به گزارش صنفی و آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ وام ودیعه مسکن دانشجویان متاهل یکی از حمایت‌های دولت و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران در راستای کمک به بهبود وضعیت معیشتی و سکونتی دانشجویان متاهل است. این وام با هدف تأمین بخشی از هزینه‌های اجاره مسکن برای دانشجویان متأهل که معمولاً با مشکلات مالی و محدودیت‌های اقتصادی مواجه هستند، طراحی شده است. در ادامه، به‌صورت تفصیلی به بررسی ابعاد مختلف این وام، شرایط دریافت، مدارک لازم، مزایا و چالش‌ها می‌پردازیم.
۱. هدف از ارائه وام ودیعه مسکن به دانشجویان متاهل
در سال‌های اخیر، با افزایش هزینه‌های زندگی و اجاره مسکن در شهرهای بزرگ، دانشجویان متأهل با مشکلاتی جدی برای تأمین محل سکونت روبرو شده‌اند. بسیاری از آن‌ها به دلیل نبود منابع مالی کافی، ناچار به سکونت در مناطق نامناسب، خانه‌های فرسوده یا اشتراکی شده‌اند. وزارت علوم با همکاری صندوق رفاه دانشجویان، اقدام به ارائه وام ودیعه مسکن کرده است تا:
از ترک تحصیل دانشجویان متأهل جلوگیری شود.
امکان تمرکز بیشتر بر تحصیل برای دانشجویان فراهم شود.
بخشی از هزینه‌های زندگی دانشجویی کاهش یابد.
امکان ازدواج در دوران دانشجویی تسهیل شود.
۲. شرایط عمومی دریافت وام
وام ودیعه مسکن تنها به دانشجویان متأهل تعلق می‌گیرد. برخی از شرایط اصلی به شرح زیر است:
متأهل بودن دانشجو (ارائه سند ازدواج الزامی است).
دانشجو بودن در یکی از دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارت علوم.
نداشتن خوابگاه متأهلی یا خانه سازمانی در اختیار.
عدم اشتغال تمام‌وقت به کار (با هدف حفظ تمرکز بر تحصیل).
اجاره‌نشینی در محدوده شهری محل تحصیل (دارای اجاره‌نامه رسمی).
عدم دریافت هم‌زمان وام مشابه از نهادهای دیگر.
۳. مبلغ و نحوه پرداخت وام
مبلغ وام ودیعه مسکن متأهلین بسته به شهر محل تحصیل، مقطع تحصیلی و میزان بودجه تخصیصی متغیر است. به‌طور کلی، در سال‌های اخیر، ارقام زیر مشاهده شده‌اند:
کلان‌شهر تهران: بین 200 میلیون تومان.
شهرهای متوسط: 150 میلیون تومان.
شهرهای کوچک: 100 میلیون تومان.
پرداخت این وام به صورت یکجا و در قالب ودیعه (رهن) به صاحب‌خانه دانشجو یا خود دانشجو صورت می‌گیرد. بازپرداخت آن به‌صورت اقساط بلندمدت یا در پایان دوره تحصیل با نرخ سود بسیار پایین یا صفر درصد تعیین می‌شود.
۴. مدارک مورد نیاز برای دریافت وام
جهت دریافت این وام، ارائه مدارک زیر الزامی است:
تصویر کارت ملی و شناسنامه زوجین.
تصویر سند ازدواج.
اجاره‌نامه رسمی دارای کد رهگیری.
تأییدیه دانشگاه مبنی بر دانشجو بودن متقاضی.
پرینت فرم‌های ثبت‌نام وام از سامانه صندوق رفاه دانشجویان.
ضامن معتبر با مدارک شغلی و مالی لازم (در برخی دانشگاه‌ها الزامی است).
۵. مراحل ثبت‌نام و دریافت وام
۱. ورود به سامانه صندوق رفاه دانشجویان به نشانی bp.swf.ir یا سامانه داخلی دانشگاه. 2. تکمیل فرم درخواست وام ودیعه مسکن. 3. بارگذاری مدارک مورد نیاز. 4. بررسی درخواست توسط اداره رفاه دانشگاه. 5. تأیید نهایی وام توسط صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم. 6. واریز مبلغ به حساب معرفی‌شده.
۶. مزایا و اهمیت وام ودیعه مسکن
افزایش آرامش روانی دانشجویان متأهل: تأمین هزینه مسکن از مهم‌ترین دغدغه‌های دانشجویان متأهل است.
تشویق به ازدواج در سنین مناسب: با حمایت مالی از متأهلین، ازدواج در دوران تحصیل تسهیل می‌شود.
کاهش ترک تحصیل ناشی از مشکلات اقتصادی.
ایجاد فرصت برای تحصیل با کیفیت بهتر در شهرهای بزرگ و با هزینه بالا.
۷. چالش‌ها و انتقادات وارد بر طرح
کافی نبودن مبلغ وام در برخی شهرها: به‌ویژه در تهران و کلان‌شهرها که قیمت رهن خانه بسیار بالاست.
زمان‌بر بودن مراحل اداری و تأخیر در پرداخت‌ها.
لزوم وجود ضامن معتبر که گاهی تهیه آن دشوار است.
عدم تخصیص وام به دانشجویان شاغل ولو پاره‌وقت.
۸. پیشنهاداتی برای بهبود طرح
افزایش سقف وام بر اساس قیمت واقعی بازار مسکن در هر شهر.
سادگی فرآیند اداری ثبت‌نام و کاهش مدارک لازم.
امکان همکاری با نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد، بهزیستی یا خیرین دانشگاهی.
تسهیل شرایط برای دانشجویان تازه ازدواج‌کرده یا دارای فرزند.
مسعود گنجی رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم از تأمین اعتبار وام ودیعه مسکن متأهلی دانشجویان توسط ستاد ملی جوانی جمعیت، خبر داد و گفت: ثبت نام وام ودیعه مسکن متأهلی از اول اردیبهشت سال جاری آغاز می‌شود.
رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم ادامه داد: سقف وام برای ساکنین شهر تهران ۲۰۰ میلیون تومان، برای ساکنان شهرهای بزرگ با جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفر ۱۵۰ میلیون تومان و شهرهای کوچک با جمعیت ۵۰۰ هزار نفر و کمتر ۱۰۰ میلیون تومان است.
براساس جدول مبالغ و زمان بندی اعطای وام‌های دانشجویی برای نیم‌سال دوم سال تحصیلی سال ۱۴۰۴-۱۴۰۳، ثبت نام وام ضروری و وام شهریه نیز از اول اردیبهشت ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد.
فرآیند ثبت تقاضای وام تحصیلی توسط دانشجویان در نیم‌سال دوم سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ نیز از ۱۵ اسفند ۱۴۰۳ آغاز شده و تا ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ ادامه دارد.
۹. فرجام سخن
وام ودیعه مسکن برای دانشجویان متأهل، از جمله سیاست‌های حمایتی هوشمندانه و مهم در نظام آموزش عالی کشور است که در صورت اجرای بهینه و اصلاح برخی ایرادات، می‌تواند به یکی از مؤثرترین راهکارها در بهبود شرایط زندگی دانشجویان تبدیل شود. تأمین مسکن امن و مناسب نه تنها موجب آرامش خانواده‌های دانشجویی می‌شود، بلکه می‌تواند بر ارتقاء سطح علمی، سلامت روانی و کیفیت زندگی آنان نیز تأثیر مثبت داشته باشد.
گزارش از عرفان عباسی
