به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ موضوع تقسیم ارث همیشه یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین مسائلی است که در بسیاری از خانواده‌ها اتفاق می‌افتد. در این میان، تقسیم املاک موروثی معمولاً بیش از دیگر دارایی‌ها باعث بروز اختلاف می‌شود. ارزش بالای مالی املاک و ارتباط عاطفی که وراث ممکن است با آن داشته باشند، باعث می‌شود تا این دسته از پرونده‌ها با چالش‌های فراوانی همراه باشند. از مشکلات مربوط به سهم‌الارث گرفته تا دعاوی افراز و فروش ملک، هر یک می‌تواند روند تقسیم ارث را دشوار و زمان‌بر کند. در چنین شرایطی، حضور یک وکیل متخصص ملکی می‌تواند ضمن تسریع فرایند، از بروز اشتباهات حقوقی و تضییع حقوق وراث جلوگیری کند.
چرا دعاوی تقسیم ملک ارثی پیچیده است؟
یکی از اصلی‌ترین دلایل پیچیدگی دعاوی تقسیم ارث، ماهیت خاص املاک موروثی است. برخلاف دارایی‌های نقدی که به‌راحتی میان وراث تقسیم می‌شوند، املاک معمولاً غیرقابل تقسیم فیزیکی هستند یا تقسیم آن‌ها به روش‌های سنتی دشوار است. برای مثال، یک خانه مسکونی یا یک زمین کشاورزی ممکن است به دلیل اندازه یا موقعیت، امکان افراز نداشته باشد و همین موضوع باعث بروز اختلاف میان وراث شود.
از سوی دیگر، قوانین مرتبط با ارث و نحوه تقسیم املاک گاهی برای افراد غیرمتخصص پیچیده و غیرقابل فهم است. بسیاری از وراث به دلیل عدم آگاهی از قوانین، تصور اشتباهی از سهم‌الارث خود دارند یا نسبت به حقوق دیگر وراث اعتراض می‌کنند. مشکلات دیگری مانند وجود وصیت‌نامه‌های متناقض یا اختلاف بر سر قیمت‌گذاری ملک نیز می‌تواند وضعیت را پیچیده‌تر کند.
تصرف عدوانی یکی دیگر از مشکلات رایج در این دعاوی است. گاهی اوقات یکی از وراث بدون رضایت سایرین اقدام به تصرف یا استفاده از ملک می‌کند. این اقدام معمولاً به بروز تنش‌های جدی میان وراث و طرح دعاوی حقوقی منجر می‌شود. چنین مواردی نیازمند پیگیری حقوقی دقیق و مستندات کافی برای اثبات ادعا هستند.
سؤالات رایج درباره تقسیم ملک موروثی
اگر یکی از وراث از فروش ملک موروثی خودداری کند، چه باید کرد؟
اگر یکی از وراث با فروش ملک مخالف باشد، سایر وراث می‌توانند از طریق دادگاه درخواست فروش ملک کنند. دادگاه پس از بررسی موضوع و در صورتی که ملک قابل افراز نباشد، دستور فروش آن را صادر کرده و مبلغ فروش میان وراث تقسیم خواهد شد.
آیا می‌توان بدون رضایت سایر وراث، ملک موروثی را فروخت؟
خیر، فروش ملک موروثی تنها با رضایت تمامی وراث امکان‌پذیر است. در غیر این صورت، چنین فروشی غیرقانونی بوده و سایر وراث می‌توانند نسبت به ابطال معامله اقدام کنند.
اگر یکی از وراث ملک موروثی را تصرف کرده باشد، چه باید کرد؟
در این شرایط، سایر وراث می‌توانند با ارائه دادخواست تصرف عدوانی به دادگاه، از حق خود دفاع کنند. دادگاه با بررسی مستندات، در صورت اثبات ادعا، دستور رفع تصرف صادر می‌کند.
آیا وصیت‌نامه می‌تواند سهم‌الارث وراث را تغییر دهد؟
بله، وصیت‌نامه می‌تواند سهم‌الارث وراث را تغییر دهد، اما تنها برای یک‌سوم اموال متوفی. برای بیش از این مقدار، رضایت سایر وراث الزامی است.
انواع دعاوی مرتبط با تقسیم ملک موروثی
اختلاف بر سر سهم‌الارث:
یکی از رایج‌ترین دعاوی، اختلاف درباره سهم هر یک از وراث است. قوانین مدنی به‌وضوح میزان سهم‌الارث هر یک از وراث را تعیین کرده است، اما در عمل، سوءتفاهم‌ها یا ادعاهای نادرست می‌توانند باعث بروز مشکل شوند.
دعاوی افراز و تفکیک ملک:
افراز به معنای جدا کردن سهم هر یک از وراث از یکدیگر است. اگر ملک قابلیت افراز داشته باشد، دادگاه یا اداره ثبت می‌تواند دستور تفکیک آن را صادر کند. اما در مواردی که ملک غیرقابل افراز باشد (مانند یک خانه کوچک یا زمین با شرایط خاص)، معمولاً دستور فروش آن صادر می‌شود و مبلغ فروش میان وراث تقسیم می‌گردد.
دعاوی تصرف عدوانی:
گاهی اوقات یکی از وراث بدون رضایت سایرین اقدام به تصرف یا استفاده از ملک می‌کند. این اقدام می‌تواند باعث بروز اختلافات شدید شود و نیازمند طرح دعوای تصرف عدوانی در مراجع قضایی باشد.
نقش وکیل در دعاوی تقسیم ملک موروثی
وکیل متخصص ملکی نقش بسیار مهمی در حل و فصل دعاوی ارث و تقسیم املاک موروثی دارد. یکی از اصلی‌ترین وظایف وکیل، تحلیل حقوقی پرونده و ارائه مشاوره صحیح به موکل است. وکیل با بررسی دقیق مدارک موجود از جمله سند مالکیت، گواهی انحصار وراثت و سایر مستندات، وضعیت پرونده را تحلیل کرده و بهترین راه‌حل را ارائه می‌دهد.
وکیل همچنین مسئولیت تنظیم و پیگیری دادخواست‌ها و پرونده‌های قضایی را بر عهده دارد. این شامل درخواست افراز، دفاع از حقوق موکل در دادگاه، و پیگیری اجرای احکام مرتبط با فروش یا تقسیم ملک است. علاوه بر این، وکیل می‌تواند به‌عنوان میانجی میان وراث عمل کند و با کاهش تنش‌ها، اختلافات را از طریق مصالحه حل کند. این رویکرد به‌ویژه در دعاوی خانوادگی که حفظ روابط عاطفی اهمیت دارد، بسیار مفید است.
مراحل قانونی تقسیم ملک موروثی با کمک وکیل
اولین گام در این فرآیند، جمع‌آوری مدارک موردنیاز از جمله گواهی انحصار وراثت، سند مالکیت و مدارک شناسایی وراث است. این مدارک برای تنظیم دادخواست یا ارائه به مراجع قضایی ضروری هستند. سپس وکیل می‌تواند بر اساس شرایط ملک، درخواست افراز یا فروش آن را تنظیم و به دادگاه ارائه کند.
در صورتی که ملک قابلیت افراز داشته باشد، اداره ثبت یا دادگاه دستور تقسیم آن را صادر می‌کند. اما اگر ملک غیرقابل افراز باشد، دادگاه معمولاً دستور فروش آن را صادر می‌کند و مبلغ حاصل از فروش میان وراث تقسیم می‌شود. در تمام این مراحل، وکیل با پیگیری دقیق امور و دفاع از حقوق موکل، به حفظ عدالت و کاهش تنش‌ها کمک می‌کند.
جمع بندی
دعاوی مرتبط با تقسیم املاک موروثی از پیچیده‌ترین مسائل حقوقی هستند که نیازمند دقت، دانش و تجربه حقوقی است. حضور یک وکیل متخصص ملکی در این دعاوی نه‌تنها به تسریع فرآیند قانونی و حفظ حقوق وراث کمک می‌کند، بلکه می‌تواند روابط خانوادگی را نیز از تنش‌های بیشتر محافظت کند. اگر درگیر چنین پرونده‌هایی هستید، پیشنهاد می‌شود از مشاوره و خدمات حقوقی یک وکیل مجرب استفاده کنید تا این مسیر پرچالش را با اطمینان بیشتری طی کنید.
