به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، اظهارنظر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص عدم صلاحیت صانعی برای عهده داری مرجعیت و رضایت حوزه های علمیه آن قدر برای اصلاح طلبان سنگین بود که ناگذیر حمله به این تشکل روحانی را در دستور کار قرار دادند و با تیترهایی نظیر اینکه به استقبال تصمیم عالمانه این تشکل روحانی رفتند.
به دنبال انتشار این خبر بود که هجمه ها علیه جامعه مدرسین آغاز شد. اصلاح طلبان کوشیدند تا این گونه وانمود کنند که اصولا جامعه مدرسین صلاحیت چنین اظهارنظری را ندارد. روزنامه اعتماد طی مطلبی تحلیلی نوشت:«تاکنون یک نهاد مشخص به شکل ایجابی مراجع تقلید را معرفی یا شرایط مرجعیت را سلب نکرده است و اقدام جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از این منظر موضوعی جدید و نگران کننده است. علمای شیعه معتقدند در صورتی که یک مرجع خصوصیات مرجعیت را از دست بدهد، این مردم و مقلدان وی هستند که آن را تشخیص می دهند و به تدریج از حلقه مقلدان او خارج می شوند.»
اگر چه صانعی در قم نه تنها دیگر جایگاهی نداشت، بلکه جو غالب به واسطه نقطه نظرات استثنایی و شاذّش به شکل شدیدی علیه او شکل گرفته بود، اما موضوع اعلام عدم صلاحیت برای مرجعیت خیلی سنگین می نمود؛ آن قدر که مجمع روحانیون که به عنوان یک تشکل سیاسی و نه حوزوی شناخته می شود را هم وادار کرد تا طی بیانیه ای رسمی اعلام موضع کند.
در بیانیه مجمع به جملاتی از امام در تجلیل از صانعی اشاره شده و آمده بود:«عدالت و اخلاص آیت الله صانعی مورد تأیید عالمان برجسته حوزه های علمیه و خیل عظیمی از مقلدان بوده و هست و ایشان دهها سال است که به عنوان استاد برجسته فقه آل محمد(ص) در حوزه علمیه قم شاگردان فاضل و متعهد زیادی را تربیت نموده اند و از زمانی که به عنوان مرجع تقلید در جامعه اسلامی ایران مطرح گردیدند همواره بر مقلدان ایشان افزوده شده است و امروز جای هیچگونه تردیدی در مرجعیت ایشان نیست و این مرجعیت با بیانیه یک گروه مورد پذیرش مقلدان قرار نگرفته است که با بیانیه گروهی دیگر از اعتبار بیفتد!»
این اظهارنظرها در حالی است که امام رسما از نقش آفرینی جامعه مدرسین در خلع یک مرجع پرطرفدار در کشور از مرجعیت تجلیل کرده بودند و آن را اقدامی به جا تلقی نموده بودند. اینکه داعیه داران خط امام حقی را که امام برای جامعه مدرسین محفوظ می داند، غیر قابل قبول می دانند، تعارضی است که البته خود باید پاسخگویش باشند.
امام در منشور روحانیت به صراحت می فرمایند:«ان شاء اللَّه در بین جامعه مدرسین و طلاب انقلابى اختلافى نیست، اگر باشد بر سر چیست؟ بر سر اصول یا بر سر سلیقهها؟ آیا مدرسین محترم که ستون محکم انقلاب در حوزههاى علمیه بودهاند- نعوذباللَّه- به اسلام و انقلاب و مردم پشت کردهاند؟ مگر همانها نبودند که در کوران مبارزه حکم به غیرقانونى بودن سلطنت دادند؟ مگر همانها نبودند که وقتى یک روحانى به ظاهر در منصب مرجعیت از اسلام و انقلاب فاصله گرفت، او را به مردم معرفى کردند؟ آیا مدرسین عزیز از جبهه و رزمندگان پشتیبانى ننمودند؟ اگر خداى ناکرده اینها شکسته شوند چه نیرویى جاى آنان را خواهد گرفت؟ و آیا ایادى استکبار، روحانى نماهایى را که تا حد مرجعیت تقویت نموده است، فرد دیگرى را بر حوزهها حاکم نمىکنند؟ و یا آنها که در توفان پانزده سال مبارزه قبل از انقلاب و ده سال حوادث کمرشکن بعد از انقلاب نه غصه مبارزه و نه غم جنگ و اداره کشور را خوردهاند و نه از شهادت عزیزان متأثر شدهاند و با خیالى راحت و آسوده به درس و مباحثه سرگرم بودهاند مىتوانند در آینده پشتوانه انقلاب اسلامى باشند؟»
منشور روحانیت امام راحل که تندی های فراوان به متحجران و مقدس نمایان و لیبرال ها دارد، این گونه در خود تجلیل از جامعه مدرسین را به یادگار گذاشته است. امام در نامه مورخ 7/2/1368 خطاب به آیت الله مشکینی تصریح کرده بودند:«اگر آنان(فرزندان انقلابی ام) جذب آقایان محترم مدرسین نشوند، در آینده گرفتار کسانی خواهند شد که مروج اسلام آمریکایی اند.»
و این بار در منشور روحانیت هم بر همان موضوع تاکید داشتند:«اگر روحانیون طرفدار اسلام ناب و انقلاب دیر بجنبند ابرقدرتها و نوکرانشان مسائل را به نفع خود خاتمه مىدهند. جامعه مدرسین باید طلاب عزیز انقلابى و زحمت کشیده و کتک خورده و جبهه رفته را از خود بدانند. حتماً با آنان جلسه بگذارند و از طرحها و نظریات آنان استقبال نمایند و طلاب انقلابى هم مدرسین عزیز طرفدار انقلاب را محترم بشمارند و با دیده احترام به آنان بنگرند و در مقابل طیف بى عرضه و فرصت طلب و نق زن ید واحده باشند و خود را براى ایثار و شهادت در راه هدایت مردم آمادهتر کنند، حال جامعه و مردم، طالب حقیقت باشند مثل زمان ما که حقاً مردم بیشتر از آنچه که ما فکر مىکنیم وفادار به روحانیت بوده و خواهند بود، یا نباشند مثل زمان معصومین- علیهم السلام.»
تجلیل امام از جامعه مدرسین به عزل آیت الله شریعتمداری از مرجعیت بازمی گردد. موقعیت آن روز شریعتمداری به عنوان یک مرجع بنام با مقلدین فراوان البته با موقعیت امروز کسی چون صانعی قابل مقایسه نیست. در واقع اگر آن روز جامعه مدرسین خلع از مرجعیت را برای یک مرجعِ مورد توجه اعلام کرد، امروز همین نهاد تنها عم صلاحیت مرجعیت را برای روحانی ای که در خصوص مرجعیتش پرسش وجود داشته اعلام کرده.
در بیانیه آن روز جامعه مدرسین در خصوص شریعتمداری آمده بود:«بنا به وظیفه شرعی بر خود لازم دانستیم که سقوط مشارالیه از شایستگی مرجعیت را بالصراحه اعلام نماییم تا افرادی از مسلمانان که در حالت تردید و دو دلی بودند، تکلیف خود را بدانند و احیاناً با تقلید خود به اسلام و انقلاب ضربه وارد نکرده باشند.»
