به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ نشست "زاینده رود تشنه" با موضوع بررسی ابعاد مختلف مشکلات مدیریت آب زاینده‌رود و تبعات آن، به همت بسیج دانشجویی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران و با حضور امیرقلی جعفری بروجنی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و سجاد انتشاری، پژوهشگر هیدرولوژی اجتماعی برگزار شد.
در ادامه گزارشی از این نشست را می خوانید:
بروجنی: تصمیمات اشتباه پیشین، علل خشک شدن زاینده رود
در این نشست بروجنی ضمن اشاره به قرارداشتن ایران در منطقه خشک و نیمه خشک و کم بودن بارش با وجود تبخیر زیاد، به عدم پذیرش این نکته توسط مسئولین اشاره کرد و گفت: ما چند سالی هم دچار تغییر اقلیم شده ایم و این مزید بر مقدار بارش کم باران در کشور ماست. مخصوصا در استان چهارمحال و بختیاری برف های قبل را نداریم و بارش برف تبدیل به باران به مقدار کمتر شده و این باعث شده چند هفته قبل بزرگ ترین چشمه ای که در این استان وجود داشته و سرشاخه اصلی کارون و زاینده رود بوده به نام کوهرنگ خشک شده و یخچال های زردکوه هم به دلیل تغییر اقلیم خشک شده اند. وضعیت ما کاملا بحرانی است و آب آن مقدار که قبلا بوده دیگر نیست. اگر مسئولین به این دو مطلب توجه داشته باشند متوجه می‌شوند دیگر دستورات از بالا و دستورات فوری در این حوزه جواب نمی‌دهد.
وی سپس عواملی چون خشک شدن بقیه حوضه های آبریز و همچنین تصمیمات اشتباه پیشین را از علل خشک شدن زاینده رود دانسته و با ذکر این نکته که همه اینها به وزیر نیرو هنگام گرفتن رأی اعتماد در کمیسیون کشاورزی و جلسه های کوچک تر گفته شده است، افزود: جانمایی غلط صنعت یک دلیل دیگر برای خشک شدن زاینده رود است. این جانمایی تابع تصمیمات سیاسی و اهرم قدرت بوده. رئیس جمهور از هر استان و منطقه ای بوده سعی کرده این کار را آنجا انجام دهد و ما امروز شاهدیم صنایع آب بری مثل فولاد و کاشی و سرامیک را تا وسط فلات مرکزی برده ایم و به توسعه آن ادامه می‌دهیم. باید صنایع آب بر در کنار ساحل و کنار آب قرار داده شود و نه اینکه آب را به اصفهان انتقال دهیم. دلیل دوم رشد و توسعه بی رویه کشاورزی در اقلیم هایی که ظرفیت کشاورزی را ندارند است. کشاورزی در سرزمینی که زمانی آب شرب خود را فقط از قنات می‌توانست تهیه کند اشتباه است. ما نمی‌توانیم کویر را به منطقه سرسبز تبدیل کنیم. الگوی کشت ما نیز غلط است. در منطقه ای که میتوان کشت های کم آب بر دیگر انجام داد دارند برنج می‌کارند و این اشتباه است.
حق آبه بیست سال گذشته تالاب گاوخونی پرداخت نشده
جعفری بروجنی سپس با اشاره به اینکه این سه مورد، مهاجرت به این نواحی و به تبع آن به نیاز به انتقال آب را به دنبال داشته، گفت: از قبل انقلاب پروژه انتقال آب کوهرنگ یک به فلات مرکزی بوده و بعد از انقلاب پروژه کوهرنگ 2 و 3 را داشته ایم و الان هم حرف از پروژه های دیگر می‌زنیم و هیچکدام از این ها شرایط لازم را ندارند. زمانی می‌توانیم از نقطه الف به ب آب را انتقال دهیم که دیگر راهی نباشد. ما باید به زیست بوم منطقه توجه کنیم. هیچکدام از این تصمیمات به محیط زیست توجه ندارد و زیست بوم منطقه مبدأ را نابود کرده است و مردم هم ناچار به مهاجرت شده اند .پس در تصمیم گیری های جدید باید توجه داشته باشیم ما به مقدار قبلی آب نداریم.
در ادامه انتشاری با اشاره به کم آبی ایران در سده اخیر و در برابر آن پرآب بودن دهه های 60 و 70 که منجر به تصمیم گیری های غلط از سوی مسئولین شده، گفت: در مسئله خشک شدن زاینده رود طبق قانون کسی حق ندارد به حق آبه محیط زیست دست درازی کند و درصورت استفاده باید آن حق را بپردازد. در واقع مطالبه صحیح مردم اصفهان این است که حقوق زاینده رود پرداخته شود مثل تالاب گاوخونی که الان خشک شده است زیرا حق آبه بیست سال گذشته آن پرداخت نشده. صنایع بخصوص در مناطقی که توسعه آب نداریم نباید توسعه یابد و باید به سمت صنایعی که به آب نیاز ندارد مثل دانش بنیان برویم.درباره کشاورزی در بیابان نظرات مختلفی بیان میشود اما تحقیقات نشان داده کشاورزی در بیابان از بیابان زایی جلوگیری می کند اما باید با الگوی خاص صورت گیرد.
مخالف توسعه کشاورزی که منجر به افزایش جمعیت شود، هستیم
انتشاری همچنین افزود: ما هم کاملا مخالف تمرکز جمعیت و رشد جمعیت در استان اصفهان هستیم که در این سالها اتفاق افتاده و مخالف توسعه صنایع جدید و حتی توسعه کشاورزی هستیم که بخواهد باعث افزایش جمعیت بشود. معتقد هستیم باید الگوی توسعه در کل کشور یکسان اتفاق بیفتد که عدالت رعایت بشود. بسیاری از طرح‌های انتقال آب به دلیل فشار مافیای آب و فشار های سیاسی ممکن است اتفاق بیفتد که اینها مشکل ایجاد میکند هم برای منطقه مبدا و هم برای منطقه مقصد. در مورد الگوی کشت اساتید اقتصاد معتقد هستند که ما باید به سمت بهینگی برویم و باید از منابع محدود منافع بیش تری ایجاد کرد.
حوضه زاینده رود درگیر دو پدیده است منابع انتقال اب که به این حوضه انتقال پیدا میکند و هم منابع آبی که از این حوضه انتقال می‌یابد ما باید هردو طرف موضوع را ببینیم لذا هم انتقال اب به حوضه زاینده رود باید مورد توجه قرار بگیرد که اسیب هایی را ایجاد کرده و هم انتقال اب از زاینده رود به حوضه های دیگر که ان هم مشکلات دیگری را به وجود اورده.
انتشاری: منابع آب در کشور به خوبی توزیع نشده است
سجاد انتشاری در رابطه با پروژه های انتقال به اصفهان و مشکلات حال حاضر اصفهان گفت: دیدگاه کنشگران محیط زیستی در خوزستان و چهارمحال این است که در کوهرنگ 3 بدلیل عدم رعایت پیوست های زیست محیطی، چشمه های بعضی مناطق در آنجا را خشک کرده و برای احداث سد در کوهرنگ 3 مشکلاتی برای مردم ایجاد شده. دغدغه مردم خوزستان بیش تر این است که اگر این تونل ها در بالادست زده بشود از حق آبه ی آن مناطق کم میشود و به این دلیل با آن مخالف هستند و از طرفی نظر افرادی در اصفهان این است که چون این تونل های آب حجم بسیار اندکی آب را انتقال میدهد نمی‌تواند مشکلی ایجاد کند و مردم اصفهان معتقد هستند آب صنایع ملی در اصفهان باید از منابع ملی تامین شود و خواستار توزیع عادلانه آب هستند.
وی افزود: ضمن اینکه موضوع دیگر این است که منابع آب در کشور به خوبی توزیع نشده است، درجاهایی مانند خوزستان و کارون مقدار سرانه ی آب به ازای هر نفر بیش از دو هزار متر مکعب است در حالی که سرانه ی آب به ازای هر نفر در اصفهان حدود 200 ،300 متر مکعب است و این توزیع باید عادلانه تر شود. علی رغم اینکه استدلال های مختلف هر دو طرف را بیان کردم خودم شخصا مخالف هستم، تا زمانی که اولا این فضای تنش برطرف شود و ثانیا مذاکره های شفاف صورت بگیرد. و اطمینان ایجاد شود که منافع هر دو طرف بخصوص منافع مبدأ تأمین میشود.تا آن زمان حق ورود به پروژه های آب را نخواهیم داشت.
پژوهشگر هیدرولوژی اجتماعی ادامه داد: درباره ی پروژه گلاب، میگویند درون حوزه ای هست. موضوع اصلی این است که منابع آب که از سد زاینده رود رها میشود و داخل رودخانه می‌آید، به جایی می‌رسد که برای مصرف شرب برداشت میشود. در طول مسیر آب آن آلوده میشود ، کیفیتش افت پیدا میکند، به داخل زمین نفوذ پیدا میکند،این باعث کم شدن آب میشود که درسالهای خشک می‌تواند آسیب زا باشد و بحران درست کند. لذا تونل گلاب به عنوان پدافند غیرعامل طراحی شد برای اینکه آب را به صورت مستقیم برای شرب انتقال دهد و کیفیت آب را حفظ کند و ثانیا این تونل بتواند در سال‌های خیلی خشک که نیاز به جیره بندی دارد، این آب را مستقیم انتقال دهد و از افت و کاهش آب کم کند. البته این طرح هم مخالفان خودش را دارد.
داریم در کویر برنج می کاریم
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در ادامه بزرگترین معضل در حوزه آب کشور را حکمرانی دانسته و با اشاره به شفافیت بعنوان اولین پایه ی این حکمرانی، و شفاف نبودن منابع و مصارف حوزه زاینده رود، قرار گرفتن این اطلاعات در اختیار همه مردم را لازم دانست. وی سپس در ارتباط با پمپاژ آب در چهارمحال و بختیاری گفت: ما نمی‌توانیم به استانی بگوییم شما صنعت نداشته باشید، کشاورزی هم نداشته باشید، قاعدتا باید مهاجرت کنند. کدام قانونی کدام دولتی به مردم اینطور می‌گوید که نه اجازه ی کشاورزی بدهیم نه اجازه ی صنعت و بگوییم فقط نگاه کنید به منبع آبی که دارید. این که منطقی نیست. مقدار آبی هم دارد پمپاژ میشود برای بادام کاملا مشخص است، طبق ایستگاه‌های هیدرومتریکی که قبل و بعد از استان وجود دارد، چهارمحال بیش از 8 درصد از کل زاینده رود را در اختیار ندارند.
نماینده مجلس، در مورد کشاورزی در بیابان گفت: در مورد آن کشاورزی که جلوگیری میکند از رشد روند کویر که کسی بحثی ندارد. بحث ما این است که داریم در کویر برنج می کاریم، محصولات جالیزی کشت میکنند. توسعه ی کویر با روش‌های درخچه‌هایی که ماندگی دارند و کم آب اند که موردی ندارد.
وی سپس با اشاره به ادامه کشت برنج در چنین مناطقی با بهانه ی کاهش سطح زیر کشت و ادامه کشت محصولات جالیزی، باردیگر بر لزوم شفاف سازی که منجر به مشخص شدن دقیق مشکل زاینده رود میشود تاکید کرد و گفت: من سوالی در مجلس پرسیدم، که هنوز وزارت نیرو به بنده پاسخ نداده، چرا دو سال قبل،98،99، بیش از 450 میلیون متر مکعب آب مازاد بر تابلوی منابع و مصارف در حوزه ی زاینده رود آزاد سازی شد؟ تابلوی منابع و مصارف را وزارت نیرو مشخص میکند.
تغییر سیاست‌ها در مقصد را در دستور کار نداریم
جعفری بروجنی سپس افزود: درمورد تونل کوهرنگ 3، بزرگترین معضل این است که 27 سال است تعهداتی درباره حق آبه های زیست محیطی به مردم مظلوم کوهرنگ داده شده که عمل نکردند. تونل احداث کردیم، الان می‌خواهیم سد بزنیم و مردم آنجا را بیست و هفت سال است آواره کرده ایم. بزرگترین چشمه ی آنجا به نام چشمه مروارید را خشکاندیم. جزو تعهدات بوده که آب چشمه‌ها را برگردانیم، آب شرب و کشاورزی شان را تامین کنیم.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با اشاره به نیازمند بودن بهشت آباد به آب درحدی که روستاهایش با تانکر آبرسانی می شود و عادلانه نبودن انتقال آب از این مناطق افزود: صد پروژه ی انتقال آب دیگر هم اجرا کنیم مشکل فلات مرکزی با اینها حل نمی‌شود. بلکه مشکلاتی برمشکلات قبلی اضافه میکنیم. چون حق آبه‌ها را رعایت نمیکنیم، مشکلات مبدا را رعایت نمیکنیم. چون تغییر سیاست‌ها در مقصد را در دستور کار نداریم فقط رفتیم دنبال ساده ترین و مخرب ترین کار، که انتقال است. تجربه ی کوهرنگ 3 تابلویی ست جلوی چشم ما.چطور به خودمان اجازه می‌دهیم تونلی 65 کیلومتری به نام بهشت آباد از گسل‌های اصلی زاگرس عبور کند؟ مگر شورای عالی آب تونل را منتفی نکرده است، چرا برخی مصوبات را باید بچسبیم برخی را فراموش کنیم؟
انتقال آب بین حوزه ای، دلیل برعدم نیاز به مجوز نیست
وی ادامه داد: سپس در مورد تونل گلاب، با ذکر این نکته که صرف انتقال آب بین حوزه ای بودن دلیل برعدم نیاز به مجوز نیست و نمیتوان زاینده رود را منحرف کرد، به تامین 95 درصد اب سد زاینده رود از منابع اب چهارمحال و بختیاری و سپس جاری شدن 63 کیلومتر این اب بعد از سد در این استان و تنها 2 کیلومتر در اصفهان اشاره کرد و گفت: آمدیم در این دو کیلومتر تونل گلاب را زدیم و چون در استان اصفهان است می‌گوییم درون حوزه ای است!
جعفری بروجنی سپس به نبود هیچ کدام از مجوزهای زیست محیطی برای این تونل و غیرقانونی خوانده شدن ان توسط سازمان بازرسی کشور و دیوان محاسبات هم اشاره کرده و گفت: .آقای سراج سال 93 به رئیس جمهور وقت اعلام کرد که اینها مجوز ندارد. محیط زیست مجوز نداده بود. بعد از احداث آمده اند یک تفاهم نامه بستند با استان اصفهان. تفاهم نامه غیر از مجوز زیست محیطی است. تونل 27 کیلومتری را بدون داشتن مجوز های لازم و با پول بیت المال و هزینه ی غیرقانونی بنا کردیم، بعد که تمام شده آمدیم یک چسب پدافند غیرعامل به آن چسبانده ایم. خیلی بد است که کارهایی انجام بدهیم و بعد به دنبال توجیه آن برویم. هرکس پولی دارد قدرت دارد کار خلافی انجام دهد آن هم درحوزه ی آب کشور، بعد برود مجوز هارا با زد و بند و لابی بگیرد. من از ۳ وزیر نیرو سوال کردم که مجوزات گلاب را اعلام کنید! مجوزاتی که امسال اعلام کردند ۷ سال بعد از احداث و شروع بوده است، این نوعی توهین به قوانین کشور و قانون‌گذار است.گلاب مسئله درون‌حوضه‌ای است اما این تونلی که ساخته میشود، تمام آب زاینده رود را می‌بلعد و شهرستان‌هایی که در مسیر رود هستند به ویرانی تبدیل می‌شوند.
چرا در مورد آمار و منابع شفاف سازی نمی‌شود؟
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس گفت: مشکل بنده در مسئله آب کشور این است که چرا در مورد آمار و منابع شفاف سازی نمی‌شود؟ در موضوع صنایع تنها به فولاد مبارکه پرداخته میشود، چرا پتروشیمی و پالایشگاه‌ها و فولاد کاشان و کوهپایه گفته نمی‌شوند؟ ما نمی‌توانیم یک نسخه آنی برای جاری شدن آب در زاینده‌رود بپیچیم در حالی که سرچشمه رود خشک است، مگر اینکه بخواهیم مردم را فریب دهیم. در مورد حق‌آبه، کشاورزانی در شرق اصفهان و دیگر جاها درخواست حق‌آبه‌های خود را دارند که از زمان شیخ بهایی برای آنها بوده‌است، حتی در دهه ۴۰ سطح زیر کشت در اصفهان در مقایسه با الان بسیار کمتر است و بعد از انقلاب توسعه ایجاد شده و کشاورزان حق‌آبه جدید و بیشتری دارند. قبل از حق‌آبه باید بگویید غول‌های صنعتی و کشاورزی در اصفهان چه مقدار آب مصرف میکنند.
وی افزود، بن بروجن تونل نیست، پروژه انتقال آبی به اندازه ۴۱ میلیون مترمکعب است، درواقع کمتر از ۱ درصد آب زاینده‌رود در حالت نرمال، که این مقدار آب را برای شرب ۴۵۰ هزار نفر از مردم استان چارمحال‌و‌بختیاری انتقال میدهد. شاید پرسیده شود چرا از کارون برداشت نمی‌کنید! مگر زاینده رود از کارون نیست؟ تمام اینها با تونل ۱ و ۲ و ۳ از سرشاخه‌های کارون بازگردانده شده‌اند و درواقع تنها ۱۸ درصد این آب برای بروجن است و تقریبا ۸۲ درصد آن برای بن و سامان است که در حوضه زاینده‌رود و شهرکرد هستند و آبی که انتقال می‌یابد آب خود این مناطق است و تنها ۲۰۰ متر از آبگیر آن جزو استان اصفهان است.
کشاورزان اصفهان مخالف تونل گلاب و تونل بهرنگ۳ هستند
در ادامه سجاد انتشاری، پژوهشگر هیدرولوژی اجتماعی در جواب به وضعیت استفاده از آب انتقالی زاینده رود به یزد و مصارف غیرشرب آن گفت: بنده به عنوان یک پژوهشگر و دسترسی کافی به داده‌ها و اطلاعات و مجوزها برای حکم قاطع و قضاوت ندارم و در مورد شفاف‌سازی نقش خود کمیسیون کشاورزی خیلی پررنگ هست، مسئله آب مسئله امنیتی نیست که بخواهیم آن را از مردم مخفی کنیم! از ۴۵۰ میلیون متر مکعب آب گفته شده نه به تالاب و نه به کشاورزان به حد کافی چیزی نرسیده است و از ۲۵۰ میلیون مترمکعب تنها ۷۰ میلیون مترمکعب به کشاورزان تخصیص داده شده است، پس این آب به کجا رفته است؟ حق مردم دارد ضایع میشود، در مورد توسعه کشاورزی و حقوق آب نه شفاف‌سازی شده است نه تثبیت! حق هر بخش و استان متناسب با منابع آب باید مشخص شود و نیازمند کار حقوقی و مفاهمه و مذاکره است. در مورد بهشت‌آباد تا زمانی که اطمینان حاصل نشود در منطقه مبدا کوچکترین آسیب زیست محیطی برای مردم ایجاد نشود و حق‌آبه‌های مردم منطقه ضایع نشود نباید کاری اجرایی شود و مسئله اجرای کار بر پایه قوانین و مجوزها برای بن و بروجن هم مورد سوال است که آیا قانونی بوده‌اند یا خیر، زیرا شواهدی وجود دارد که دادستان کشور و سازمان بازرسی کشور تایید کردند، این پروژه مجوزهای لازم را نداشته‌است و بارگذاری مجدد بر زاینده‌رود محسوب میشود.
انتشاری افزود: توسعه‌های کشاورزی هم در پایین‌دست و هم در بالادست بوده‌اند و باید مشخص شود چه بخشی از این توسعه از جنبه قانونی پذیرفته است و چه بخشی باید حذف شود تا دعوای زرگری بین این دو منطقه پایان یابد! کشاورزان اصفهان و کنشگران محیط زیست مخالف تونل گلاب و تونل بهرنگ۳ هستند و این پروژه را بارگذاری جدید می‌دانند. همینطور در بحث یزد باید شفاف‌سازی شود زیرا شایعه‌هایی وجود دارد که مصرف یزد بیش از مقداریست که اعلام میشود. مردم و کشاورزان و ذی‌نفع های اصلی این آب باید مطمئن بشوند چه مقدار آب و کجا و تحت چه سازوکار قانونی دارد تخصیص پیدا میکند.
وزارت نیرو مدیریت تقاضا را فراموش کرد
در ادامه جعفری بروجنی پروژه بن بروجن را جزو طرح‌های اولویت‌دار جمهوری اسلامی در دو دولت دانسته که تمام مجوزهای قانونی و تخصیص را داشته و برای شرب مردم است پس نباید با گلاب مقایسه شود و افزود: متاسفانه، قاضی کمیسیون آب‌های زیرزمینی وارد حوضه آب‌های روی زمین شده‌است و بن بروجن را بارگذاری جدید اعلام کرده است که نباید ورود می‌کرد.
وی سپس با ذکر این سوال که اگر همه مخالف گلاب بهشت هستند پس چه کسی دنبال آن است، شفاف سازی برای مردم،کشاورزان و صنعتگران و در ادامه مدیریت عرضه و تقاضا توسط وزارت نیرو را لازم دانسته و افزود: تا به حال کاری که وزارت نیرو انجام میداد مدیریت کردن عرضه بوده اما وزارت نیرو رسالت بزرگ تر خود را فراموش کرده و آن مدیریت تقاضا بوده. آب جزء انفال است و زاینده رود هم استثنا نیست. مشترکات حق خصوصی کسی نیست و طبق قانون جمهوری اسلامی برای برداشت از زاینده رود باید پروانه برداشت بگیرند.
جعفری بروجنی در رابطه با اقدامات و وظایف کمیسیون کشاورزی مجلس در جهت شفاف سازی گفت: ما از وزارت نیرو خواستیم تا تابلو منابع و مصارفش را در همه نه حوضه آبریز کشور شفاف کند و خود بنده درباره زاینده رود اعمال ماده۲۳۴ کردم. کمیسیون با رویکرد جدیدش در دولت جدید سعی دارد مقدار مصرف آب در حوزه کشاورزی و صنعت و شرب کاملا شفاف اعلام کند. دستور از بالا به پایین در حوزه کشاورزی معنا ندارد برای تغییر الگو کشت باید به کشاورز آموزش دهیم و کشتش را تضمینی از او بخریم تا به سمت کشت برود. در پروژه‌های انتقال آب با قاطعیت می‌گویم معیارهای یونسکو رعایت نشده و لذا پروژه‌های انتقال آب در کمیسیون تحت بررسی است.
الگوی کشت نامناسب در حوزه زاینده رود
انتشاری در رابطه با الگوی کشت نامناسب و صنایع آب بر واقع شده در حوزه زاینده رود گفت: سعی می‌کنم روایت‌ها را بیان کنم و قضاوت نمی‌کنم، حوزه زاینده رود از صنعتی ترین مناطق کشور است و قاعدتا مصرف آب را افزایش میدهد و آلودگی ایجاد کرده و محیط زیست را از بین برده. آلودگی در اصفهان از تهران هم بیش تر است. فرونشستی که در اصفهان رخ داده طبق تحقیقاتی که انجام شده ممکن است کل این شهر را ببلعد و کلا سکونت را در این منطقه غیر ممکن بکند. از طرف مقابل اصفهان بدلیل اینکه در مرکز کشور قرار دارد دسترسی بالایی به همه جای کشور دارد و توجیه اقتصادی آن نسبت به بقیه مناطق بیش تر است، هرچند تا در یک فضای شفاف همه ی جوانب را در نظر نگیریم نمی‌توانیم تصمیم گیری کنیم.
سجاد انتشاری همچنین گفت: مسئله ای که در رابطه با زاینده رو وجود دارد این است که حقوق آب بیش از منابع طبیعی در نظر گرفته شده و با خشک سالی سال‌های اخیر تشدید هم شده اما همیشه هم اینطور نیست و در سال‌های تر فشار کمتر میشود. اقدامات صورت گرفته هم پایدار نبوده و بیش تر سازه ای بوده و فقط با نگاه عبور از بحران صورت گرفته و پاسخ مسئله این است که ما حقوق بهره برداری از Hب را کاهش دهیم و آن را با مقدار منابعمان متناسب کنیم که فرایند پیچیده ای است. ما چهار روش برای کاهش حقوق آب طراحی کردیم: روش مذاکره، روش مبادله حقوق آب، روش بازخرید حقوق آب و پرداخت خسارت بابت دریافت حق دیگری. کاهش حقوق آب کاری بلند مدت است و حداقل یکی دوسال طول میکشد. به علاوه پیش نیاز آن، تثبیت حق آبه‌ها و شفاف سازی کامل است که این هم یکی دوسال زمان میبرد. درنتیجه یک این پروسه بلند مدت است.
مسئله فرونشست شهر اصفهان جدی است
انتشاری در ادامه، به تالاب گاوخونی نیز اشاره ای داشته و گفت: تالاب گاوخونی با اینکه به شرایط خشکی کامل نزدیک میشود ولی برخی از کارکردهای اکولوژیک آن غیرقابل بازگشت نیست. برای مثال هنوز هم میتوان از بروز بحران ناشی از ریزگردها جلوگیری کرد ولی مسئله ای مثل از بین رفتن گونه‌های زیست محیطی دیگر قابل بازگشت نیست. مسئله فرونشست شهر اصفهان، مسئله ای بسیار فاجعه بار و جدی است. اگر فرونشست زمین رخ دهد، تمام آثار تاریخی شهر اصفهان، که آثار ملی و بعضا بین المللی است از بین میرود و کشور سرمایه‌های عظیمی را ار دست خواهد داد. فرونشست بیشتر، باعث شکستگی لوله‌های آب، گاز، خطوط فاضلاب، خطوط مترو و از بین رفتن خانه و سرمایه مردم میشود که خسارت بسیار بسیار عظیمی را به مردم و به دولت وارد میکند. باید هرچه سریع تر به آبخوان های اصفهان آب برسد و جلوی این فاجعه گرفته شود.
پژوهشگر هیدرولوژی اجتماعی در مورد پروژه ای انتقال آبی که متوقف شده اند گفت: اگر تصمیم جدی در یک فضای اعتماد ساز، مبتنی بر شواهد ارائه شده به صورت کاملا شفاف، توسط یک تیم علمی که شامل تمام ذی نفعان موضوع میشود گرفته نشود، نزاع بین استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان و یزد تشدید شده و اعتماد عمومی از بین میرود.اگر پروژه ای اشتباه است، باوجود صرف هزینه ای میلیاردی و سنگین، همینجا باید متوقف شود. مجازات دست اندر کاران بی فکر بماند!
حق کشاورز اصفهانی نسبت به سایرین در اولویت است
وی همچنین با اشاره به نبود صرفه اقتصادی در انتقال اب از خلیج فارس به علت هزینه ی 60 تا 70 هزارتومانی هر مترمکعب آب تولیدی در مقایسه با هزینه 1 دلاری در کشورهایی مثل هلند و آلمان، صرف این هزینه برای مکانیزم های کاهش مصرف آب درون استانها را با کیفیت تر در نتیجه دانسته و ورود بخش خصوصی به این مسئله را هم باعث تشدید مشکلات موجود به علت فروش این آب به صنعت و در نتیجه مهاجرت و افزایش مصرف اب خواند.
سجاد انتشاری سپس افزود: در حال حاضر مسئولان به طور جد باید از تصمیمات و برخورد واکنشی، مقطعی، کوتاه مدت و به صورت بحران زده، راهکارهای مهندسی و تجربه‌های مشابه شکست خورده در سال‌های اخیر پرهیز کنند! درحال حاضر عزم جدی برای حل مسئله به صورت ریشه ای و کارشناسی شده نمیبینم. درحال حاضر دولت جلساتی را تشکیل داده و شواهد نشان میدهد که بازهم تصمیمات فوری و کوتاه مدت و سریع درحال شکل گیری است. متخصصانی که در حوضه آب میشناسیم، در این جلسات کمتر حضور دارند و افراد حاضر درجلسات، رویکردهای تغییر حکمرانی و تحول گرایانه ندارند.
سجاد انتشاری، پژوهشگر هیدرولوژی اجتماعی همچنین در تشریح مسئله یزد گفت: منطقه اصفهان اعلام میکند که سال گذشته 65 میلیون مترمکعب آب به یزد منتقل شده است؛ ولی روایت‌های موجود در اصفهان دلالت براین موضوع دارد که بیشتر از این مقدار منتقل میشود و این آب فقط برای شرب نمیرود، بلکه برای کشاورزی و صنعت هم مصرف میشود. مسلم است کشاورز اصفهانی حق خود برای کشاورزی را در اولویت میداند. درسال 92، 98 میلیون مترمکعب آب به یزد به شرط راه اندازی بهشت آباد و کوهرنگ3 تخصیص داده شد که این دو پروژه اجرایی نشدند. در طرف مقابل، یزدی‌ها روایت میکنند که اگر آب وارد میشود، درقبالش سنگ‌های معدنی به اصفهان ارسال میشود. میگویند این آب برای شرب است ولی استفاده از آن برای کشاورزی و صنعت را نفی نکرده اند. یزد برای صنعت، از خلیج فارس آب دریافت میکند و پیشنهاد شده است که شرب آن را هم به خلیج فارس وصل کنند. این موضوعی است که باید هم از طرف یزد و هم از طرف اصفهان با پروسه‌های قابل نظارت و ارزیابی شفاف سازی شود تا بعد از این مذاکره ای بین اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری صورت بگیرد و میزان آب انتقالی به یزد مورد توافق قرار بگیرد.
