا در دوره بایدن نیز شرط توافق را گفتگوهای منطقهای و موشکی در آینده قرارداده و در شرایطی که بایدن حاضر به رفع حتی تحریم‌های تسلیحات متعارف ایران نشده و درحالی‌که او به تحریم‌های پسابرجامی ترامپ به چشم دستاورد برای چانه‌زنی در مذاکره نگاه می‌کند و در شرایطی که هیچ اقدامی عملی و تضمینی و ایجاد حسن نیت از سوی غرب شکل نگرفته و منطق جدید و دلیل محکمی برای بازگشت به مذاکرات وجود ندارد، پرواضح است تکیه‌بر هرکدام از منطقهای منسوخ پیشین خطر احیای معضلات برجامی ذکرشده را به دنبال خواهد داشت و بیم از دست رفتن دستاوردهای اخیر هسته‌ای و معطل شدن مجدد اقتصاد و مهم‌تر از همه تزریق دودلی و تردید در مراودات اقتصادی داخلی و خارجی را تقویت می‌کند درحالی‌که پس از توقف مذاکرات و روی کار آمدن دولت جدید ثبات نسبی بر بازار حاکم شده و حساسیت افکار عمومی به مذاکره و آثار آن کاهش مطلوبی یافته است.
ازآنجایی‌که رفتار کنونی غربی‌ها کما فی السابق منطبق بر راهبردهایی تجربه‌شده مبتنی بر فشار و تهدید است، آغاز مذاکرات مجدد با شرایط مشابه، تکرار خطای دولت قبلی و بازی در زمین آمریکا خواهد بود و بازی در زمین حریف هر نتیجه‌ای داشته باشد به نفع دشمن خواهد بود. مقامات مسئول در دستگاه دیپلماسی راهی جز تعریف زمین‌بازی جدید ندارند و تعجیل در آغاز مذاکراتی که مورد خواست و اقبال غربی‌هاست، تعریف زمین‌بازی جدید را دشوارتر می‌سازد.
