به گزارش سرویس فناوری اطلاعات «خبرنامه دانشجویان ایران»، به مناسبت چهلمین سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، اولین همایش الگوی حکمرانی تمدنی علم و فناوری با محوریت بررسی جایگاه جهاد دانشگاهی در حکمرانی علم و فناوری برگزار شد. این نشست به میزبانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی برگزار گردید و جمعی از صاحب‌نظران و فعالان باسابقه جهاد دانشگاهی در آن حضور یافتند.
بررسی ظرفیت‌های جهاد دانشگاهی در حکمرانی علم و فناوری
در این نشست، حمیدرضا فرهمند، از فعالان فرهنگی، با اشاره به اهمیت حکمرانی علم و فناوری اظهار داشت: الگوهای متعددی در کشورهای غربی برای توسعه حکمرانی علم و فناوری وجود دارد؛ به‌عنوان مثال، مدل مرکز فناوری هانوفر آلمان که پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. اما این مدل‌ها بر مبنای اصول سکولار طراحی شده‌اند که تفاوت بنیادینی با رویکرد توحیدی جهاد دانشگاهی دارند.
وی افزود: در اندیشه جهاد دانشگاهی، مسئولیت‌پذیری و حرکت در راستای احکام اسلامی و رضای الهی، اصولی بنیادین هستند که ماهیت جمهوری اسلامی ایران را از سایر نظام‌های حکمرانی متمایز می‌کنند.
فرهمند همچنین استفاده از ظرفیت‌های اساسنامه جهاد دانشگاهی برای توسعه حکمرانی علم و فناوری را راه‌حلی مؤثر دانست و گفت: گره زدن مفاهیم انقلابی با اقدامات این نهاد می‌تواند هویت انقلابی آن را حفظ کند.
چالش‌ها و راهکارهای پیش‌روی جهاد دانشگاهی
محمدرضا پورعابدی، از دیگر سخنرانان نشست، به برخی چالش‌های جهاد دانشگاهی اشاره کرد و گفت: باید درباره دوگانه‌های موجود در جهاد دانشگاهی، از جمله فعالیت‌های روزمره و حرفه‌ای، تصمیم‌گیری شود. همچنین، تعریف وظایف جدید برای این نهاد می‌تواند به پویایی بیشتر آن کمک کند.
وی افزود: دریافت بودجه‌های دولتی در سال‌های اخیر، این نهاد را گرفتار بروکراسی کرده و بر عملکرد آن تأثیر گذاشته است.
پورعابدی واکنش سریع جهاد دانشگاهی به مسائل جامعه را یکی از نقاط قوت آن دانست و تأکید کرد که بهره‌گیری از ظرفیت‌های اساسنامه، نقشی کلیدی در بازآفرینی جایگاه این سازمان در میان نهادهای فرهنگی دارد.
ارائه راهکارها برای افزایش اثرگذاری
حمیدامین اسماعیلی، در ادامه این نشست، با بررسی تغییرات جهاد دانشگاهی از زمان تأسیس تاکنون، هشت راهکار برای افزایش اثرگذاری این نهاد ارائه کرد. وی بر اهمیت جذب نیروهای کارآمد و متناسب با راهبردهای جهاد دانشگاهی و انعطاف‌پذیری در مسیر حرکت تأکید نمود.
صادق محمدی نیز با انتقاد از شرایط فعلی جهاد دانشگاهی اظهار داشت: این نهاد قدرت سیاست‌گذاری خود را از دست داده و در دانشگاه‌ها به جایگاهی متزلزل رسیده است. باید فرهنگ مدیریت جهادی دوباره بازآفرینی شود.
بازگشت به هویت انقلابی
محسن قرنفلی، دیگر سخنران نشست، گفت: جهاد دانشگاهی نتیجه رویش انقلاب اسلامی است و برخلاف سایر نهادها که نمونه‌های خارجی داشته‌اند، بر اساس اقتضائات زمان و اهداف اسلامی شکل گرفته است.
وی هویت فرهنگی و دینی را جزئی جدایی‌ناپذیر از این نهاد دانست و افزود: جهاد دانشگاهی نهادی واسط میان دانشگاه، جامعه و نظام است که جایگاه ویژه‌ای در میان دانشگاهیان دارد.
قرنفلی بر لزوم چابکی سیستم اجرایی، گسترش ارتباط با جامعه و صنعت، توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و بومی‌سازی فناوری تأکید کرد. وی همچنین تمرکزگرایی، دولتی شدن و از دست دادن نیروهای کارآمد و متعهد را از جمله چالش‌های کنونی این نهاد برشمرد.
تلاش برای پویایی بیشتر
در پایان، سخنرانان تأکید کردند که انعطاف‌پذیری در زمینه کاری، تمرکز بر اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها و بازآفرینی ارزش‌های جهاد دانشگاهی می‌تواند این نهاد را به بازوی اجرایی قدرتمند شورای عالی انقلاب فرهنگی تبدیل کند و نقش آن را در حکمرانی علم و فناوری بیش از پیش تقویت نماید.
