به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در نشست گسترده گروههای شبهنظامی سوری به ریاست «ابو محمد الجولانی» [احمد الشرع] مقرر شد، جولانی «ریاست دوره انتقالی» را در سوریه برعهده بگیرد. به این ترتیب، احمد الشرع به وظایف ریاست جمهوری سوریه طی آنچه دوره انتقالی نامیده شده، عمل خواهد کرد.
از دیگر خروجیهای این نشست، تعلیق عمل به قانون اساسی سال ۲۰۱۲ و قوانین استثنایی، انحلال مجلس مردم یا همان پارلمان تشکیل شده در زمان حکومت بشار اسد و کمیسیونهای آن، انحلال ارتش حکومت اسد و تشکیل مجدد آن، انحلال همه دستگاههای امنیتی وابسته به حکومت بشار اسد، انحلال حزب بعث، احزاب جبهه ملی پیشرو و دادن اختیار تشکیل مجلس قانونگذاری موقت برای مرحله انتقالی تا زمان تصویب قانون اساسی دائمی بود.
این تصمیمات که مهمترین آنها تصمیم انحلال ارتش سوریه بود، تا حدود بسیار زیادی شبیه تصمیمات اتخاذ شده توسط «پل برمر»، حاکم آمریکایی عراق است که پس از انتصاب به این سمت از سوی دولت وقت آمریکا در ماه مه 2003 ، تصمیمات مهمی اتخاذ کرد که منجر به تحولات سرنوشتساز در عراق و منطقه شد و از جمله مهمترین آنها، تصمیم به انحلال ارتش و سرویسهای امنیتی عراق، انحلال حزب بعث، تصمیم به ریشهکن کردن این حزب و انحلال همه مؤسسات و نهادهای حکومتی عراق بود.
بلافاصله پس از سقوط «صدام حسین»، توسط یک عملیات نظامی مشترک آمریکایی - انگلیسی، «جورج بوش»، رئیس جمهور وقت آمریکا، پل برمر را به ریاست «حکومت ائتلاف موقت» عراق برگزید.
تنها دوازده روز پس از آغاز به کار حکومت موقت عراق، برمر دستور انحلال ارتش این کشور را صادر کرد و وعده داد ارتش جدیدی، غیروابسته به رژیم سابق با کادرهایی جدید و آموزشدیده در عراق ایجاد کند.
اما این موضوع به مشکلات امنیتی، ناآرامی، بیثباتی، گسترش هرجومرج، تروریسم، جنگهای فرقهای، اختلافات طایفهای، اشغال 8 ساله عراق توسط آمریکاییها و در ادامه ظهور «داعش» و قدرتگیری آن و سپس تصرف بخشهای گستردهای از عراق منجر شد.
آمریکاییها بعدها اعتراف کردند که تصمیم انحلال ارتش عراق و دستگاههای امنیتی آن، اقدامی اشتباه بود که به امنیت و ثبات عراق لطمه بزرگی زد. در این راستا، بسیاری از مسئولان آمریکایی دلیل ظهور داعش و قدرتگیری آن در عراق و در ادامه تصرف مناطق گستردهای از این کشور را به تصمیم انحلال ارتش و دستگاههای امنیتی عراق، بعد از مدت کوتاهی از سقوط رژیم بعث در ماه مارس 2003 ارجاع میدهند.
«آنتونی زینی»، ژنرال بازنشسته نیروی دریایی آمریکا و رئیس فرماندهی مرکزی آمریکا «سنتکام» در سالهای 1997 تا 2000 میگوید که درست آن بود که تا وقتی ارتش جدید عراق تشکیل نشده، ارتش و نیروهای مسلح سابق عراق حفظ میشدند، اما اقدام زودهنگام برمر به انحلال ارتش و نیروهای مسلح و دستگاههای امنیتی عراق، باعث شد تا بسیاری از این نیروها خود را سرگردان ببینند و جذب گروههای شبه نظامی از جمله داعش شوند و به سرکردگان این گروهها تبدیل شوند.
ژنرال «رای اودیرنو» که فرماندهی نیروهای آمریکایی در عراق را طی سه دوره بین سالهای 2003 تا 2010 را برعهده داشت، نیز با نظر آنتونی زینی در مورد اقدام آمریکا به انحلال ارتش عراق موافق است و میگوید که بهتر آن بود، آمریکا نیروهای وابسته به رژیم بعث را از ارتش و نیروهای مسلح و دستگاههای امنیتی عراق بیرون و ساختار و انسجام ارتش و دستگاههای امنیتی را حفظ میکرد.
ژنرال اودیرنو میافزاید: «ما ارتش و نیروهای مسلح عراق را منحل کردیم، بعد سالها تلاشهای طاقتفرسا انجام دادیم تا همان ارتش را بار دیگر جمع کنیم و تشکیل دهیم.»
یکی از مشکلات عراق این بود که به ارتش این کشور به عنوان ارتش بعث و وابسته به رژیم سابق نگریسته میشد، در این امر شک نیست که در این ارتش عناصر وابسته به حزب بعث و وفادار به صدام حسین حضور داشتند، اما این شامل همه نیروهای آن و ساختار آن نمیشد، بماند که این دستاویزی در دست آمریکا بود تا به هدف خود، فروپاشی عراق دست یابد، اما به طور کلی میشد، عناصر وابسته به حزب بعث و وفادار به صدام از ارتش و نیروهای مسلح عراق اخراج شوند، بدون اینکه آسیبی به ساختار آن وارد شود و عراق درگیر بحرانهای بیپایان نشود.
حالا بعد از قریب دو دهه از آن تجربه ناکام و خطرناک است، اکنون سوریه در چنین شرایطی قرار میگیرد، روز چهارشنبه «حسن عبدالغنی»، سخنگوی اداره عملیات نظامی سوریه نه تنها از انحلال ارتش سوریه خبر داد، بلکه خاطر نشان کرد، این انحلال شامل همه سرویسهای امنیتی سوریه مانند دایره اطلاعات نظامی، نیروی پلیس، امنیت کل، سازمان اطلاعات و غیره خواهد شد، بدون تردید این اقدام باعث ایجاد خلاءهای امنیتی گستردهای در داخل سوریه خواهد شد که گروههای مسلح تروریستی از آن برای اهداف و مقاصد که برای همه شناخته است، استفاده خواهند کرد و بزرگترین آسیب از این شرایط را مردم سوریه خواهند خورد که هنوز جنایات گروههایی مانند داعش و همین گروههای تشکیلدهنده ائتلاف با «هیئت تحریر شام» و از جمله خودِ «هیئت تحریر شام» را از یاد نبردهاند.
انحلال ارتش عراق توسط آمریکا اشتباه فاحشی بود که لطمات بزرگی به نه تنها به ارتش و نیروهای مسلح جدید این کشور زد و آن را از بخشی از بهترین کادرهایش محروم کرد، بلکه عراق را در ورطه مشکلاتی درگیر کرد که همچنان از آن رنج میبرد و موجودیت و سرنوشت عراق را تهدید میکند.
حالا همین تجربه در سوریه در حال تکرار است و همین خطرات و حتی بیشتر از آن موجودیت و هویت سوریه را تهدید میکند.