به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پیش از خرید طلا، آشنایی با روش‌های تشخیص طلای اصل از بدل اهمیت زیادی دارد؛ زیرا برخی فروشندگان ممکن است طلای تقلبی را به‌جای اصل بفروشند. برای مثال، نقره را به‌جای طلای سفید جا بزنند یا طلای کم‌عیار را با قیمت طلای ۱۸ عیار عرضه کنند. چنین مواردی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که خریدار اطلاعات کافی درباره مصنوعات طلا نداشته باشد. به همین دلیل، شناخت راه‌های تشخیص طلا در خانه، مثل استفاده از آهنربا، تست سرکه یا بررسی عدد عیار حک‌شده، می‌تواند در پیشگیری از خرید اشتباه بسیار مؤثر باشد. در ادامه به بررسی کامل روش‌های تشخیصی طلا از بدل در منزل می‌‌پردازیم.
تشخیص طلا از بدل با استفاده از سرکه
یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین روش‌هایی که می‌توانید برای تشخیص طلای اصل از بدل در خانه استفاده کنید، بهره‌گیری از سرکه است. این روش نه تنها نیاز به ابزار خاصی ندارد، بلکه به‌راحتی و با مواد موجود در هر آشپزخانه‌ای انجام می‌شود. برای این کار، کافی بوده قطعه طلا یا زیورآلات مورد نظر خود را درون یک ظرف شیشه‌ای یا سرامیکی بریزید و مقدار کافی سرکه روی آن بریزید تا کاملاً در آن غوطه‌ور شود. سپس حدود ۳۰ دقیقه صبر کنید.
اگر در پایان این زمان مشاهده کردید که سطح طلا تغییر رنگ داده، تیره یا حتی سیاه شده است، به احتمال زیاد با یک قطعه بدلی طرف هستید. دلیل این اتفاق خاصیت اسیدی سرکه است؛ سرکه با فلزاتی که فقط آبکاری طلا شده‌اند، واکنش نشان می‌دهد و باعث از بین رفتن سطح نازک آبکاری می‌شود. اما طلای اصل در برابر سرکه مقاوم است و هیچ‌گونه تغییر رنگی در آن ایجاد نمی‌شود. جالب است بدانید که هم سرکه سیب و هم سرکه سفید (یا انگور) دارای اسید استیک بوده و هر دو می‌توانند به‌خوبی این آزمایش را انجام دهند.
تشخیص طلا از بدل با گوش دادن به صدا
شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما یکی از روش‌های سنتی و جالب برای شناسایی طلای اصل، توجه به صدای آن هنگام برخورد با فلز دیگر است. این روش در گذشته توسط زرگران و افراد با تجربه به‌کار گرفته می‌شد و هنوز هم می‌تواند به‌عنوان یک ابزار کمکی مورد استفاده قرار گیرد. میلاد زر، از کارشناسان با تجربه در حوزه طلا و جواهر، اشاره می‌کند که برای انجام این آزمایش، تنها کافی است یک جسم فلزی مانند کلید یا سکه را بردارید و به‌آرامی به قطعه طلای مورد نظر خود ضربه بزنید.
حال به صدایی که تولید می‌شود دقت کنید: اگر صدای تولید شده زنگ‌دار و شفاف باشد و حدود یک تا دو ثانیه در فضا باقی بماند، احتمالاً طلای شما اصل است. اما اگر صدای حاصل کوتاه، خفه و بی‌طنین باشد، ممکن است قطعه مورد نظر بدل یا ترکیبی از فلزات دیگر باشد. دلیل این تفاوت در صدا به چگالی، ترکیب فلز و ساختار داخلی طلا برمی‌گردد؛ طلا دارای وزن و چگالی بالایی است و همین ویژگی باعث می‌شود که صدایی زنگ‌دار و شفاف تولید کند.
روش تشخیص طلا از بدل با چک کردن اعداد
یکی از روش‌های کاربردی و قابل‌اعتماد برای تشخیص طلای اصل از بدل، بررسی اعداد حک‌شده روی قطعه طلاست. این اعداد که معمولاً در بخش‌های کمتر دیده‌شده‌ی طلا مانند داخل حلقه‌ها یا قفل گردنبندها درج می‌شوند، نشان‌دهنده میزان خلوص طلا هستند و اطلاعات ارزشمندی را به خریدار و فروشنده منتقل می‌کنند. برای مثال، اعدادی مانند ۹۹۹، ۹۵۸، ۹۱۶، ۷۵۰، ۵۸۵، ۵۸۳، ۵۰۰ یا ۳۷۵ همگی نمایانگر عیار یا درصد خلوص طلا در آلیاژ مورد استفاده هستند.
وجود یکی از این اعداد بر روی قطعه طلا به این معناست که فلز استفاده‌شده در ساخت آن طلا بوده و نه بدل. به‌طور معمول، عدد ۹۹۹ نشان‌دهنده طلای ۲۴ عیار با خلوص بسیار بالا و عدد ۷۵۰ به‌معنای طلای ۱۸ عیار است. بنابراین، اگر هنگام خرید طلا این اعداد را مشاهده کردید، می‌توانید با اطمینان بیشتری از اصل بودن آن مطمئن شوید.
تشخیص طلا با سوزاندن (تشخیص طلا با حرارت دادن)
یکی از روش‌های نسبتاً ساده و در عین حال کاربردی برای تشخیص اصالت طلا، استفاده از حرارت مستقیم یا همان سوزاندن است. این روش که بیشتر برای مواقعی به‌کار می‌رود که نسبت به اصل بودن طلا شک وجود دارد، می‌تواند تا حد زیادی ماهیت فلز را آشکار کند. در این شیوه، با استفاده از یک منبع حرارتی مانند فندک یا شعله مستقیم، قسمت کوچکی از قطعه طلا حرارت داده می‌شود. طلای خالص به دلیل نقطه ذوب بالا و پایداری ساختاری، در برابر حرارت مستقیم واکنشی نظیر تغییر رنگ، ذوب شدن یا سیاه شدن نشان نمی‌دهد و ظاهر خود را حفظ می‌کند.
در مقابل، اگر فلز به‌کاررفته در آن تقلبی باشد یا درصد بالایی از آلیاژهای دیگر داشته باشد، در برابر حرارت دچار تغییراتی مثل کدر شدن، تغییر رنگ یا حتی ذوب شدن خواهد شد. البته باید توجه داشت که استفاده از این روش به‌خصوص در مورد زیورآلات ظریف یا آبکاری‌شده می‌تواند به ظاهر طلا آسیب برساند؛ بنابراین بهتر است تنها در مواقع ضروری و با احتیاط کامل از آن استفاده شود.
تشخیص طلا با آهنربا
یکی از روش‌های ساده و ابتدایی برای تشخیص سریع طلا از بدل، استفاده از خاصیت مغناطیسی آن است. طلا ذاتاً یک فلز غیرمغناطیسی است، به این معنی که به هیچ‌وجه نباید به آهنربا جذب شود. در این آزمایش، کافی‌ست یک آهنربای نسبتاً قوی مانند آهنربای نئودیمیومی یا حتی آهنربای یخچالی را تهیه کرده و قطعه مورد نظر، مانند یک دستبند کارتیه طلا را به آرامی به آن نزدیک کنید. اگر مشاهده کردید که قطعه طلا به آهنربا جذب شد، به احتمال زیاد آن قطعه از جنس طلا نیست و در ساختار آن از فلزات مغناطیسی مانند آهن، نیکل یا آلیاژهای مشابه استفاده شده است.
اما اگر واکنشی نسبت به آهنربا نشان نداد، این می‌تواند نشانه‌ای از اصل بودن طلا باشد. با این حال باید توجه داشت که این آزمایش به تنهایی نمی‌تواند به‌طور قطعی اصالت طلا را تعیین کند، چرا که برخی از فلزات غیرمغناطیسی نیز ممکن است در ترکیب بدلیجات به کار رفته باشند و باعث گمراهی در نتیجه شوند. بنابراین، تست آهنربا تنها یک روش مقدماتی برای شناسایی طلاست و برای اطمینان کامل، بهتر است از روش‌های دقیق‌تری مانند تست اسید، بررسی عیار یا مشاوره با طلافروشان معتبر استفاده شود.
تشخیص طلا با وایتکس
تشخیص طلا با استفاده از وایتکس یکی از روش‌های ساده و خانگی است که برخی افراد برای بررسی اولیه اصالت طلا از آن استفاده می‌کنند. وایتکس به دلیل خاصیت شیمیایی و خورندگی بالا، می‌تواند با بسیاری از فلزات واکنش نشان دهد؛ بنابراین این ویژگی باعث شده تا به عنوان یک ابزار کم‌هزینه برای شناسایی طلای تقلبی مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، ابتدا باید مقدار کمی وایتکس را در ظرفی غیر فلزی ریخته و در محیطی با تهویه مناسب قرار بگیرید.
استفاده از دستکش و رعایت نکات ایمنی کاملاً ضروری است؛ چرا که وایتکس می‌تواند برای پوست و دستگاه تنفسی مضر باشد. سپس قطعه مورد نظر را به مدت ۲ تا ۵ دقیقه در وایتکس قرار دهید. اگر طلا اصل باشد، معمولاً بدون هیچ تغییری در رنگ، درخشش یا بافت باقی می‌ماند. اما در صورتی که طلا بدلی یا آبکاری شده باشد، ممکن است در اثر تماس با وایتکس دچار تغییر رنگ، تیرگی یا حتی خوردگی شود. با این حال، باید توجه داشت که این روش ۱۰۰٪ قطعی نیست و ممکن است به ویژه به طلاهای روکش‌دار آسیب وارد کند.
سخن پایانی
در این مطلب به معرفی روش‌های به‌روز تشخیص طلا از بدل در خانه پرداختیم. توجه داشته باشید که برخی روش‌ها ممکن است به طلا آسیب بزنند. اگر به‌طور جدی در بازار طلا فعالیت می‌کنید، استفاده از کیت تست عیار طلا گزینه‌ای دقیق و مطمئن است که می‌توانید از طلافروشی‌ها تهیه کنید. در صورتی که قصد خرید طلا را دارید، می‌توانید از طریق مجموعه میلادزر اقدام کنید. اطمینان داشته باشید که طلا در این مجموعه کاملا اصل است.
